Chuyên gia: Cần chấp nhận giá điện năm nay sẽ tăng 5-7%

Dự báo về tình hình kinh tế vĩ mô của Việt Nam, TS Cấn Văn Lực dự báo lạm phát của Việt Nam năm nay sẽ tiếp tục tăng, cao hơn 2022, trong khoảng 4-4,5% như mục tiêu Chính phủ đã công bố. Nhận định trên được ông Lực đưa ra tại buổi tọa đàm do Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA) tổ chức ngày 25/2.

Theo ông Lực, năm ngoái lạm phát thế giới đạt đỉnh nhiều năm nhưng Việt Nam vẫn giữ mức tăng chỉ số giá tiêu dùng chỉ 3,15%. Kết quả này có sự đóng góp của việc Chính phủ đã không tăng giá điện, giá dịch vụ y tế, giáo dục. Tuy nhiên, câu chuyện năm nay sẽ khác. 

"Chúng ta phải chấp nhận giá điện năm nay sẽ tăng, khoảng 5-7%", ông Lực chia sẻ quan điểm với lãnh đạo các doanh nghiệp tại TPHCM. Theo ông, giá của các yếu tố đầu vào sản xuất điện thời gian qua đều đã tăng mạnh. Năm ngoái, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã công bố lỗ hơn 31.000 tỷ đồng. EVN giải thích giá nguyên liệu như than, khí cùng leo thang làm chi phí sản xuất, mua điện tăng đột biến trong khi giá bán lẻ điện bình quân không tăng.

Từ ngày 3/2, khung giá bán lẻ điện bình quân mới được áp dụng, mức tối thiểu là 1.826,22 đồng/kWh, tối đa là 2.444,09 đồng/kWh. So với khung giá cũ gần nhất, giá tối thiểu tăng 220 đồng/kWh, giá tối đa tăng 538 đồng/kWh. Các mức giá này chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (VAT). Việc tăng khung giá chưa làm thay đổi giá điện người dân và doanh nghiệp phải trả.

Dù vậy, phương án tăng giá bán lẻ điện bình quân đã được EVN nhắc đến nhiều lần từ cuối năm 2022. Hôm 15/2, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm việc với lãnh đạo EVN về nhiều nội dung, trong đó có phương án giá bán điện. Bộ trưởng cho hay việc điều chỉnh giá điện cần phải được tính toán, đánh giá, cân nhắc đầy đủ tác động đến lạm phát, đời sống người dân, việc điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ và phải đúng quy định.

Ngoài ra, ông Lực cũng dự đoán giá dịch vụ y tế sẽ tăng trong bối cảnh các bệnh viện công lập đang rất khó khăn. 

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh sức khỏe nội tại của nền kinh tế Việt Nam đã tốt hơn nhiều so với giai đoạn khủng hoảng 10 năm trước đây. Nhà điều hành cũng đã có nhiều kinh nghiệm hơn. Khi lạm phát thế giới đã đi qua đỉnh, nếu không có những biến cố không quá bất thường, Việt Nam vẫn sẽ kiểm soát lạm phát trong khoảng mục tiêu đã đề ra.

Một số thách thức lớn khác đối với kinh tế vĩ mô năm nay theo ông là mặt bằng lãi suất vẫn còn cao, tỷ giá còn chịu sức ép dù đã hạ nhiệt trong khi dư địa chính sách tiền tệ không còn nhiều. Thanh khoản thị trường tài chính, thanh khoản của nền kinh tế còn eo hẹp. Các vấn đề liên quan thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản cần thời gian để có thể xử lý, lành mạnh hóa. 

Trong bối cảnh trên, ông cho rằng 4 cặp vấn đề nhà điều hành phải tìm được điểm cân bằng sẽ gồm tăng trưởng và kiểm soát lạm phát, lãi suất và tỷ giá, cân đối ngân sách và hỗ trợ doanh nghiệp, đầu tư công và tư nhân.

Nhiệm vụ quan trọng, theo chuyên gia này, là phải tối ưu nguồn lực, hoàn thiện thể chế với việc sửa các luật quan trọng gồm Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật đấu thầu. Đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, chương trình phục hồi kinh tế 2022-2023 cũng là một giải pháp đặc biệt quan trọng.