Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: Tránh lập quỹ đầu tư theo phong trào

Đó là những chia sẻ của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại hội thảo “Phát triển thị trường vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp” diễn ra ngày 7/6 tại TPHCM.

Thiếu vốn để khởi nghiệp

Ông Vương Đình Huệ cho biết, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước coi kinh tế tư nhân là nguồn động lực quan trọng để phát triển kinh tế, xã hội. Nhà nước, Chính phủ đang tích cực trong việc xây dựng, hoàn thiện các thể chế để hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp hội nhập.

Có một thực tế đáng buồn khi hiện nay, dù chúng ta đã “bước ra biển lớn” nhưng nhận thức của đông đảo cộng đồng doanh nghiệp về hội nhập còn ở mức “sơ khai”, chưa có nhiều kinh nghiệm như các nước đi trước.

Thông thường, những người khởi nghiệp là những người rất mạo hiểm. Có người chấp nhận 5 ăn 5 thua, có khi 7 phần thua, còn 3 phần thắng nhưng vẫn sẵn sàng bước vào “cuộc chơi”. Nhưng có một trở ngại lớn cho những người khởi nghiệp chính là nguồn vốn.

Start-up thường đi cùng với đổi mới khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Nhưng đây là lĩnh vực có nhiều rủi ro nên kênh tài trợ vốn truyền thống là ngân hàng không còn mặn mà với hoạt động khởi nghiệp. Có rất nhiều nguồn vốn khởi nghiệp như cá nhân tự bỏ ra, vốn tích lũy của gia đình, sự tham gia của các quỹ đầu tư tư nhân, Chính phủ và gần đây xuất hiện những sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho các hoạt động khởi nghiệp.

Phó Thủ tướng cho rằng, Chính phủ rất quan tâm đến nguồn vốn trong hoạt động khởi nghiệp. Khởi nghiệp là một hoạt động đầu tư mạo hiểm, rủi ro nên tài trợ cho hoạt động này phần lớn là các quỹ đầu tư mạo hiểm là phù hợp nhất.

Để hỗ trợ cho start-up, thời gian qua, Chính phủ đã nghiên cứu nhiều mô hình quỹ đầu tư của các nước như Isreal, Hàn Quốc…

Hơn 20 năm trước, Isreal đã có quỹ đầu tư mạo hiểm của Chính phủ. Quỹ của Chính phủ ngày xưa thì nay đã cổ phần hóa, tư nhân hóa. Hiện tất cả các quỹ đầu tư mạo hiểm của quốc gia này đều thuộc tư nhân, mỗi quỹ quy mô vài tỷ USD. Hoạt động đầu tư mạo hiểm mang lại GDP rất lớn cho Isreal.

Tương tự, Chính phủ Hàn Quốc cũng có quỹ đầu tư để tài trợ cho các hoạt động khởi nghiệp. Chính phủ nước này chấp nhận rủi ro. Nếu dự án đó thất bại thì luật của Hàn Quốc cho phép miễn trách nhiệm hình sự và kinh tế cho tổ chức, cá nhân đó.

Chính phủ coi mình là “nhà ươm mầm”

“Trông người mà ngẫm đến ta”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, Việt Nam cần phải có quỹ của Chính phủ đầu tư cho doanh nghiệp ở giai đoạn đầu. Quỹ đầu tư Chính phủ không chỉ có ở Trung ương mà cả địa phương. “Thể chế cho quỹ như thế nào, hoạt động ra làm sao thì cũng cần xác định rõ, tránh hiện tượng thành lập quỹ đầu tư có tính chất phong trào, không hiệu quả. Quỹ đầu tư của Chính phủ nhưng phải hoạt động trên nguyên tắc thị trường”, Phó Thủ tướng nói.

Ông Vương Đình Huệ cho biết, hiện có hơn 900.000 doanh nghiệp đăng ký nhưng thực tế hoạt động chỉ có 528.000 doanh nghiệp. Mục tiêu Chính phủ đặt ra đến năm 2020 là phải có 1 triệu doanh nghiệp hoạt động, được cấp mã số thuế. Do đó, hoạt động khởi nghiệp là “cứu cánh” để chúng ta có thể phát triển doanh nghiệp Việt Nam.

Chính phủ sẽ hết lòng đồng hành với các doanh nghiệp. Chính phủ coi mình là một “nhà ươm mầm” và có vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu khởi nghiệp của các doanh nghiệp. “Chính phủ đang chỉ đạo sát sao để đưa khởi nghiệp thành hoạt động thực chất, thành phong trào không chỉ có ở một địa phương mà là tinh thần khởi nghiệp của một quốc gia để phấn dấu trở thành quốc gia khởi nghiệp”, ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng yêu cầu trong 2-3 năm phải có sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt dành cho khởi nghiệp để huy động vốn cho các start-up. TPHCM có thể tiên phong thực hiện, áp dụng thí điểm trước các loại quỹ kể cả Quỹ đầu tư của Chính phủ. TPHCM được thử nghiệm, xây dựng thể chế thu hút quỹ đầu tư của tư nhân, tạo lập giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho hoạt động đầu tư…

“Khởi nghiệp đi liền với đổi mới và sáng tạo, đi liền với nghiên cứu và phát triển. Muốn khởi nghiệp không chỉ có khát vọng là đủ, không chỉ có dũng cảm là được mà còn phải có đổi mới và sáng tạo, có sự tham gia đầu tư của các quỹ và các nhà đầu tư, đồng thời phải có điều kiện, thể chế để hỗ trợ cho hoạt động khởi nghiệp”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Công Quang