Khi công nghệ dẫn lối cho bán lẻ truyền thống vào… "cao tốc"

Cuộc chơi trên thị trường bán lẻ bởi thế đang rẽ lối sang một hướng khác, triển vọng hơn rất nhiều, nhờ bước đi của những doanh nghiệp dám tiên phong, dám đầu tư và có tầm nhìn mới để thay đổi những rào cản cũ.

Nâng tầm thị trường từ cuộc cách mạng số VinShop

Đầu tháng 10/2020, khi VinShop - ứng dụng công nghệ giúp kết nối cung ứng hàng hóa trực tiếp từ nhà sản xuất tới chủ cửa hàng tạp hóa xuất hiện - thị trường bán lẻ chính thức mở ra một một hướng đi khác.

Hành trình đáng ngạc nhiên của VinShop lại có thêm dấu ấn khi mới đây nhất, thị trường được chứng kiến thêm một cú bắt tay mới từ VinShop với Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) để triển khai dịch vụ ứng vốn. Chủ cửa hàng tạp hóa không cần ra ngân hàng mà chỉ cần dùng ứng dụng VinShop để đăng ký khoản ứng vốn nhập hàng tới 70 triệu đồng và được phê duyệt nhanh chóng, miễn lãi lên đến 40 ngày.

Theo dõi bước đi VinShop từ những ngày đầu, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) thừa nhận, chuỗi nhu cầu của các chủ thể tham gia thị trường bán lẻ đang dần được lấp đầy. Nếu như trước đó, việc kết nối với VinShop đã giúp các tiệm tạp hóa có nguồn hàng trực tiếp từ nhà sản xuất, phong phú, chất lượng, tối ưu về giá, thì thẻ ứng vốn giúp họ đượcđáp ứng nhu cầu về dòng tiền. Với nhiều tiệm bán hàng nhỏ, việc huy động hàng chục triệu đồng để trả tiền hàng, đặc biệt là thời gian cao điểm trong đợt Tết không dễ dàng.

Không chỉ người bán lẻ mà chính người dùng cũng hưởng lợi khi được đáp ứng nhu cầu hàng hóa với giá tốt và đảm bảo chất lượng, đặc biệt trong dịp gần Tết.

"Từ nhà bán lẻ, tới doanh nghiệp và cả người dùng đều được hưởng lợi nhờ mô hình VinShop, đặc biệt là với sự hợp tác cùng VinID và bây giờ là Techcombank. Hệ thống tạp hóa nói riêng và kênh bán hàng truyền thống (General Trade) rõ ràng đang được nâng lên tầm cao mới khi được ứng dụng công nghệ", vị chuyên gia kinh tế nói.

Lâu nay, những cửa hàng tạp hóa, có thể chỉ vài mét vuông, nép mình trong những con ngõ nhỏ nhưng lại rất được lòng người dùng bởi sự gần gũi, tiện lợi. Con số cả chục triệu cửa hàng vẫn tồn tại qua hàng loạt sự thay đổi phát triển của các loại hình đô thị đã khẳng định điều này. Thế nhưng, vấn đề ai cũng thấy là khâu nhập hàng của mô hình tạp hóa đang phải đi qua quá nhiều trung gian gây tăng chi phí, giảm lợi nhuận, khó quản lí hàng tồn kho,... khiến cả 3 bên: nhà sản xuất, nhà bán lẻ và người dùng đều chịu thiệt.

VinShop ra đời giải quyết tất cả những rào cản này với sự kết nối trực tiếp từ nhà sản xuất tới chủ tạp hóa. Đáng nói là cú bắt tay giữa VinShop với VinID mở ra cơ hội tiếp cận gần 10 triệu khách hàng với nhà bán lẻ và cả nhà sản xuất - một thị trường quá rộng lớn. Đó là lí do chỉ trong gần 2 tháng ngắn ngủi, đã có tới gần 40.000 tiệm tạp hóa tham gia kết nối với mô hình được các chuyên gia đánh giá là chuỗi B2B2C (Business to Business to Customer) đầu tiên tại Việt Nam.

