Đảng bộ Vietcombank đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, đổi mới và sáng tạo để nâng cao hiệu quả hoạt động

Kinh nghiệm cho thấy đối với các quốc gia muốn thoát khỏi bẫy thu nhập thấp và thu nhập trung bình đều phải dựa vào khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, những quốc gia này cần chuyển đổi từ quá trình phát triển kinh tế dựa trên lao động giá rẻ, dựa trên nguồn tài nguyên thiên nhiên chuyển sang phát triển dựa trên hấp thụ công nghệ và tiếp đến là phát triển dựa trên sáng tạo công nghệ tạo ra tài sản trí tuệ. Hơn nữa, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0), đòi hỏi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phải trở thành nền tảng cốt lõi của phát triển.

Chính vì vậy, Việt Nam đã lựa chọn khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là khâu đột phá tạo động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc; là một nội dung cần được ưu tiên tập trung đầu tư trước một bước trong hoạt động của các ngành, các cấp (NQ20/TW). Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư là một sự thay đổi có tính đột phá về quy mô và tác động sâu rộng đến tất cả các ngành nghề, lĩnh vực đời sống xã hội, làm thay đổi căn bản, toàn diện phương thức chúng ta sản xuất, sinh sống, làm việc và tương tác lẫn nhau.

Nhận thức được vai trò quan trọng cũng như tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nghiên cứu nắm bắt, nâng cao năng lực tiếp cận và chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Điều này được thể hiện rõ trong các Văn kiện của Đảng, Nghị quyết và thông tư của Chính phủ.

Trong chiến lược chiến lược Phát triển bền vững Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 (Quyết định 432/QĐ-TTg), Chính phủ đã nêu rõ quan điểm khoa học và công nghệ là nền tảng và động lực cho phát triển bền vững đất nước. Văn kiện Đại hội XII của Đảng xác định nhiệm vụ: Phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ, làm cho khoa học, công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Mới đây, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 29/9/2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đó là: Đổi mới tư duy, thống nhất nhận thức, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội; Hoàn thiện thể chế tạo thuận lợi cho chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và quá trình chuyển đổi số quốc gia; Chính sách phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu; Chính sách phát triển và nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia; Chính sách phát triển nguồn nhân lực; Chính sách phát triển các ngành và công nghệ ưu tiên; Chính sách hội nhập quốc tế; Chính sách thúc đẩy chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội.

Đối với Ngành ngân hàng, NHNN đã đưa mục tiêu phát triển khoa học công nghệ vào trong chiến lược phát triển của ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến 2030 (Quyết định 986/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển ngành ngân hàng) “… Nắm bắt cơ hội và thách thức từ tác động của cách mạng công nghiệp để định hướng hoạt động của ngành Ngân hàng. Nhận thức sâu sắc ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại và đổi mới sáng tạo đi đôi với phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao là những thành tố chính, then chốt cho sự phát triển nhanh và bền vững, nâng cao sức cạnh tranh, rút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển của ngành Ngân hàng Việt Nam so với khu vực và thế giới”.

Với chủ trương của Đảng, Nhà nước và yêu cầu thực tiễn, Ngành ngân hàng là một trong những ngành chủ động đi đầu trong ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ trong quản lý và kinh doanh. Sự chủ động này đã tạo ra một nền tảng vững chắc và những lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh mới, khi kinh tế số phát triển, xu thế thanh toán điện tử tăng nhanh. Làn sóng công nghệ mới này đang tạo ra những thay đổi rõ rệt, mang đến những cơ hội lớn cho hệ thống ngân hàng Việt Nam trong quá trình phát triển trên nhiều khía cạnh như: Gia tăng việc tiếp cận thị trường quốc tế cho các ngân hàng trong nước; Tăng cường khả năng ứng dụng công nghệ hiện đại; Nâng cấp sản phẩm dịch vụ ngân hàng theo hướng hiện đại, hiệu quả hơn để gia tăng lợi nhuận. Từ đó giúp các ngân hàng Việt Nam nâng mình lên một tầm cao mới, phát triển và nâng cao sức cạnh tranh với các ngân hàng tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.

Với mục tiêu chiến lược là trở thành ngân hàng số 1 tại Việt Nam, một trong 100 ngân hàng lớn nhất khu vực, một trong 300 tập đoàn tài chính ngân hàng lớn nhất thế giới được quản trị theo các thông lệ quốc tế tốt nhất, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đã tiên phong trong đổi mới sáng tạo và thúc đẩy đổi mới từ bên ngoài thông qua tăng cường hợp tác Fintech, tạo dựng hệ sinh thái số theo hướng mở, tăng cường thu thập, khai thác dữ liệu khách hàng, thực hiện chuyển đổi số để tối ưu các quy trình nghiệp vụ, cải thiện hiệu quả vận hành, nâng cao trải nghiệm khách hàng và tiến tới mô hình kinh doanh số hoàn chỉnh; tăng doanh thu, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành, cung cấp trải nghiệm khách hàng vượt trội và tăng sự gắn kết khách hàng.

