Tiền bớt dư thừa nhưng lãi suất năm 2021 vẫn khó tăng cao

CPI lần đầu… âm so cùng kỳ

Một chỉ tiêu rất đáng chú ý trong bức tranh kinh tế vĩ mô tháng 1/2021 là chỉ số giá tiêu dùng (CPI) chỉ tăng 0,06% so với tháng 12/2020, nhưng giảm 0,97% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tháng đầu tiên trong vòng nhiều năm trở lại đây chỉ số CPI ở mức âm so với cùng kỳ.

Có 9/11 nhóm hàng tăng giá trong tháng vừa qua, trong đó tăng mạnh nhất là nhóm hàng giao thông (tăng 2,29%) do 2 đợt điều chỉnh tăng giá xăng dầu vào ngày 11/1/2020 và 26/1/2020. Tính riêng chỉ số giá xăng, dầu tăng 6,07%, tác động làm CPI chung tăng 0,22%.  

Ở chiều ngược lại, có hai nhóm hàng hóa giảm giá trong tháng 1 là nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng (giảm 2,31%) và bưu chính viễn thông (giảm 0,1%).

Diễn biến giảm mạnh của nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng là do giá điện sinh hoạt giảm 16,88% (chủ trương của các tỉnh, thành phố thực hiện gói hỗ trợ của EVN), qua đó đóng góp khiến CPI chung giảm 0,56%.

Theo nhận định của các chuyên gia phân tích tại Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), việc CPI ở mức âm là diễn biến đã được dự báo từ trước do nền cao của các tháng đầu năm 2020 khi giá thịt lợn tăng mạnh (CPI trong tháng 1/2020 tăng 6,43%).

Tuy nhiên, ở một mặt khác của Covid-19 thì sự bùng phát trở lại của đại dịch này dự báo sẽ giảm áp lực lên giá cả hàng hóa trong dịp Tết Nguyên Đán, qua đó, CPI tháng 2 nhiều khả năng tăng mức thấp (dưới 0,5%).

Chuyên gia của BVSC giữ quan điểm cho rằng CPI trung bình trong năm 2021 sẽ ở mức 3-3,5%.

Tiền trong hệ thống ngân hàng dự kiến vẫn dồi dào

Cũng theo ghi nhận của BVSC, trong tháng 1, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục không thực hiện hoạt động bơm/hút ròng nào trên thị trường mở (OMO). Lượng tín phiếu và OMO đang lưu hành tiếp tục đi ngang ở mức 0.

Về cơ bản BVSC cho rằng, thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn sẽ duy trì trạng thái dồi dào trong các tháng tới.

Tuy vậy, tháng 2 là thời điểm có Tết Nguyên Đán, vốn thường kéo theo nhu cầu thanh khoản tăng cao đột biến tại một số thời điểm cụ thể nên NHNN có thể sẽ có những phiên can thiệp bằng cách bơm ròng qua thị trường OMO.

Trong tháng 1, lãi suất liên ngân hàng tăng đồng loạt từ 60-150% so với cuối năm 2020. Tuy nhiên, với mức nền thấp (dưới 0,3%), mức tăng xét về giá trị tuyệt đối của lãi suất liên ngân hàng vẫn chưa quá đột biến.

Đây được cho là biểu hiện mang tính thời vụ do mùa cao điểm thanh toán và chi trả cuối năm đang đến. BVSC cho rằng lãi suất liên ngân hàng nhiều khả năng sẽ sớm bình ổn trở lại sau kỳ nghỉ Tết.

Về tổng thể, nhóm chuyên gia cho rằng, thanh khoản hệ thống ngân hàng trong năm 2021 nhiều khả năng sẽ bớt dư thừa hơn so với năm 2020 khi hoạt động mua ròng ngoại hối nhiều khả năng sẽ giảm trong khi tín dụng dần hồi phục trở lại.

Tuy vậy, mức tăng của tín dụng được dự báo sẽ không quá "nóng", đủ để gây áp lực lên mặt bằng lãi suất nói chung trên thị trường. Thêm vào đó, với tăng trưởng lạm phát được đánh giá sẽ tiếp tục ở mức thấp trong năm 2021, lãi suất được kỳ vọng sẽ duy trì mặt bằng thấp so với các năm 2019 trở về trước.