Bước ngoặt lớn sau cú bắt tay của những "người khổng lồ"

Nhìn vào thị trường bán lẻ truyền thống, đã có câu hỏi đặt ra: Vì sao cần phải nâng cấp một ngôi nhà đã cũ kĩ. Nếu số hóa là xu hướng tất yếu, vì sao không để thị trường tự điều tiết, đơn cử để hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện ích với đầy đủ công nghệ lớn mạnh và dần thâu tóm thị trường?

Trả lời cho câu hỏi này, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh cho rằng, thu nhập người dân đang tăng lên nhanh chóng, kéo theo đó việc mua bán cũng đòi hỏi phải hiện đại hơn. Điều đó đồng nghĩa hàng hóa phải rõ ràng về nguồn gốc xuất xứ, phải đảm bảo an toàn, chất lượng và thanh toán tiện lợi... Tuy nhiên hệ thống siêu thị chỉ có thể đáp ứng phần nào, độ che phủ thị trường của mô hình này hiện tại vẫn thấp, khó đáp ứng nhu cầu ngày một lớn. Chưa kể, bản thân những tiệm tạp hóa với sức sống cả trăm năm đã ăn sâu vào thói quen của người dùng.

"Vì sao cố phải thay đổi thói quen của khách hàng trong khi vẫn trải nghiệm mua bán ấy, ta có thể cải thiện tốt hơn rất nhiều, như cách VinShop đang làm", vị chuyên gia kinh tế lên tiếng.

Đồng quan điểm, chuyên gia thương hiệu Ngô Đức Hải (Giám đốc mảng chiến lược - thị trường Công ty Funzilla Việt Nam) nhận định, việc đem đến cú hích cho thị trường bán lẻ truyền thống là điều không phải bây giờ mới đề cập. Thế nhưng, trong nhiều năm, hầu như chưa có người đi đầu đủ sáng tạo, đủ tiềm lực để giải được bài toán thị trường bởi hệ thống tiệm tạp hóa tuy khổng lồ nhưng nhỏ lẻ, trải rộng cả nước.

"Chỉ có những doanh nghiệp, hệ thống tài chính lớn mới có thể khiến thị trường thay đổi. Trong bất cứ mô hình kinh doanh nào, sự thay đổi sẽ là bền vững nếu xuất phát từ sự thấu hiểu nhu cầu thực tế của các thành phần trong thị trường", ông Hải đánh giá.

Với điểm xuất phát ấy, theo chuyên gia ngành bán lẻ Vũ Vinh Phú, sự phát triển của VinShop nói riêng và cả thị trường bán lẻ là rộng mở. Ông dự đoán, VinShop có thể phủ kín thị trường lên tới 1,5 triệu tiệm tạp hóa hiện tại để từ đó khai phá mảng thị trường khổng lồ. "Thị trường bán lẻ vì thế đang có cơ hội lớn để bứt phá, xuất phát từ những cú bắt tay lớn", chuyên gia Vũ Vinh Phú nói.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh thì nhắc tới một câu chuyện lớn hơn từ cảm hứng VinShop. Theo ông, quy mô thị trường bán lẻ rất lớn, lên tới 180 tỷ USD. Nếu tạo được bước chuyển mình, sức ảnh hưởng sẽ trải rộng tới hàng loạt doanh nghiệp các ngành nghề khác, rộng hơn là cả nền kinh tế.

"Khi chúng ta tạo ra được thói quen công nghệ trong ngành bán lẻ, chính những ngành khác cũng sẽ phải thay đổi. Việc ấy không phải là chạy theo phong trào mà là cuộc đua tích cực, vừa tiết kiệm nguồn lực vừa thúc đẩy thị trường sôi động hơn", chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nói.