Đảng ủy Vietcombank đã lãnh đạo Đoàn Thanh niên thực hiện có kết quả các chủ trương, nghị quyết của các cấp ủy đảng, của lãnh đạo chuyên môn, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của đơn vị, xung kích đảm nhận các phần việc khó; phát huy tính chủ động, sáng tạo của tuổi trẻ trong thực tiễn hoạt động kinh doanh; tạo ra nhiều diễn đàn bổ ích cho đoàn viên; tham gia rèn luyện ý thức trách nhiệm, bản lĩnh nghề nghiệp và kỹ năng giao tiếp. Dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy, Đoàn thanh niên Vietcombank đã phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ, tổ chức nhiều phong trào mang lại hiệu quả thiết thực như tổ chức thành công cuộc thi “Thanh niên suy nghĩ và hành động trước sự nghiệp đổi mới, phát triển và hội nhập của Vietcombank”, thu hút sự tham gia của đông đảo đoàn viên, nhiều đề tài có giá trị cao được tuyên dương và đưa vào ứng dụng. Trên 55 năm xây dựng và phát triển, với sứ mệnh tiên phong mà lịch sử gửi trao, Vietcombank đã trải qua hành trình không ngừng nghỉ với công cuộc đổi mới và sáng tạo, góp phần tạo dựng cho Vietcombank một vị thế vững mạnh - vị thế tiên phong và những bước tiến vững vàng trên con đường hội nhập, từng bước khẳng định uy tín trên trường quốc tế. Để đạt được điều đó, không thể không kể đến vai trò của hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ, phát triển tư duy sáng tạo và phát huy sáng kiến trong quá trình phát triển và hội nhập của Vietcombank nhằm bắt kịp và đón đầu xu thế mới và những cơ hội mới mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại trong lĩnh vực ngân hàng. Đây cũng là phương châm và nét văn hóa mà Vietcombank gìn giữ và phát triển suốt hơn 55 năm qua, sẵn sàng đổi mới để trở thành một ngân hàng hiện đại, có vị thế cao trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Để tạo bước chuyển mạnh mẽ trong hoạt động khoa học, sáng tạo tại Vietcombank, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng ủy, Hội đồng Khoa học và Công nghệ Vietcombank đã chỉ đạo các đơn vị trên toàn hệ thống quán triệt và tổ chức triển khai nâng cao nhận thức về vai trò của hoạt động khoa học, sáng tạo tại đơn vị; lan tỏa văn hóa đổi mới và sáng tạo như một trong những động lưc phát triển quan trọng đối với ngân hàng nói chung và cá nhân nói riêng; gắn kết chặt chẽ giữa hoạt động khoa học, sáng tạo với ứng dụng thực tiễn, đẩy mạnh ứng dụng và đánh giá hiệu quả, tác động của kết quả nghiên cứu trong thực tế, tạo ra cơ hội đóng góp ý tưởng, sáng kiến, phát huy trí tuệ, khả năng tư duy và sáng tạo của cán bộ Vietcombank. Những chủ trương lớn đã được các cấp ủy Đảng cụ thể hóa thành hành động với những điểm nổi bật như sau:

Thứ nhất, đổi mới mô hình quản trị ngân hàng theo tiêu chuẩn quốc tế. Xác định nhiệm vụ chuyển đổi, nâng cao năng lực quản trị rủi ro hướng tới các thông lệ, chuẩn mực quốc tế là nhiệm vụ quan trọng, Vietcombank đã sớm ưu tiên triển khai Hiệp ước vốn Basel II từ những năm 2012. Vietcombank chú trọng trong đầu tư xây dựng các công cụ, phương pháp, mô hình đo lường rủi ro. Các hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ cũng thường xuyên được nâng cấp nhằm có thể đáp ứng tốt nhất cho nhu cầu quản trị. Đến năm 2014, Vietcombank đã chủ động đề xuất và được NHNN lựa chọn là 1 trong 10 ngân hàng thí điểm triển khai Basel II tại Việt Nam. Trải qua quá trình triển khai bài bản và thận trọng cùng với sự hỗ trợ của các đơn vị tư vấn hàng đầu và uy tín trên thế giới, vào ngày 28/11/2018, Vietcombank chính thức được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp thuận áp dụng Thông tư 41 về tỷ lệ an toàn vốn theo Basel II sớm 01 năm so với thời hạn hiệu lực. Với sự kiện này, Vietcombank là ngân hàng đầu tiên đáp ứng chuẩn mực Basel II tại Việt Nam.

