Thép Trung Quốc "đội lốt" thép Việt xuất sang Mỹ?

Bộ Công Thương vừa phát đi thông cáo báo chí liên quan tới việc thời gian vừa qua một số cơ quan báo chí dẫn nguồn tin nước ngoài cho rằng "90% thép Việt Nam vận chuyển sang Hoa Kỳ được sản xuất tại Trung Quốc".

Về vấn đề này Bộ Công Thương dẫn số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho biết, 9 tháng đầu năm 2017, Việt Nam nhập khẩu 5,5 triệu tấn thép từ Trung Quốc, trị giá 3,17 tỷ USD. Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu là thép hợp kim cán phẳng (mã HS 7225 3090, 7225 4090), thép mạ hoặc tráng kẽm (HS 7210 4912), thép không gỉ cán phẳng (7219 1300), thép cuộn (HS 7209 1600) và thép dạng thanh, que (HS 7227 2000).

9 tháng đầu năm 2017, Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ 378.164 tấn thép, trị giá 302,9 triệu USD. Nhóm xuất khẩu nhiều nhất là thép mạ crom (HS 7210 6111) đạt 93 triệu USD, chiếm 31% lượng thép xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

"Số liệu thống kê của hải quan cho thấy có 11 mặt hàng thép xuất khẩu sang Hoa Kỳ có mã HS trùng với mặt hàng thép nhập khẩu từ Trung Quốc, chiếm 34% lượng thép xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Các mã HS còn lại hoặc không nhập từ Trung Quốc, hoặc lượng nhập rất ít, không đủ để xuất khẩu", Bộ Công Thương cho biết.

Theo Bộ Công Thương, đến nay, Bộ Công Thương chưa nhận được thông tin nào từ phía Hoa Kỳ về việc Hoa Kỳ sẽ tiến hành điều tra mặt hàng thép có nguồn gốc từ Trung Quốc gian lận xuất xứ của Việt Nam khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương đang phối hợp với các cơ quan liên quan như Tổng cục Hải quan, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam... và chỉ đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ chủ động theo dõi sát tình hình, đồng thời thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật để phòng tránh gian lận về xuất xứ hàng hóa, gian lận thương mại.

Trước đó, truyền thông trong và ngoài nước đưa tin, Cơ quan chống gian lận của Ủy ban châu Âu (OLAF) cho biết họ đã phát hiện ra thép Trung Quốc được vận chuyển qua Việt Nam và gắn mác "Made in Vietnam" để tránh bị đánh thuế theo quy định của khối.

OLAF cho biết, thép tráng hữu cơ do doanh nghiệp Trung Quốc sản xuất đã được xuất khẩu sang Việt Nam để lấy giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ Việt Nam trước khi xuất khẩu sang EU. Với chiêu trò này, doanh nghiệp thép Trung Quốc đã trốn được khoản thuế chống bán phá giá gần 8,2 triệu euro (9,6 triệu USD) từ EU.

OLAF cho biết, lượng thép có liên quan tới vụ việc khá nhỏ và tình trạng này cũng đã chấm dứt từ cuối năm 2016. Tuy nhiên, theo nhận định của nhiều người tham gia giao dịch trên thị trường, Việt Nam, mặc dù không gian lận, nhưng vẫn là 'trung tâm' để doanh nghiệp Trung Quốc thực hiện các mánh khóe thương mại về thép.

Sau khi phát hiện vụ việc, OLAF đã gửi các văn bản khuyến nghị tài chính tới cơ quan hải quan của các nước trong khu vực EU, gồm Bỉ, Hy Lạp, Slovenia, Italy, Phần Lan, Bồ Đào Nha, Lithuania, Romania và Thụy Sĩ, nhằm thu hồi khoản thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp trên đối với thép Trung Quốc.

Hồi cuối năm ngoái, truyền thông cũng đưa tin một số doanh nghiệp của Mỹ cũng đã nộp đơn kiện chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp tới Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đối với các sản phẩm thép cán nguội (CRC) và tôn mạ từ Việt Nam đến các thị trường này do nghi ngờ rằng các doanh nghiệp Trung Quốc đã xuất khẩu các mặt hàng thép cán nóng qua Việt Nam gia công thành thép cán nguội và tôn mạ thành phẩm rồi xuất đi Mỹ để tránh thuế chống bán phá giá.

Phương Dung