Quy hoạch xây dựng tỉnh: “Thế giới vẫn còn làm, vì sao ta bỏ?”

Quy hoạch xây dựng tỉnh – nên bỏ hay giữ?

Nên hay không nên giữ quy định về quy hoạch xây dựng tỉnh là một trong vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm quá trình thẩm tra, thảo luận về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung các luật có quy định liên quan đến quy hoạch.

Báo cáo tổng hợp ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ và hội trường về dự án luật này cho thấy, nhiều ý kiến đề nghị không lập quy hoạch xây dựng tỉnh vì nội dung và mức độ chi tiết của quy hoạch xây dựng tỉnh trùng với quy hoạch tỉnh tại Luật Quy hoạch.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến lại bày tỏ quan điểm nên duy trì quy hoạch xây dựng tỉnh. Bởi nói nội dung của quy hoạch xây dựng tỉnh đã tích hợp trong quy hoạch tỉnh thì chưa thực sự đầy đủ, chính xác.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, về mặt lý thuyết có thể gộp tất cả các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành vào nội dung quy hoạch chung. Tuy nhiên, quy hoạch xây dựng này cũng là một dạng của quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành và có những biểu diễn riêng về mặt đặc tính kỹ thuật.

“Do vậy, theo tôi nên để quy hoạch xây dựng tỉnh như là một quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành riêng để chúng ta chi tiết hóa những nội dung phát triển không gian của quy hoạch tỉnh”, ông Cường nêu quan điểm.

Cũng theo vị này, quy hoạch chính là một công cụ để nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước về định hướng phát triển một lĩnh vực nào đó. Vậy quy hoạch xây dựng tỉnh chính là công cụ để nhà nước thực hiện chức năng quản lý hoạt động xây dựng quy hoạch trên không gian tỉnh để đảm bảo chi tiết hóa không gian phát triển kinh tế - xã hội của lãnh thổ.

“Tôi đồng tình với đề xuất của dự thảo đề án cũng như Tờ trình của Chính phủ nên duy trì quy hoạch xây dựng tỉnh riêng như là một dạng quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành”, đại biểu Cường nói.

Trước đó, giải thích về việc Chính phủ kiên trì giữ quy hoạch xây dựng tỉnh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết nếu bỏ quy hoạch xây dựng tỉnh thì ngành xây dựng không thể quản được chi tiết như cao độ, nền, cốt, thoát nước, cấp nước...

Nhấn mạnh rằng quy hoạch xây dựng tỉnh không phải mới phát sinh mà vẫn đang thực hiện nên cơ sở để bỏ cũng chưa an tâm, Bộ trưởng Dũng cho rằng nếu bỏ ngay mà không có công cụ quản lý thì rất là nguy hiểm.

Chuyên gia nói gì?

Theo Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị nông thôn quốc gia (VIUP) Nguyễn Thành Hưng, quy hoạch xây dựng tỉnh, mà trước đây chúng ta gọi là quy hoạch xây dựng vùng tỉnh, đã có rất lâu ở Việt Nam cũng như trên thế giới.

“Chúng ta có được hình hài đô thị được như hiện nay, có được hệ thống giao thông liên vùng, các tuyến đường cao tốc, những khu du lịch, nhưng khu công nghiệp là các hạt nhân kinh tế đóng góp rất lớn cho GDP chính nhờ một phần là do quy hoạch xây dựng tỉnh hay nói rộng hơn là quy hoạch vật thể”, ông Hưng nói.

Vị này đưa ra ví dụ: Để ra quyết sách rằng trong 10 năm tới, tỉnh A sẽ phát triển ưu tiên công nghiệp làm mũi nhọn cái đó là trách nhiệm quy hoạch tỉnh. Nhưng không thể (hoặc rất khó khả thi) dùng quy hoạch để xác định phải đặt các con đường cao tốc với hướng tuyến như thế nào thì hợp lý?