Thứ hai, thực hiện từng bước chuyển đổi ngân hàng số. Năm 2016, Vietcombank đã ra mắt không gian giao dịch công nghệ số lần đầu tiên tại Việt Nam – Vietcombank Digital lab, nằm trong tổng thể dự án xây dựng mô hình chi nhánh hiện đại Smart branch theo chiến lược phát triển ngân hàng số của Vietcombank, thể hiện sự đầu tư mạnh mẽ của Vietcombank cho công nghệ và khả năng ứng dụng công nghệ số trong cung ứng các dịch vụ ngân hàng với mục tiêu lớn nhất chính là hướng tới sự hài lòng cho khách hàng khi được trải nghiệm đồng nhất các dịch vụ trên tất cả các kênh giao dịch của ngân hàng, từ truyền thống đến hiện đại. Cùng với đó, các dịch vụ như VCB Internet Banking; VCB Mobile Banking không ngừng được hoàn dùng những tiện ích vượt bậc trong thanh toán điện tử, không còn hạn chế về không gian hay thời gian giao dịch của khách hàng. Đặc biệt, năm 2018, Vietcombank tiếp tục ra mắt dịch vụ VCBPAY, dịch vụ mới thuộc hệ sinh thái VCB Mobile Banking được ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), thiết kế nhiều tính năng vượt trội như chatbot (trợ lý ảo) để hỗ trợ khách hàng thực hiện các dịch vụ, đồng thời gia tăng sự kết nối, chia sẻ của khách hàng, mang lại những tiện ích thực sự cho cuộc sống của người dùng.

Thứ ba, xây dựng và đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu đổi mới sáng tạo thông qua việc tạo lập văn hóa “tổ chức học tập”, văn hóa công ty theo hướng hiệu quả, hội nhập quốc tế và xây dựng các tiêu chuẩn chức danh phù hợp với yêu cầu của tổ chức. Với sự chỉ đạo sát sao của Hội đồng Khoa học và Công nghệ Vietcombank, hoạt động nghiên cứu khoa học, phát huy sáng tạo của Vietcombank có số lượng đề tài, sáng kiến và hội thảo tăng trưởng vượt bậc. Năm 2018, 20 đề tài, sáng kiến trong đó có 02 đề tài cấp Bộ đã được phê duyệt để triển khai thì đến năm 2019 số lượng đề tài sáng kiến tăng hơn 6 lần (19 đề tài cấp Vietcombank, 108 sáng kiến cải tiến, 02 hội thảo/tọa đàm). Vietcombank cũng là đơn vị trong hệ thống ngân hàng thương mại ba năm liền (từ năm 2015 -2018) được Ngân hàng Nhà nước trao tặng danh hiệu “Ngân hàng có thành tích xuất sắc trong hoạt động khoa học và công nghệ ngành ngân hàng” nhờ những đóng góp tích cực trong hoạt động nghiên cứu, đổi mới trong sự nghiệp phát triển ngành ngân hàng, là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Tháng 3/2018, hướng tới kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Vietcombank, Hội đồng Khoa học và Công nghệ Vietcombank đã phát động phong trào thi đua sáng kiến với tên gọi "Sáng tạo - Đổi mới để Phát triển và Hội nhập". Ngoài ý nghĩa là một phong trào thi đua lao động sáng tạo, cuộc thi còn là một hoạt động sinh hoạt khoa học có quy mô sâu rộng, thúc đẩy và lan tỏa tinh thần khoa học, sức sáng tạo và năng lực nghiên cứu của cán bộ nhân viên trong toàn hệ thống. Hưởng ứng cuộc thi, các đơn vị trong hệ thống Vietcombank đã tổ chức các buổi sinh hoạt nội bộ để cùng nghiên cứu, thảo luận, đánh giá về các khía cạnh cần đổi mới, cải tiến trong đơn vị để có định hướng nghiên cứu và đề xuất sáng kiến phù hợp với yêu cầu thực tiễn của từng đơn vị. Sau gần 07 tháng nghiên cứu với rất nhiều tâm huyết, 266 sáng kiến được sàng lọc từ hàng nghìn sáng kiến cơ sở đã được gửi về HĐKH để dự thi sáng kiến cấp hệ thống.

