"Bão" giá xăng, chi phí đi biển tăng gấp đôi, ngư dân tỷ phú cũng chào thua

Ra khơi chỉ để... đếm lỗ

Tỉnh Bình Định có gần 6.000 tàu cá, trong đó tàu lớn chiều dài trên 15m chiếm hơn 3.000 tàu. Tàu cá ngư dân Bình Định "phủ sóng" khắp các ngư trường như quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa, nhà giàn DK1… Tuy nhiên, từ đầu năm 2022 đến nay, giá xăng dầu tăng liên tục đến 7 lần nhưng khi giảm thì nhỏ giọt, ngư dân chật vật bám biển. Nhiều chủ tàu không kham nổi khi giá dầu tăng cao, buộc phải nằm bờ.

Được mệnh danh là "vua tàu cá" ở Bình Định với đội tàu 8 chiếc chuyên khai thác hải sản xa bờ, lão ngư Bùi Thanh Ninh (phường Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn) cho hay, do ảnh hưởng của giá xăng dầu tăng quá cao, kéo theo vật giá tăng gấp đôi, 8 tàu cá của gia đình ông chỉ ra khơi khai thác 4 chiếc, còn 4 chiếc nằm bờ.

Theo ông Ninh, trước đây, giá dầu chỉ 15.000-16.000 đồng/lít, bình quân mỗi chuyến biển, tàu câu cá ngừ đại dương, chi phí khoảng 100 triệu tiền dầu, còn tàu lưới vây phải tốn 170 triệu đồng. Tuy nhiên, hiện nay giá dầu tăng cao ngang gần giá xăng, cộng với giá các mặt hàng nhu yếu phẩm cần dùng cho chuyến biển đều tăng theo. Tính trung bình mỗi chuyến biển, ông Ninh mất thêm khoảng 100 triệu đồng cho một tàu cá.

"Trước đây, tiền dầu mỗi tháng chỉ khoảng 500 triệu đồng, giờ phải mất cả tỷ đồng. Vài năm gần đây, sản lượng khai thác ở các ngư trường cũng giảm hẳn, giá bán thủy sản lại không tăng nên ngư dân gặp muôn vàn khó khăn. Nhiều tàu cá nằm bờ vì sợ lỗ nhưng chẳng lẽ cứ nằm bờ mãi thì máy móc cũng hư hỏng, sửa chữa tàu còn khổ hơn", ông Ninh nói.

Ông Cao Hoài Bổn (57 tuổi, ở phường Đống Đa, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) - chủ tàu composite đóng mới 9,5 tỷ đồng từ nguồn vay ngân hàng, đã nằm bờ suốt 3 tháng nay để chờ giá dầu giảm mà ngày "về bờ" đó ngày một xa.

"Đang là tháng mùa, không có bão gió, rất thuận lợi để tàu ra khơi khai thác. Tuy nhiên sản lượng khai thác không đạt, tiền thuê nhân công cao trong khi giá xăng dầu liên tục tăng nên ra khơi chỉ có lỗ vốn", ông Bổn cho hay.

Chính quyền nói "ảnh hưởng không đáng kể"?

Ghi nhận của PV Dân trí tại các cảng cá lớn như Quy Nhơn, Tam Quan, Đề Gi, rất nhiều tàu cá nằm bờ suốt nhiều tháng qua. Dù rất muốn ra khơi nhưng ngư dân không muốn đánh cược với chuyến đi biển mà phần lỗ đã nắm chắc.

Ngư dân Võ Văn Long (50 tuổi, ở TP Quy Nhơn), chủ tàu chuyên đánh bắt ở vùng lộng, cách bờ khoảng 30 hải lý trở ra cho hay, tàu cá của ông có 6 thuyền viên, mỗi chuyến ra khơi khoảng 5-7 ngày, chi phí tốn từ 17-20 triệu đồng.

Nếu đánh bắt được khoảng 1 tấn cá các loại (cá ngừ, cá sọc dưa…), với giá dao động 25.000-30.000 đồng/kg thì còn dư được 5-10 triệu đồng, chia đều cho anh em thuyền viên. Còn thu hoạch chỉ 5-6 tạ như hiện nay thì chỉ có lỗ.

"Mỗi lần xăng dầu tăng giá trên cả 1.000 đồng/lít nhưng khi giảm thì nhỏ giọt. Mà xăng dầu tăng giá, mọi vật giá khác trên bờ đều tăng. Ngược lại, giá thủy hải sản ngư dân bắt lại dậm chân. Giờ ra khơi nắm chắc lỗ nhưng cuộc sống mưu sinh của ngư dân vùng biển, nếu không ra khơi thì lấy gì sống. Ngư dân chúng tôi suốt ngày bám biển nên chẳng biết kêu ai, chúng tôi chỉ mong giá dầu giảm mạnh, về mức bình ổn trước đây", ông Long nói.

Lão ngư Bùi Thanh Ninh cho rằng, giá xăng dầu tăng thì những lao động trực tiếp là ngư dân, các chủ tàu là chịu thiệt thòi nặng nhất. "Sau năm 2 năm dịch bệnh Covid-19, ngư dân đã rất khổ vì không ra khơi đánh bắt được. Tiếp đến năm nay lại "bão" giá xăng dầu, ngư dân làm ăn thất thu, chết lên chết xuống", ông Ninh nói.

Theo ghi nhận, trong 6 tháng đầu năm, lượng tàu cá ra vào cảng cá Quy Nhơn chỉ mới đạt 65% và 75% hàng hóa thông qua cảng so với cùng kỳ. Các phương tiện đánh bắt đều không có lãi, ngư dân e dè đi biển.

Trong khi đó, ông Nguyễn Công Bình - Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Định nhận định, giá xăng dầu tăng có ảnh hưởng đến tình hình khai thác thủy sản của bà con ngư dân nhưng không đáng kể.

"So sánh kết quả khai thác 6 tháng đầu năm nay với cùng kỳ năm trước, lượng tàu ra khơi có giảm nhưng không nhiều. Tất nhiên, giá dầu tăng ảnh hưởng đến tàu ra khơi nhưng chủ yếu là tàu khai thác vùng lộng. Còn tàu vùng khơi nhờ có Nghị định 48 của Chính phủ hỗ trợ tiền dầu mà cơ bản ổn định. Tàu nằm bờ ngoài ảnh hưởng do giá xăng dầu tăng, còn phụ thuộc vào nguồn lợi khai thác, đặc biệt các tàu khai thác ở vùng lộng, họ nằm bờ nghe ngóng, khi có cá mới ra khơi", ông Bình lý giải.