Các khu công nghiệp bố trí ở các vùng nào? Quy mô lớn nhỏ ra sao? Cảng biển như thế nào? Hình hài, quy mô đô thị ra sao thì phù hợp? Hồ đập lớn có dung tích bao nhiêu ? Bố trí định cư cho các khu dân cư thế nào để vừa phục vụ phát triển công nghiệp và đảm bảo các vấn đề an sinh, xã hội, môi trường…

“Lúc đó quy hoạch xây dựng tỉnh sẽ là câu trả lời”, Phó Viện trưởng VIUP nhấn mạnh.

Bàn thêm về vấn đề này, ông Đào Ngọc Nghiêm – Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Hà Nội cho biết: Vấn đề quy hoạch tỉnh và quy hoạch xây dựng tỉnh đã được bàn từ kỳ hợp thứ 5 của Quốc hội và đến bây giờ là kỳ họp thứ 6, cũng có những ý kiến chưa thống nhất với nhau.

Trong dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan đến quy hoạch lần này có đề cập sửa đổi luật Xây dựng theo hướng xác định rõ các loại quy hoạch xây dựng để bảo đảm thống nhất với luật Quy hoạch. Theo đó, quy hoạch xây dựng bao gồm quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch xây dựng các khu chức năng và quy hoạch xây dựng tỉnh, quy hoạch xây dựng vùng huyện, quy hoạch xây dựng vùng liên huyện.

“Ai đó cho rằng, nội dung của quy hoạch xây dựng tỉnh này đã tích hợp trong quy hoạch tỉnh thì tôi cho rằng chưa thực sự đầy đủ, chính xác. Vì quy hoạch tỉnh được xác định theo Luật Quy hoạch và được đề cập trong Luật Sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan đến quy hoạch là những quy hoạch định hướng, quy hoạch chung. Còn quy hoạch tỉnh là quy hoạc cụ thể hóa của quy hoạch tỉnh”, ông Nghiêm nói và cho rằng đây là một nguyên tắc, một cách tiếp cận rất hợp lý.

Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Hà Nội cho biết ông tán thành phải có quy hoạch xây dựng tỉnh đưa ra trong Luật Quy hoạch lần này. Tuy nhiên, nội hàm quy hoạch xây dựng tỉnh cụ thể như thế nào cần được làm rõ.

Còn theo ông Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam, chúng ta phải phân biệt rõ giữa quy hoạch tỉnh và quy hoạch xây dựng tỉnh là 2 nội hàm khác nhau và đều có giá trị trong việc xây dựng đất nước.

Vậy quy hoạch tỉnh là gì? Ông Chính trả lời: Quy hoạch tỉnh là để làm kinh tế xã hội, để nói rõ các sự phát triển của xã hội, để làm GDP, để làm sự phát triển các ngành, để làm rõ việc làm các quy hoạch chuyên ngành: về đất đai, về nhân lực, về khai thác tài nguyên, tài nguyên cả con người nữa như thế nào cho nó phù hợp.

Tuy nhiên những lĩnh vực về đô thị, nông thôn, công nghiệp, cảnh quan đô thị, và tất cả những thứ về hành lang kỹ thuật thì quy hoạch này không thể nói lên được. Do vậy theo ông Chính, chúng phải nằm trong quy hoạch xây dựng.

“Thế giới người ta làm thế mà tại sao chúng ta lại bỏ đi. Đừng có nói chúng ta làm nhiều loại quy hoạch và nhiều loại quy hoạch chồng chéo nhau mà không hiệu quả. Đấy là do nội dung người ta làm không tốt thôi. Và người ta quản lý việc đó không tốt, còn dự báo kém thì chất lượng quy hoạch kém”, ông Chính nhấn mạnh.

Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam bày tỏ kỳ vọng Quốc hội xem xét để nhìn nhận cái quy hoạch xây dựng tỉnh và quy hoạch tỉnh là khác nhau. Và chúng ta cần phải có cái song song tồn tại để có sự phát triển.

N.Khánh