Vòng Chung khảo Hội thi là một dấu ấn thành công rưc rỡ trong công tác khoa học, sáng tạo của Vietcombank năm 2018, HĐKH đã tuyển chọn được 20 sáng kiến tiêu biểu nhất để nghiên cứu triển khai ứng dụng cấp toàn hệ thống. Cuộc thi được đánh giá rất cao về quy mô và chất lượng với những ý tưởng sáng tạo, tinh thần nhiệt huyết của các tác giả/nhóm tác giả có ý thức trách nhiệm sâu sắc trước những yêu cầu cấp thiết cần phải đổi mới, vươn lên của cả hệ thống Vietcombank. Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ vào cách thức tổ chức cuộc thi như Cyber MC, tương tác trực tuyến với khán giả đã đem lại một luồng gió mới của công nghệ 4.0.

Thông qua việc đóng góp ý tưởng sáng tạo, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, đăng ký thực hiện các công trình nghiên cứu, phần mềm sáng tạo của cán bộ Vietcombank đã mang lại giá trị to lớn cho ngân hàng. Cụ thể, năm 2017, toàn hệ thống Vietcombank có 1.014 sáng kiến được công nhận, trong đó 731 sáng kiến cấp đơn vị, 201 sáng kiến cấp Vietcombank, 80 sáng kiến cấp ngành và 02 sáng kiến cấp toàn quốc. Năm 2018, toàn hệ thống Vietcombank có 1.663 sáng kiến, trong đó 955 sáng kiến cấp đơn vị, 596 sáng kiến cấp Vietcombank, 97 sáng kiến cấp ngành và 15 sáng kiến cấp toàn quốc.

Ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo với những công trình nghiên cứu, sáng kiến cải tiến đã đóng góp quan trọng vào thành tích chung của Vietcombank, thể hiện sự chuyển mình mạnh mẽ của Vietcombank thích ứng với môi trường kinh doanh theo hướng công nghệ và hội nhập. Cụ thể:

Thứ nhất, hiệu quả kinh doanh của Vietcombank ngày càng gia, tính đến tháng 9/2019, lợi nhuận trước thuế đạt 17.250 tỷ đồng, tăng 51,9% so với cùng kỳ năm 2018, đạt 85,4% kế hoạch năm 2019; lợi nhuận hợp nhất đạt 17.592 tỷ, tăng 50,6% so với cùng kỳ, đạt 85,8% kế hoạch năm 2019. 

Thứ hai, tín dụng tăng trưởng tốt, tuân thủ định hướng của NHNN, chất lượng tín dụng được kiểm soát chặt chẽ, công tác thu hồi nợ xấu được đẩy mạnh giúp cho sự phát triển bền vững của Vietcombank. Năm 2018, Vietcombank là ngân hàng thương mại đầu tiên đưa tỷ lệ nợ xấu thực chất xuống dưới 1%, phân loại theo chuẩn mực quốc tế. Vietcombank được tạp chí Forbes đánh giá là ngân hàng có chất lượng tài sản tốt nhất trong các ngân hàng Việt Nam.

Thứ ba, vị trí của Vietcombank ngày càng được khẳng định trong hệ thống tài chính quốc gia. Vietcombank tiếp tục có giá trị vốn hóa lớn nhất trong các ngân hàng niêm yết và vươn lên là ngân hàng có vốn chủ sở hữu lớn nhất hệ thống ngân hàng; được đánh giá là ngân hàng có môi trường làm việc tốt nhất Việt Nam, ngân hàng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam. Vietcombank cũng nhận được sự ghi nhận, đánh giá tích cực của các tổ chức uy tín trên thế giới như: liên tục được các tạp chí danh tiếng như The Banker, The Asian Banker, Finance Asia, Euromoney, Asiamoney, AnphaSea bình chọn là “Ngân hàng tốt nhất Việt Nam” trong nhiều năm liên tiếp; được tạp chí Forbes bình chọn là thương hiệu ngân hàng có giá trị nhất Việt Nam; đứng đầu trong các công ty Việt Nam tại bảng xếp hạng 2.000 doanh nghiệp niêm yết lớn nhất thế giới; được tạp chí The Asian Banker bình chọn trong Top 30 ngân hàng mạnh nhất khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Trên đà phát triển, Đảng bộ Vietcombank sẽ tiếp tục triển khai công tác nghiên cứu khoa học, sáng kiến trong thời gian tới, tạo những sân chơi bổ ích, trí tuệ để người lao động trong toàn hệ thống có thêm nhiều cơ hội đóng góp ý tưởng, sáng kiến, phát huy trí tuệ, khả năng tư duy và sáng tạo nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ, tăng cường hiệu quả hoạt động ở mọi lĩnh vực, mọi vị trí công tác trong hệ thống, xây dựng Vietcombank nói riêng và ngành ngân hàng nói chung ngày một phát triển lớn mạnh, đóng góp vào sự tăng trưởng và phát triển bền vững của kinh tế - xã hội đất nước.

NGND, PGS, TS. Kiều Hữu Thiện

Giám đốc Trường Đào tạo & Phát triển nguồn nhân lực Vietcombank