Nhãn hiệu cà phê Buôn Ma Thuột: Còn cơ hội lấy lại

Tại buổi tọa đàm Các nhà khoa học với việc bảo vệ thương hiệu nông sản Việt Nam, do Liên hiệp các Hội khoa học Kỹ thuật Việt Nam tổ chức, vấn đề nhãn hiệu cà phê Buôn Ma Thuột của tỉnh Đăk Lăk đã bị đăng ký bảo hộ độc quyền trong vòng 10 năm tại Trung Quốc tiếp tục là “điểm nóng” của các đại biểu tham dự hội  thảo.

Theo TS Tạ Quang Minh, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam, chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột có thể lấy lại được bằng nhiều cách như: tiến hành các thủ tục để có thể đình chỉ hoặc hủy bỏ, thỏa thuận mua lại nhãn hiệu với chủ nhãn hiệu, hoặc qua con đường ngoại giao để chủ nhãn hiệu xin từ bỏ nhãn hiệu, mở đường để chúng ta đăng ký nhãn hiệu theo thủ tục quy định.

Cùng đó, theo ông Minh cũng có thể tiến hành mua lại nhãn hiệu với chủ nhãn hiệu. Tuy nhiên, phương án này tương đối phức tạp vì cần có sự tham dự của nhiều cơ quan và các thủ tục pháp lý cần thiết…Do đó, việc lựa chọn cách nào còn phụ thuộc vào việc phân tích, đánh giá tình hình cụ thể và do doanh nghiệp, tổ chức bị mất nhãn hiệu thực hiện với sự trợ giúp của cơ quan quản lý Nhà nước.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Bảy, thành viên Cục Sở hữu trí tuệ cho biết, theo quy định chung, khi doanh nghiệp nộp đơn xin đăng ký nhãn hiệu, cơ quan có thẩm quyền sẽ công bố trên công báo để những người có liên quan biết, sau một thời gian nhất định mới cấp. Và ngay cả sau khi cấp, trong một thời hạn nhất định, những người có quyền và lợi ích liên quan vẫn có quyền yêu cầu hủy bỏ.

“Luật không quy định cơ quan Sở hữu trí tuệ Trung Quốc phải biết sản phẩm nổi tiếng ở nước khác, vì thế việc chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột được cấp ở nước này không do lỗi của họ. Do đó, nếu tỉnh Đăk Lăk muốn đòi lại thương hiệu thì phải cung cấp chứng cứ, và họ sẽ tạo điều kiện để có thể hủy bỏ. Ví dụ có thể tiến hành một cuộc điều tra xã hội học tại Việt Nam và Trung Quốc về sản phẩm và thương hiệu”- ông Bảy nói.

Từ sự kiện nhãn hiệu cà phê Buôn Ma Thuột bị mất, cơ quan chức năng  đưa ra thống kê, Việt Nam có khoảng 800 sản phẩm nông sản nổi tiếng ở hầu hết các địa phương. Tuy nhiên, đến nay mới có 59 nhãn hiệu tập thể, 12 nhãn hiệu chứng nhận và 24 chỉ dẫn địa lý được đăng ký bảo hộ. Trong đó, 53 sản phẩm nông sản được xây dựng nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ.

Trên thực tế, hiện ở nước ta vấn đề bảo hộ thương hiệu nông sản nổi tiếng mới bắt đầu được triển khai. Do đó tình trạng “nhái” thương hiệu nông sản nổi tiếng hiện vẫn diễn ra khá phổ biến.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Nguyễn Ngọc Loãn, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Hà, Hải Dương cho biết: Năm 2007, vải thiều Thanh Hà đã được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp chỉ dẫn địa lý cùng thời điểm với những loại nông sản đặc trưng vùng miền như bưởi Đoan Hùng, bưởi Năm Roi, nước mắm Phú Quốc… Nhưng đi đến bất cứ nơi nào mua vải cũng được giới thiệu là vải Thanh Hà.

“Thương hiệu của chúng tôi đang bị lạm dụng công khai nhưng đên nay chưa thể giải quyết. Đó là chưa kể đến thực trạng và hàng năm, hễ sản lượng vải năm càng cao thì người trồng vải càng bị ép giá thấp khi vào vụ thu hoạch rộ. Trong khi đó, trên thị trường, giá vải thiều đến tay người tiêu dùng vẫn bị đẩy lên mức  rất cao. Điều này càng khiến thương hiệu nổi tiếng này bị các loại quả kém chất lượng trà trộn, mạo danh” - ông Loãn nói

“Chúng ta đang ở giai đoạn đầu của việc xây dựng thương hiệu nông sản nổi tiếng, mới đặt cơ sở nền móng ban đầu là nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đã được đăng ký bảo hộ. Việc xây dựng và phát triển thương hiệu thực chất chưa làm được nhiều”, TS Tạ Quang Minh thừa nhận.

Đại diện Hội bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, ông Đỗ Gia Phan cho rằng, việc xảy ra nhiều vụ xâm phạm thương hiệu nông sản trong thời gian gần đây là đáng báo động và cần sớm có những hành động thích hợp. Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Bảy đưa ra ý kiến: Việc bảo hộ nhãn hiệu nông sản ở trong nước là cần thiết. Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm nông sản ra nước ngoài thì càng nên chủ động tiến hành vấn đề này, nhằm đảm bảo chắc chắn quyền lợi kinh doanh của mình. Dù vậy, vấn đề đăng ký nhãn hiệu ở nước ngoài không nên gắn với phong trào mà phải tính toán đến khả năng xâm nhập vào thị trường quốc giá đó trước khi bỏ tiền ra đăng ký nhãn hiệu.

P. Thanh