“Rót” gần 5.000 tỷ đồng xây sân bay quan trọng nhất miền núi phía Bắc

Trong báo cáo mới nhất gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT), ACV cho biết đang lên phương án xây dựng mới đường cất-hạ cánh (CHC) dài 2.400m, hệ thống đường lăn đường lăn nối, đường lăn song song cũng như hệ thống đèn tiếp cận CAT 1…

Khu hàng không dân dụng sẽ xây dựng nhà ga hành khách mới đáp ứng 2 triệu hành khách/năm; xây dựng sân đỗ tàu bay đáp ứng 6 vị trí đỗ máy bay A320/321 và tương đương. Một đài kiểm soát không lưu (TWR) kết hợp trung tâm điều hành chỉ huy bay (ATC) và đài dẫn đường VORDME cũng sẽ được xây mới hoàn toàn.

Dự kiến tổng mức đầu tư xây mới toàn bộ sân bay này vào khoảng 4.787 tỷ đồng. Trong đó, công trình khu bay dự kiến 1.400 tỷ đồng, các hạng mục thiết yếu công trình khu hàng không dân dụng dự kiến 1.700 tỷ đồng. Các hạng mục công trình đảm bảo điều hành bay dự kiến 155 tỷ đồng. Công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) đã được UBND tỉnh Điện Biên nhất trí thực hiện dự kiến 1.532 tỷ đồng.

ACV đã đề xuất 2 phương án đầu tư sân bay quan trọng bậc nhất khu vực miền núi phía Bắc này với các tính toán cụ thể để huy động nguồn vốn.

Phương án 1: ACV sẽ dùng vốn tự có để đầu tư các công trình khu bay cũng như công trình thiết yếu của khu khu hàng không dân dụng. Tổng Công ty Quản lý bay Việt nAM (VATM) sẽ bỏ tiền đầu tư các công trình đảm bảo điều hành bay. Phần GPMB, như đã thống nhất từ trước sẽ do UBND tỉnh Điện Biên triển khai thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách địa phương.

Nếu triển khai theo phương án này sẽ mất 36 tháng để xây dựng sân bay. Phương án này có nhiều thuận lợi; không tạo áp lực vào nguồn vốn ngân sách trong điều kiện hạn hẹp, vốn ngân sách cần ưu tiên cho các mục tiêu có tính chất cấp bách hơn.

Phương án 2: ACV đề xuất đầu tư các công trình khu bay bằng nguồn vốn ngân sách Trung ương hoặc địa phương và giao cho ACV khai thác. Các công trình khu hàng không dân dụng sẽ do ACV đầu tư bằng nguồn vốn doanh nghiệp. VATM vẫn sẽ đầu tư các công trình đảm bảo điều hành bay. UBND tỉnh Điện Biên thực hiện GPMB bằng nguồn vốn ngân sách địa phương.

Dự kiến cần 40 tháng để hoàn thành dự án nếu triển khai theo phương án này. Phương án này đảm bảo tính đồng bộ trong quản lý, khai thác cũng như không vướng mắc trong xử lý tài sản khu bay hiện hữu. Tuy nhiên, áp lực với nguồn vốn ngân sách nhà nước Trung ương và địa phương là rất lớn.

Cảng Hàng không Điện Biên là cảng nội địa, cấp 3C, gồm một đường băng dài 1.830m được đưa vào sử dụng từ năm 1994. Nhà ga hành khách hiện tại cũng được xây dựng từ năm 2004 với công suất 300 nghìn khách/năm. 

Sân bay Điện Biên nằm trong khu vực lòng chảo, tĩnh không 2 đầu đường CHC hạn chế nên không thể kéo dài đường băng để khai thác các loại tàu bay lớn như A320, A321 và tương đương. Việc lắp đèn đêm và hệ thống dẫn đường hiện đại cho đường cất hạ cánh hiện hữu cũng không được thực hiện do vướng về tĩnh không, do đó cảng này cũng chỉ khai thác được ban ngày. 

Đáng nói hơn, do nằm trong khu vực vùng núi cao, điều kiện thời tiết phức tạp, thường xuyên có mây mù, mưa, tầm nhìn hạn chế nên tỷ lệ huỷ chuyến tại Điện Biên khá cao so với các sân bay khác.

Cục Hàng không Việt Nam cho biết, hiện sân bay Điện Biên chỉ có thể tiếp nhận tàu bay ATR72 và tương đương nên chỉ khai thác được các chặng bay ngắn như Hà Nội/Hải Phòng - Điện Biên, không thể mở các đường bay tầm trung trở lên như Đà Nẵng - Điện Biên, TP HCM - Điện Biên.

Châu Như Quỳnh