Khó “cản” lãi suất trội

Thế nhưng, nếu theo một số chương trình, sản phẩm huy động của một số thành viên đang triển khai, mốc 11%/năm khó có thể là “đỉnh” của thời gian tới.

Một công cụ năng động?

Khoảng một tháng trở lại đây, thị trường đón nhận loạt thông tin về các chương trình khuyến mãi của các nhà băng. Hoạt động này có thể nói rầm rộ nhất từ trước tới nay.

Khuyến mãi là công cụ thường trực của các ngân hàng, nhằm hỗ trợ cho năng lực huy động vốn. Ở thời điểm này, sự rầm rộ đó được đặt trong tình thế lãi suất “không thể tăng” do rào cản thỏa thuận giữa các thành viên; công cụ đó trở nên năng động hơn.

Là bình thường khi đó là các chính sách tặng quà hiện vật, tham gia dự thưởng như thường thấy. Nhưng trong đó vẫn nổi bật ở những chính sách tặng vàng, thưởng thêm lãi suất, gián tiếp đẩy lãi suất huy động VND trên thực tế lên cao.

Bên cạnh chính sách thưởng lãi suất, ở thời điểm này vẫn có những trường hợp áp khuyến mãi tặng vàng theo các gói sản phẩm huy động vừa mới xây dựng. Ví dụ, với những khoản tiền gửi bằng VND từ 5 tỷ đồng kỳ hạn 3 tháng cũng đã được thưởng ngay 1 chỉ vàng SJC (trị giá hơn 3,2 triệu đồng quy đổi); và mức thưởng tối đa lên đến 3 chỉ vàng theo số dư tiền gửi và kỳ hạn khác nhau…

Hay ở chính sách áp lãi suất trực tiếp, có trường hợp công bố áp riêng cho một sản phẩm mới ban hành với lãi suất cao hơn 0,15%/năm so với các sản phẩm tiết kiệm VND thông thường. Theo đó, lãi suất thực của sản phẩm huy động này lên tới 11,35%/năm.

Vẫn phải dè chừng?

Trong một văn bản gửi lãnh đạo các ngân hàng thương mại hồi cuối tháng 4/2010, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) đã có đề nghị các thành viên đang áp dụng việc thưởng tiền và thưởng lãi suất chấm dứt ngay các hình thức này.

Theo VNBA, việc thưởng tiền, thưởng lãi suất thời gian qua “đã làm lãi suất huy động thực cao hơn mức lãi suất đã công bố, người gửi tiền vẫn tiếp tục kỳ vọng vào lãi suất tiền gửi còn cao, tạo tâm lý không thuận cho việc thực hiện chính sách giảm lãi suất cho vay mà Thủ tướng và Ngân hàng Nhà nước đang chỉ đạo.

Điều cần nói hơn là hành động “khuyến mãi” này vừa không đúng luật, vừa không công bằng, vừa là nhân tố gây mất ổn định thị trường tiền tệ”.

Và yêu cầu chấm dứt các hình thức nói trên được Hiệp hội giải thích là để có cơ sở tiếp tục giảm lãi suất cho vay, đồng thời tạo sự minh bạch và sự công bằng giữa các thành viên tham gia thị trường.

Sau khuyến nghị của VNBA, nhiều thành viên đã có thông báo chấm dứt các hình thức trên, hoặc “âm thầm” rút các chính sách cộng thưởng đính kèm các bảng lãi suất công bố trước đó. Tuy nhiên, hiện vẫn có một số hình thức triển khai như đề cập ở trên và gián tiếp tạo lãi suất cao hơn mốc 11,2%/năm.

Về pháp lý, hiện không có bất kỳ một văn bản nào quy định các ngân hàng thương mại phải khống chế lãi suất huy động VND tối đa ở mức 11,2%/năm, hay kể từ ngày 15/10 tới đây là 11%/năm. Rào cản hiện nay chủ yếu là sự tôn trọng kết quả đồng thuận đạt được giữa các ngân hàng hội viên VNBA, nhưng hạn cuối của các thỏa thuận cũng không thấy đề cập rõ.

Nhưng, bên cạnh sự tôn trọng đồng thuận còn có một sự dè chừng. Điều này có từ sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước.

Còn ở thời điểm này, lãi suất trội không thể hiện ở biểu niêm yết. Việc sử dụng các công cụ khuyến mãi, cộng thưởng gián tiếp đó có thể là giải pháp khi ngân hàng gặp khó khăn (hoặc muốn đẩy mạnh hơn) trong huy động vốn, khi lãi suất trực tiếp bị không chế… Điều này một phần cho thấy định hướng tiếp tục hạ lãi suất ở một số thành viên trong thời gian tới là không đơn giản.

Theo Thùy Duyên
VnEconomy