Huy động vàng trong dân: Nguy cơ tạo ra cú sốc tích trữ, đầu cơ vàng

Mới đây, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đã kiến nghị với Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thành lập Sở giao dịch vàng Quốc gia với mục đích huy động vàng trong dân.

Theo tổ chức này, hiện người dân Việt Nam giữ khoảng 500 tấn vàng. Trong cuộc họp Chính phủ thường kỳ tháng 6, Thủ tướng đã giao NHNN chủ trì nghiên cứu xem xét vấn đề nguồn lực trong dân, bao gồm cả tiền và vàng, tạo nguồn vốn phục vụ tăng trường kinh tế.

Chia sẻ quan điểm về vấn đề này tại Tọa đàm Công bố Báo cáo kinh tế vĩ mô quý II/2016 đang diễn ra tại Hà Nội chiều nay 14/7, TS. Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) cho rằng, bản chất của việc huy động vàng là đi ngược lại nguyên tắc kinh tế.

Theo nhận định của Viện trưởng VEPR, vàng hiện được cất giữ trong dân, mang bản chất như mọi tài sản khác, chỉ ưu việt hơn trong việc cất giữ. Trong khi đó, nếu thực hiện huy động, vàng sẽ mang chức năng lưu thông tương tự như tiền.

“Khi có thêm chức năng này, nhu cầu vàng sẽ tăng lên thay vì giảm xuống. Cộng với những kích hoạt khác như Brexit, sẽ tạo ra những cú sốc tích trữ, đầu cơ, khiến thị trường bất ổn, dễ tổn thương”, vị chuyên gia khẳng định.

Ông Thành cho rằng, đây sẽ là nguyên nhân chính dẫn tới hiện tượng vàng hóa trở lại. Điều này tương tự như hiện tượng đô la hóa, khi các ngân hàng đặt mức lãi suất huy động dương với đồng USD. Vị chuyên gia này nhấn mạnh, vàng chỉ nên giữ vai trò là tài sản. Nếu muốn người dân không giữ hoặc giảm giữ vàng thì duy trì lãi suất tiền mặt cao, ổn định, khi đó, người dân sẽ bán vàng để lấy tiền mặt.

“Trong thời gian qua, NHNN đã lần lượt loại vàng và ngoại tệ ra khỏi hệ thống tín dụng. Chúng tôi cho rằng NHNN cần thực hiện việc này một cách nhất quán, quyết đoán, tránh lặp lại những sai lầm không cần thiết”, Viện trưởng VEPR khuyến nghị.

Trao đổi tại buổi tọa đàm, chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ cho rằng, thay vì cố gắng huy động vàng trong dân thông qua việc tạo lập sàn vàng mua đi bán lại thì Chính phủ cần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh một cách thuận lợi hơn nữa để người dân tự đi bán vàng đổi sang tiền tệ để đầu tư.

“500 tấn vàng là một khối tài sản lớn. Tôi cho rằng, đang có rất nhiều đại gia chưa dùng hết vàng, họ giữ vàng vì không biết làm gì, thế thế nên Chính phủ cần phải cho họ thấy có những cơ hội đầu tư khác”, ông Hồ bình luận.

Theo ghi nhận của VEPR, trong quý II chứng kiến sự thay đổi đáng kể trên thị trường vàng trong nước, giá vàng trong nước dần bám sát với giá vàng thế giới.

Nửa cuối quý I, trong khi giá vàng thế giới tăng đột biến do những lo ngại về quyết định của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) trong cuộc họp tháng ba, giá vàng trong nước vẫn tương đối ổn định và chỉ tăng nhẹ so với hồi đầu năm. Điều này khiến cho mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới gần như không còn.

Đầu quý II, giá vàng trong nước dao động ổn định quanh ngưỡng 33 - 34 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, ngay sau khi FED quyết định giữ nguyên mức lãi suất hiện tại, và đặc biệt là sự kiện Brexit, giá vàng trong nước cũng như thế giới đã có những phiên tăng mạnh liên tiếp trong những ngày đầu tháng 7. Tính đến cuối quý II, giá vàng trong nước đã tăng 5,6% và 6,4% so với thời điểm cuối quý I và cuối năm 2015.

Bích Diệp