Vì sao Vsmart của tỷ phú Phạm Nhật Vượng 3 năm "huy hoàng rồi vụt tắt"?

"Việc sản xuất điện thoại hoặc ti vi thông minh đã không còn mang lại khả năng đột phá, tạo ra giá trị khác biệt cho người dùng. Trong khi đó, việc phát triển các dòng ô tô đặc biệt thông minh, các ngôi nhà thông minh, thậm chí kiến tạo các thành phố thông minh... sẽ mang đến rất nhiều lợi ích và những trải nghiệm vượt trội cho nhân loại. Vì vậy, chúng tôi quyết tâm dồn mọi nguồn lực cho mũi nhọn này" - đó là lý giải của ông Nguyễn Việt Quang - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Vingroup - về quyết định "gây sốc" mới đây nhất của tập đoàn này khi rút khỏi mảng ti vi, điện thoại di động.

Những bước tiến thần tốc nhưng… không tới đích

Vinsmart được thành lập vào tháng 6/2018 với thương hiệu điện thoại thông minh Vsmart. Chỉ trong 3 năm qua, hãng điện thoại non trẻ của Vingroup đã liên tục tạo ra những bất ngờ lớn với công chúng khi ra mắt thị trường 19 mẫu điện thoại và 5 mẫu ti vi.

Riêng năm 2020, VinSmart đã giới thiệu thêm 9 mẫu điện thoại mới, trải từ phân khúc phổ thông đến cao cấp. Doanh số điện thoại Vsmart trong năm vừa rồi đạt 2 triệu chiếc và có 1,3 triệu điện thoại xuất khẩu theo hợp đồng với đối tác.

Đáng nói, dù đứng trước áp lực cạnh tranh khốc liệt các dòng điện thoại ngoại nhập, song Vsmart vẫn nằm trong top 3 thị phần smartphone Việt Nam với thị phần khoảng 12,7% năm 2020. Đây là lần đầu tiên một thương hiệu điện thoại Việt Nam nằm trong top các nhà sản xuất và tiêu thụ lớn nhất thị trường.

Hãng cũng mở rộng phân khúc khách hàng sang các thị trường nước ngoài. Thậm chí, vào cuối năm ngoái, VinSmart đã hợp tác với nhà mạng hàng đầu của Mỹ - AT&T xuất khẩu 2 triệu chiếc điện thoại sang Mỹ dưới dạng gia công. Ba mẫu điện thoại có tên gọi là Maestro Plus, Motivate và Fusion Z (với tên mã lần lượt là V340U, V341U và V350U) nằm trong phân khúc phổ thông với cấu hình cơ bản.

Ngoài Mỹ, Vingroup cũng đã đưa smartphone do người Việt làm đến những quốc gia khác trên thế giới như Nga, Myanmar và Tây Ban Nha (VinSmart đã mua lại 51% cổ phần công ty điện thoại BQ ở Tây Ban Nha - PV).

Cụ thể, VinSmart được cho biết là đã tích cực tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đối tác lớn trên thế giới để phát triển hoạt động gia công, sản xuất thiết bị gốc. Năm 2020 ghi nhận thành công bước đầu của VinSmart khi công ty này đã ký hợp đồng và bắt đầu xuất khẩu điện thoại thông minh cho nhà mạng của Mỹ và khách hàng nước ngoài với sản lượng lớn.

Tính từ đầu năm, VinSmart đã xuất khẩu khoảng 1,3 triệu điện thoại theo các hợp đồng ký kết với đối tác. Để có được kết quả này, các mẫu điện thoại sản xuất cho nhà mạng Mỹ phải chứng minh đáp ứng được những tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt như chứng chỉ đảm bảo kỹ thuật của Mỹ cùng một loạt các chứng chỉ quan trọng khác như FCC, CTIA OTA, WiFi Alliance, Bluetooth SIG.

Tháng 6/2020, VinSmart cũng đạt được thỏa thuận trở thành đối tác sản xuất linh kiện quạt thổi khí cung cấp cho các dòng máy thở của Medtronic PLC, xuất khẩu sang Mỹ và Ireland.

Tại báo cáo thường niên 2020 mới phát hành cách đây ít lâu, Vingroup vẫn còn đặt mục tiêu VinSmart xuất khẩu sản phẩm sang thị trường Mỹ trong năm 2021, đồng thời dự kiến VinSmart tiếp tục ra mắt thêm các mẫu điện thoại mới thuộc nhiều phân khúc nhằm duy trì vị thế nằm trong top ba thị phần tại thị trường nội địa.

