Thuế thu nhập chưa hợp lý

Khởi điểm chịu thuế quá thấp

Bà Nguyễn Thị Thìn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn thuế Việt Nam, thẳng thắn: “Mức khởi điểm chịu thuế 4 triệu đồng/tháng là quá thấp so với thu nhập của người dân hiện nay. Nhà làm chính sách cần phải tính trước khi nộp được thuế, người dân phải chi trả những chi phí như ăn ở, đi lại, học hành… Trong bối cảnh giá cả lạm phát tăng cao như hiện nay, khởi điểm chịu thuế cần nâng lên 5 triệu đồng. Nói tóm lại là phải quy định mức như thế nào để người dân phải bảo đảm chi trả những nhu cầu thiết yếu trước đã rồi mới tính đến nộp thuế”.

Đồng tình, TS Vương Thị Thu Hiền, Học viện Tài chính, cho rằng không chỉ mức khởi điểm chịu thuế mà mức giảm trừ cho người phụ thuộc với 1,6 triệu đồng/tháng/người cũng quá thấp. Mức này hiện không còn phù hợp với thực tế đời sống kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Khi chính sách thuế TNCN còn chưa nhận được sự đồng thuận của đông đảo các tầng lớp dân chúng sẽ gây khó khăn trong quá trình thực hiện, đồng thời nhiều người sẽ tìm cách trốn thuế. Đặc biệt, mức thuế suất cao nhất của biểu thuế TNCN cao hơn 10% so với mức thuế suất phổ thông của thuế TNDN. Theo thông lệ ở các nước, hai mức thuế này bằng nhau nhằm giảm động cơ trốn thuế TNCN bằng cách lập ra DN tư nhân để hưởng mức thuế suất thấp hơn.

Bà Lý Phương Duyên, Học viện Tài chính, nói rằng ở các nước, cứ 3 năm lại thay đổi mức khởi điểm chịu thuế một lần. Căn cứ để thay đổi là tình hình thực tế, tốc độ trượt giá tác động không thuận lợi đến thu nhập của người dân. 

Tận thu

Theo ông Trương Thanh Đức, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, nội dung bất hợp lý nhất trong Luật TNCN là việc quy định quá nhiều bậc chịu thuế và khoảng cách giữa các bậc thuế là quá dày. Hay nói cách khác là có tình trạng thu nhầm còn hơn là bỏ sót, tức là tận thu.

Cụ thể, theo ông Đức, ở bậc 1, thu nhập từ 4 triệu đồng trở lên đến 9 triệu đồng có mức thuế là 5%  tưởng là thấp và “nhân đạo” nhưng các mức thuế 20%, 25%, 35% được áp với những người có thu nhập trên 80 triệu đồng/tháng là quá cao. Như vậy, người có thu nhập 100 triệu đồng/tháng sẽ phải nộp khoảng 25 triệu đồng/tháng. Từ đó, ông Đức đề xuất cần giảm số bậc thuế từ 7 bậc xuống còn 4 bậc với các mức thuế 5%, 10%, 15% và 20%; mức thuế bậc 1 nên tính thuế từ thu nhập trên 4 triệu đồng đến 14 triệu đồng thay cho mức trên 4 triệu đồng đến 9 triệu đồng như hiện nay.

Ông Trương Thanh Đức cũng cho biết hiện người có thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng là khá nhiều, đặc biệt là các chuyên gia nước ngoài. Với mức thuế như hiện nay, người có thu nhập cao sẽ tìm cách trốn thuế.

Chia sẻ ý kiến trên, TS Vương Thị Thu Hiền cảnh báo: “mức thuế cao sẽ khiến các công ty đa quốc gia có xu hướng trả tiền cả gói và trả lương cho công nhân của họ bên ngoài lãnh thổ Việt Nam, làm giảm số người nước ngoài tham gia đóng thuế thu nhập tại nước ta”.

Gút lại các đề xuất nêu trên, đại diện Bộ Tài chính cho rằng: Hội thảo này là bước khởi động cho chương trình sửa đổi Luật TNCN. Theo chương trình, năm 2012 sẽ sửa đổi luật này. Hy vọng, những bất cập về mức khởi điểm chịu thuế, các bậc thuế… sẽ được cân nhắc, tính toán lại để sửa sao cho phù hợp, bắt kịp sự phát triển của tình hình kinh tế - xã hội, đặc biệt là việc sửa đổi sẽ hạn chế đưa ra các quy định cứng nhắc, góp phần đưa luật đi vào thực tế.