Chính sách du lịch của Việt Nam thua cả Lào, Campuchia

Phát biểu tại Tọa đàm: "Tạo đột phá để du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn” sáng nay (25/5), TS Phạm Từ, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch chỉ ra rằng, trong số những vấn đề cần quan tâm, ngành du lịch cần hoàn thiện thể chế chính sách đột phá, tập trung nguồn lực cho du lịch phát triển.

Theo ông Từ, Qũy Hỗ trợ phát triển du lịch thực chất là quỹ Xúc tiến du lịch, đã được ghi trong điều 6, Luật Du lịch từ 16 năm trước nhưng trong dự thảo Luật Du lịch dự kiến thông qua tại kỳ họp Quốc hội lần này lại ghi chung và cơ bản gần như cũ, không rõ nguồn, không rõ cơ quan quản lý.

"Ở các nước có Hội đồng xúc tiến du lịch quốc gia, huy động nhiều nguồn lực, có nguồn lực từ nhà nước, các hãng hàng không, tàu biển… có đóng góp của các đại gia đã đầu tư lớn vào khu vui chơi giải trí, khu nghỉ dưỡng, trung tâm mua sắm, để hình thành Quỹ xúc tiến du lịch. Quỹ có quy chế thể lệ chặt chẽ, minh bạch, người góp vốn phải chi phối, kiểm soát được dòng tiền và hiệu quả của mọi hoạt động xúc tiến, không bị hành chính hóa, Nhà nước hóa. Họ thường có Hội đồng Xúc tiến du lịch quốc gia, bên trên Cục Xúc tiến Du lịch và hoạt động rất hiệu quả. Tuy nhiên, hiện nay nguồn lực của ta có nhưng phân tán. Nhiều địa phương đã dành quỹ xúc tiến quảng bá du lịch, nhưng mỗi địa phương 1 kiểu, 1 đối tác để thuê mướn", ông Từ cho biết.

Ông Từ cũng cho rằng: "Muốn du lịch phát triển cũng cần gắn với xúc tiến du lịch là Văn phòng xúc tiến du lịch Việt Nam ở nước ngoài. Văn phòng Xúc tiến du lịch đã được ghi vào Luật 16 năm không ai triển khai, nay dự Luật không ghi có phải do lo ngại vướng Luật về Văn phòng ngoại giao ở nước ngoài!", ông Từ phát biểu.

"Cần xem lại điều này bởi không nước nào du lịch phát triển mà không mở văn phòng đại diện du lịch quốc gia ở nước ngoài cả. Có nước như Thái Lan mở 28 văn phòng, Singapore mở 23 văn phòng đại diện tại các nước và muốn sánh vai với họ, sao không học tập rút kinh nghiệm từ những việc như thế này. Mở Văn phòng đại diện du lịch ở nước ngoài, theo chúng tôi, không trái với Luật Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài vì Đại sứ quán có nhiệm vụ tham gia xúc tiến, quảng bá du lịch là rất cần thiết, chứ không ghi là duy nhất", ông Từ nhấn mạnh.

Nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cũng cho rằng, cần rà soát, điều chỉnh chiến lược và quy hoạch phát triển du lịch theo hướng tập trung nguồn lực xây dựng các khu vực động lực phát triển du lịch. Đặc biệt, cần phát huy thế mạnh của ngành du lịch là xuất khẩu tại chỗ.

"Du lịch là ngành xuất khẩu tại chỗ nhưng chúng ta đang chưa làm tốt khâu này. Tỷ lệ chi tiêu của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam chỉ có 20% là mua sắm hàng hóa, trong tổng số hơn 1.000 USD cho 1 chuyến đi! Con số này ở nhiều nước là 2.000 - 3.000 USD. Vấn đề quy hoạch, xây dựng trung tâm mua sắm, tạo thuận lợi trong thủ tục hoàn thuế giá trị gia tăng, tổ chức sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ, hàng lưu niệm nên được đặt ra thành chương mục hoặc ít nhất 1 vài điều trong dự thảo Luật Du lịch lần này", ông nói thêm.

Ngoài ra, ông Từ cũng cho rằng, cần hạn chế doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực lữ hành. Một thực tế được ông Từ chỉ ra là, các hãng lữ hành nước ngoài đang làm rất tốt khi nhìn vào thống kê số người Việt Nam đi du lịch sang Thái gấp 3 lần, sang Lào gấp 5 lần họ sang ta. 990.000 người Việt sang Campuchia mới có 212.000 người ngược lại… .

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng Giám đốc Công ty du lịch Viettravel chỉ ra rằng: "Chính sách du lịch của chúng ta thua cả Lào, Capuchia, Philippines. Tại sao chính sách lại nằm dưới, tại sao có lệch pha trong việc này? Chính sách đưa ra có 8 đột phá, nhưng khi đi vào luật lại triệt tiêu. Ưu tiên cho du lịch từ năm 2015 - 2017 tụt bậc trong khi chỉ số về chính sách, khả năng cạnh tranh về giá, khả năng phát triển bền vững đều ở mức thấp so với thế giới. Bên cạnh đó, còn là sự khập khiễng cơ cấu phát triển du lịch giữa chính sách với cơ sở hạ tầng".

Nói về dự Luật Du lịch lần này, ông Kỳ cho rằng "không khác năm 2005 là mấy". Cụ thể, khi định vị du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn nhưng không định lượng rõ và trong khi mũi nhọn là tổng hợp có rất nhiều ngành cần sự phát triển tổng hợp thì lại bỏ qua vai trò của ban chỉ đạo quốc gia.

"Mục tiêu du lịch rất cao, đến năm 2030 Thủ tướng đã duyệt so với Nghị quyết 08, khách quốc tế rất lớn, tăng 190%, đóng góp 35 tỷ USD cho ngân sách. Mục tiêu rất là cao nhưng hành động cần tương xứng, cần phải có Ban chỉ đạo quốc gia, có sự vào cuộc Chính phủ bởi du lịch là một ngành tổng hợp và một Bộ trưởng Văn hoá sao có điều khiển được Bộ Công an", ông nói.

Phương Dung