Phía Vingroup kỳ vọng, với mục tiêu tập trung vào việc sử dụng các công nghệ lõi, công nghệ AI, VinSmart sẽ phát triển hệ sinh thái thông minh gồm ba mũi nhọn: Thành phố thông minh, nhà thông minh và dịch vụ thông minh với việc ra mắt nhiều thiết bị liên quan. Đặc biệt, giải pháp thành phố thông minh đã triển khai sẽ được hoàn thiện, làm bàn đạp để mở rộng đến các đối tượng khách hàng khác và sang các ứng dụng nâng cao hơn.

Tuy có nhiều bước tiến lớn và đạt được nhiều thành tựu về doanh số, thị trường điện thoại Việt còn nhiều tiềm năng, tuy nhiên, theo CEO Vingroup Nguyễn Việt Quang cho biết điều mà tập đoàn này hướng tới là tầm nhìn toàn cầu.

"Thực tế, lĩnh vực điện thoại hay ti vi thông minh hiện đã có quá nhiều nhà sản xuất tham gia, dư địa đột phá cơ bản không còn nhiều và rõ ràng không mang giá trị lớn hơn cho mọi người.

Trong khi ấy, việc làm ra những thế hệ ô tô điện thông minh hay biến các thành phố, nơi cư trú của con người trở thành các "thành phố thông minh, nhà thông minh" sẽ mang lại nhiều lợi ích và trải nghiệm thú vị hơn cho nhân loại. Ở lĩnh vực này, chúng tôi không xuất phát muộn hơn các hãng khác, thậm chí có lợi thế từ việc được tiếp cận ngay những công nghệ sản xuất hiện đại nhất" - ông Quang chia sẻ.

Không sản xuất ti vi, điện thoại, VinSmart có "bỏ đi"?

Thực tế, VinSmart vốn có nhà máy sản xuất điện thoại, thiết bị IoT và các sản phẩm thông minh tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, diện tích 14,8 hecta với công suất kỳ vọng là 125 triệu thiết bị các loại mỗi năm. Riêng phân khu lắp ráp sản xuất smartphone có 26 line và 13 hệ thống máy SMT (hàn linh kiện bề mặt hoàn toàn tự động), nhiều phần việc đã được tự động hóa, nhân viên chỉ đóng vai trò giám sát sản xuất.

Theo quyết định mới của Vingroup, VinSmart sau khi dừng việc phát triển ti vi và điện thoại di động sẽ chuyển sang phát triển các tính năng thông minh trên phương tiện giao thông và nhà ở. Trong đó, trọng điểm là phát triển các tính năng thông tin - giải trí - dịch vụ (Infotainment) cho ô tô VinFast. Với gần 150 tính năng Infotainment sắp được trang bị, ô tô VinFast sẽ mang đến những tiện ích khác biệt, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường ô tô toàn cầu.

Nhiệm vụ thứ hai của doanh nghiệp này là tập trung vào việc nghiên cứu, thiết kế và sản xuất các linh kiện điện tử, các tế bào pin điện, các hệ thống pin điện hoàn chỉnh và động cơ điện các loại, nhằm tăng tỉ lệ nội địa hóa và đảm bảo nguồn cung chất lượng cao cho VinFast.

Bên cạnh việc tập trung cao độ cho VinFast, VinSmart cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh các mảng nghiên cứu hiện nay về thành phố thông minh - nhà thông minh và các thiết bị IoT liên quan để mang đến trải nghiệm sống vượt trội hơn cho người dùng.

Theo thông tin từ Vingroup, trong năm 2020, VinSmart hoàn thành cơ bản các sản phẩm và hệ thống tính năng của giải pháp thành phố thông minh như công nghệ nhận diện khuôn mặt kiểm soát ra vào thông minh, phân tầng thang máy và liên lạc nội bộ thông minh, camera phát hiện hành vi, camera nhiệt hay camera giám sát giao thông thông minh.

Giải pháp hiện đã bắt đầu được triển khai tại ba đại đô thị của Vinhomes bao gồm Vinhomes Grand Park (TP.HCM), Vinhomes Ocean Park và Vinhomes Smart City (Hà Nội).

Để dồn toàn lực cho hướng đi mới, các nhà máy của VinSmart sẽ tiếp tục sản xuất các điện thoại và ti vi hiện có cho đến hết vòng đời của sản phẩm để cung cấp cho thị trường. Sau đó một phần của nhà máy sẽ được sử dụng để gia công cho các đối tác, phần còn lại được mở rộng điều chỉnh để sản xuất các sản phẩm mới.

Mặc dù không còn sản xuất mới điện thoại, ti vi, nhưng đối với các sản phẩm đã bán ra thị trường, VinSmart vẫn giữ nguyên chế độ bảo hành, sửa chữa, chăm sóc như đã cam kết cho đến ngày khách hàng không còn sử dụng sản phẩm nữa. Đặc biệt, một phần bộ phận thiết kế phần mềm điện thoại vẫn tiếp tục nghiên cứu để nâng cấp, cập nhật cho các điện thoại Vsmart đã bán ra thị trường.