Vốn rẻ đâu dễ tiếp cận

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết sắp đưa ra gói 30.000 tỷ đồng hỗ trợ người thu nhập thấp mua nhà ở với lãi suất 6%/năm. Đây được xem là tin vui đối với những người đang có nhu cầu mua nhà ở, tuy nhiên theo các chuyên gia, NHNN và các ngân hàng thương mại cần cởi mở hơn về điều kiện vay vốn thì những đối tượng này mới có cơ hội tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi này.

Lãi suất 6%/năm

Theo dự thảo thông tư NHNN vừa đưa ra lấy ý kiến, từ ngày 15/4, người mua nhà để ở sẽ được hưởng mức lãi suất vay 6%/năm ổn định kéo dài đến hết 15/4/2016. Sau đó NHNN sẽ công bố mức hỗ trợ cụ thể từng thời điểm. Cụ thể, triển khai chính sách này, các ngân hàng thương mại nhà nước phải dành tối thiểu 3% tổng dư nợ cho vay tại thời điểm cuối năm trước để cho vay. NHNN nước dành 30.000 tỷ đồng hỗ trợ 5 ngân hàng để cho vay thông qua hình thức tái cấp vốn.

Đối tượng khách hàng được vay bao gồm cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, đối tượng có thu nhập thấp vay để thuê, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70 m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2. Một đối tượng nữa là các doanh nghiệp đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội; các doanh nghiệp là chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang dự án nhà ở xã hội theo thông báo của Bộ Xây dựng.

Về thời hạn cho vay, đối với đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà thì thời hạn cho vay tối đa 10 năm và tối thiểu là 5 năm đối với doanh nghiệp. Số tiền vay tối thiểu là 80% phương án vay và 70% đối với doanh nghiệp (khách hàng có vốn tham gia vào phương án vay theo quy định của ngân hàng nhưng không quá 20% đối với người mua, thuê, thuê mua nhà và 30% đối với doanh nghiệp).

Thời hạn được hỗ trợ lãi suất tối đa là 10 năm (dự kiến đến ngày 15-4-2023 các ngân hàng hoàn trả hết khoản vay tái cấp vốn của NHNN và dư nợ còn lại của khách hàng tại các ngân hàng từ thời điểm này được chuyển sang hình thức cho vay bằng nguồn vốn của ngân hàng). Về điều kiện cho vay, khách hàng mua, thuê, thuê mua nhà ở phải có hợp đồng với chủ đầu tư theo quy định; cam kết vay vốn để mua, thuê, thuê mua một căn nhà duy nhất để ở và chưa được vay vốn hỗ trợ lãi suất để mua, thuê, thuê mua nhà ở tại các ngân hàng khác…

Cần nới điều kiện vay vốn

Chị Nguyễn Thanh Vân – một chuyên viên tại Bộ Khoa học và Công nghệ chia sẻ: “Gia đình tôi cũng đang dự định mua nhà tại một dự án nhà ở xã hội, nhưng khi xem xét khả năng vay vốn ngân hàng thì vấp phải nhiều vấn đề. Theo yêu cầu của ngân hàng, người muốn vay tiền phải chứng minh được thu nhập thường xuyên có khả năng trả nợ dựa chủ yếu trên bảng lương sau khi đã trừ các chi phí sinh hoạt phải đủ tiền trả nợ cả gốc và lãi”.

Chị Vân nói thêm:  “Với bậc lương 2,67 thì mức lương cứng theo bảng lương chỉ được gần 3 triệu đồng mỗi tháng. Chồng tôi cũng làm tại cơ quan nhà nước nên mức lương cũng chỉ hơn 3 triệu đồng. Mặc dù có những thu nhập thêm bên ngoài nhưng với mức thu nhập từ bảng lương của cả 2 vợ chồng lại khó có thể chứng minh được khả năng trả nợ nên không thể vay được từ ngân hàng”.

TS. Nguyễn Trí Hiếu – chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng cho rằng, lãi suất cho vay mua nhà đối với người thu nhập thấp ở mức 5-7%/năm là hợp lý. Đối với một căn nhà khoảng 1 tỷ đồng, ngân hàng cho vay 80% giá trị tương đương là 800 triệu đồng, nếu lãi suất là 5% và thời hạn vay 20 năm thì số tiền gốc và lãi hàng tháng chỉ khoảng 5-7 triệu đồng. Như vậy, một gia đình có thu nhập từ 10-15 triệu đồng sẽ đủ khả năng trả nợ, chỉ cần đảm bảo sao cho mỗi tháng mỗi hộ gia đình trả không quá 50% thu nhập trước thuế là hợp lý.

“Điều quan trọng là các ngân hàng cần cho vay dài hạn với lãi suất cố định. Còn mức lãi suất 12-13%/năm mà không phải là lãi suất cố định, lâu lâu lại điều chỉnh thì không ai có thể mua được nhà”, ông Hiếu nói.

Một trong những phương án được nhiều chuyên gia đưa ra và nhận được sự ủng hộ của những người có mong muốn mua nhà là dùng chính căn nhà mua được để thế chấp. Tuy nhiên, hiện nay việc thế chấp những căn hộ theo kiểu hình thành trong tương lai đang không thể thực hiện được do vướng phải một số quy định. Bên cạnh đó, các ngân  hàng cũng không mấy “mặn mà” với tài sản thế chấp này, bởi thông thường các dự án dành cho người có thu nhập thấp thường đi kèm với điều kiện người mua không được chuyển đổi trong một khoảng thời gian dài, trong trường hợp người vay không trả được nợ thì ngân hàng cũng khó có thể phát mại để thu hồi vốn.

Như vậy, để người thu nhập thấp có thể tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ cần sớm có những cơ chế tháo gỡ vướng mắc trong điều kiện vay vốn cũng như quy định về tài sản thế chấp. 

Theo Anh Tú

ANTĐ