Sóng gió, bê bối chưa dừng ở nhà máy ô tô VEAM một thời hoành tráng

2 nhân sự nhà máy ô tô VEAM bị bắt vì tội tham ô

Như Dân trí đã đưa tin, ngày 16/1, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Đức Toàn (Phó giám đốc Nhà máy ô tô VEAM) và Trần Thị Thanh Tâm (cán bộ nhà máy này) về tội Tham ô tài sản.

Cơ quan cho biết đang tiếp tục mở rộng điều tra vụ án, xác minh truy tìm tài sản thu lợi bất chính để xử lý theo quy định.

Liên quan sai phạm xảy ra tại doanh nghiệp trên, trước đó Cục cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế đã khởi tố hàng loạt cựu lãnh đạo của VEAM trong đó cựu Chủ tịch HĐQT Trần Ngọc Hà và cựu Tổng giám đốc Lâm Chí Quang về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Bê bối tại doanh nghiệp này bắt đầu bị phanh phui, sóng gió nổi lên từ khi Thanh tra Bộ Công Thương chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng. Trong đó có việc quản lý, sử dụng vốn của VEAM tại một số đơn vị hoạt động thua lỗ, gây mất vốn chủ sở hữu như trường hợp nhà máy ô tô VEAM kinh doanh trong giai đoạn từ năm 2010 đến 6 tháng đầu năm 2018 gây mất vốn đầu tư 331 tỷ đồng.

Vụ việc điển hình nhất cho các sai phạm xảy ra tại VEAM, đó là việc mua 1.500 bộ linh kiện giữa VEAM và chi nhánh Công ty TNHH Mekong Auto.

Tại thời điểm thanh tra, toàn bộ số xe đã lắp đặt của Mekong Auto (540 xe) không thực hiện đăng kiểm được; còn 360 bộ chưa lắp ráp và 600 bộ chưa đến thời điểm giao hàng. Mekong Auto thực hiện không đúng quy định của hợp đồng trong việc đăng kiểm và bàn giao xe thương mại.

Bên cạnh đó, VEAM cũng thực hiện việc mua 3.000 bộ linh kiện xe Hyundai Mighty nhưng không có trong kế hoạch sản xuất kinh doanh của nhà máy, không được phê duyệt của HĐTV/Tổng giám đốc, theo quy định. Việc ký kết hợp đồng mua 3.000 bộ linh kiện là vượt thẩm quyền được giao; ngoài ra còn không thực hiện việc tham khảo giá và đàm phán giá theo quy định.

Cũng theo kết luận Bộ Công Thương, việc mua 3.000 bộ linh kiện tại VM không có trong kế hoạch sản xuất kinh doanh của nhà máy, không được phê duyệt của HĐQT/Tổng giám đốc theo quy định. Nhà máy ký kết hợp đồng mua 3.000 bộ linh kiện là vượt thẩm quyền được giao; không tham khảo và đàm phán giá theo quy định.

Trách nhiệm chính được xác định thuộc về ông ông Trần Ngọc Hà (Chủ tịch VEAM giai đoạn 2011 - 2014 và là Tổng giám đốc giai đoạn 2015 - 2018) cùng HĐTV và Ban Tổng giám đốc.

Nhà máy ôtô VEAM hoành tráng một thời nay ngập khó khăn

Một trong số vấn đề nổi cộm tại VEAM hiện nay đó việc phát triển nhà máy ô tô VM và số ô tô tồn kho “khủng”.

Tại ĐHCĐ thường niên năm 2019, lãnh đạo VEAM thừa nhận “hiện nay hoạt động của VM đang gặp rất nhiều khó khăn, sản phẩm Euro 4 chưa định hình ổn định, tồn kho sản phẩm Euro 2 rất lớn, tiêu thụ chậm, sử dụng vốn không hiệu quả”.

Báo cáo trước đó của lãnh đạo VEAM cho biết, lượng tồn kho của VM luôn ở mức rất cao so với doanh thu thực hiện hàng năm. Trong tổng số hơn 2.000 xe ô tô do VM sản xuất tồn thời điểm cuối năm 2018 thì nhiều xe khó tiêu thụ vì lỗi mốt.

Trong tờ trình cổ đông, VEAM cho biết việc giải quyết hàng tồn kho vẫn chưa đạt được mục tiêu đề ra.

Trả lời câu hỏi của cổ đông, ông Ngô Văn Tuyển – quyền Tổng giám đốc VEAM cho biết lượng vốn tồn kho là hơn 1.000 tỷ đồng với số lượng hơn 2.400 chiếc. Việc sản xuất của nhà máy gắn với việc tiêu thụ.

Trong khi việc tồn kho khó giải quyết khiến hoạt động nhà máy càng khó khăn. Nếu giảm giá bán lại lo mất vốn trong khi đây là doanh nghiệp nhà nước.

Như vậy có thể thấy, từ một nhà máy hiện đại, được hy vọng sẽ tạo ra những sản phẩm có chất lượng, không chỉ đáp ứng phần lớn nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu, mang lại sự phát triển cho ngành công nghiệp ô tô nước nhà, nhưng đến nay VM đang ngập trong khó khăn, bê bối.

Nguyễn Mạnh