Chuyện nghề về những người đối mặt với tử thần

Những người rà phá bom thầm lặng

Cùng chung tay hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả của chiến tranh, từ năm 2003, nhóm cố vấn bom mìn Mines Advisory Group (MAG) đã triển khai hoạt động rà phá bom, mìn tại tỉnh Quảng Bình.

Hoạt động của MAG đã góp phần mang lại cuộc sống bình yên cho người dân, làm hồi sinh những mảnh đất cằn cỗi, vốn nhiều bom, đạn.

Có mặt tại tỉnh Quảng Bình từ năm 2003, MAG đang tập trung nguồn lực rà tìm, xử lý bom chùm và các loại vật nổ khác còn sót lại sau chiến tranh trên địa bàn. Từ khi mới có 1 đội (đội kỹ thuật rà phá bom, mìn), đến nay, MAG đã có 10 đội với tổng số 198 nhân viên.

Ngoài đội ngũ chuyên gia, MAG còn tuyển thêm rất nhiều người dân Quảng Bình và đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ cho họ để trở thành những nhân viên kỹ thuật. Được trang bị đầy đủ các trang thiết bị hiện đại đồng bộ, các đội MAG đã đáp ứng tốt yêu cầu của công việc là rà tìm, xử lý bom mìn và vật liệu chưa nổ.

Với mong muốn mang lại cuộc sống bình yên cho mọi người dân, ngày nắng cũng như ngày mưa, từ sáng sớm, các cán bộ, nhân viên kỹ thuật MAG đã có mặt tại trụ sở để nhận nhiệm vụ và lên đường đến những địa điểm cần rà phá, xử lý bom, mìn.

Công việc của họ rất vất vả, phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật, cả ngày phải đứng giữa thời tiết khắc nghiệt, bữa trưa là những hộp cơm mang đi từ sớm, ăn vội tại hiện trường. Thậm chí, có những trường hợp khẩn, nhận được thông báo, không kịp ăn, cán bộ, nhân viên MAG đã vội lên đường làm nhiệm vụ…

Anh Cao Thế Anh (SN 1980) có gần 3 năm làm công việc rà phá bom mìn. Với thời gian đó, anh đã rút ra những bài học quý báu trong nghề, đó là: Không được sai sót và cũng không có chuyện rút kinh nghiệm. Bởi chỉ cần một sai sót dù là nhỏ nhất, cũng phải đánh đổi bằng cả tính mạng.

Nhớ lại những ngày vừa bước vào công việc rà phá bom, mìn tại dự án MAG, anh Thế Anh có lúc nghĩ không thể gắn bó với công việc này vì thường xuyên xa gia đình, sự khắc nghiệt của nắng mưa.

Thế nhưng 3 năm trôi qua, giờ Thế Anh đã quen với cái nóng có lúc lên đến 40 độ C, những đợt gió Lào quạt lửa, hay cái lạnh thấu xương. Từ lâu, anh đã không còn cảm giác rợn người khi gặp bom, mìn nữa.

Với Thế Anh và gần 200 nhân viên của dự án MAG tại Quảng Bình, khi nghe thấy tiếng hủy nổ, hay mỗi lần xử lý an toàn một quả bom, mìn là mọi mệt nhọc như tan biến. Bởi họ hiểu rõ, những hiểm nguy trong lòng đất đã được gỡ đi, cuộc sống của cư dân xung quanh được đảm bảo an toàn.

Theo anh Nguyễn Thanh Hà, cá bộ quản lý hoạt động của MAG tại Quảng Bình, nhờ hoạt động của MAG, hàng trăm nghìn người dân đã thoát khỏi nỗi sợ hãi về hiểm họa bom, mìn.

Nhiều dự án cơ sở hạ tầng được triển khai xây dựng cũng như người dân khu vực nông thôn có thêm đất an toàn để sản xuất, cải thiện đời sống và tai nạn liên quan đến bom mìn được giảm thiểu.

"Mỗi khi phát hiện thấy bom, mìn là chúng tôi lập tức lên đường làm nhiệm vụ. Có những khu vực đồi núi, việc vô hiệu hóa bom, mìn là nhiệm vụ khó khăn, không chỉ vì địa hình hiểm trở mà còn những bãi mìn dày đặc, với nhiều loại khác nhau, chỉ cần bước chân lên là có thể phát nổ", anh Hà chia sẻ.

Gần 133 ngàn vật liệu nổ được xử lý

Vất vả, gian khổ là thế nhưng cán bộ, nhân viên MAG luôn nhiệt tình, nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ. Từ năm 2003 đến tháng 3/2021, tại tỉnh Quảng Bình, MAG đã rà được hơn 31 triệu m2 đất, xử lý gần 133 ngàn vật liệu nổ.

Với gần 230.000 người được hưởng lợi từ hoạt động rà phá bom, mìn của MAG, giờ đây, những mảnh đất "chết" đầy bom, đạn đang được hồi sinh. Người dân an tâm sinh sống, sản xuất; trẻ em vô tư nô đùa; nhiều công trình, tuyến đường được xây dựng an toàn, đưa vào hoạt động. Những rừng keo, tràm, thông… tràn đầy nhựa sống đã phủ xanh tại những hố bom xưa…

Nói về vai trò của dự án MAG, nhiều người dân ở Quảng Bình đã bày tỏ lòng biết ơn đến các chuyên gia và nhân viên của dự án. Sự có mặt của họ đã góp phần mang lại niềm hạnh phúc, sự bình an cho cuộc sống của người dân nơi đây.

Bà Võ Thị Mai, trú thị trấn Quán Hàu, huyện Quảng Ninh, là một trong những người được hưởng lợi từ hoạt động của MAG. Vào năm 2019, trong quá trình xây nhà mới, gia đình bà Mai đã khi phát hiện một quả bom lớn dưới lòng đất. Nhận được tin báo, đội ngũ nhân viên của MAG tức tốc lên đường.

Sau khi đánh giá hiện trạng, nhân viên kỹ thuật của MAG đã phối hợp với lực lượng an ninh địa phương sơ tán người dân và chặn xe cộ đi ngang quốc lộ 1A để tiến hành tháo kíp.

Trong vòng 30 phút đầy kịch tính, quả bom đã được tháo kíp an toàn trong sự vỡ òa vui sướng của người dân và sau đó di chuyển đến khu hủy nổ tập trung.

Đó chỉ là một trong hàng trăm, hàng ngàn vụ xử lý bom, mìn mà MAG đã thực hiện. Mỗi diện tích đất mà đội ngũ MAG đã đi qua, đồng nghĩa với việc hiểm họa sót lại từ lòng đất được loại bỏ, trả lại cuộc sống bình yên và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội cho người dân địa phương.

Chị Hoàng Thị Mai Chi, cán bộ quản lý liên lạc cộng đồng MAG Việt Nam cho biết, bên cạnh hoạt động rà phá bom, mìn, MAG còn tăng cường các hoạt động giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về kiến thức liên quan đến bom, mìn, giúp người dân tránh những rủi ro do bom mìn gây ra.

Theo báo cáo của MAG, đến tháng 3-2021, MAG đã tổ chức được 947 khóa giáo dục về bom, mìn cho người dân trên địa bàn tỉnh Quảng Bình với gần 17.000 người hưởng lợi từ hoạt động này.