Chậm số hoá, 3 bộ bị "bêu tên" chưa làm tốt một cửa quốc gia

Sáng nay (22/6) tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt nam (VCCI) cùng Tổng cục Hải Quan và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam đã công bố Báo cáo “Đánh giá mức độ hài lòng của doanh nghiệp và thời gian thực hiện thủ tục hành chính qua Cơ chế một cửa quốc gia”.

Đây là báo cáo thường niên liên quan đến việc đo thời gian thực hiện các thủ tục hành chính và thông quan hải quan; đánh giá mức độ hài lòng của cộng đồng doanh nghiệp trong quá trình thực hiện các dịch vụ công thông qua Cơ chế một cửa quốc gia.

Kết quả điều tra của báo cáo cho thấy, đa số các chức năng cơ bản trên Cổng một cửa quốc gia thực hiện hoạt động tốt. Tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá dễ/tương đối dễ thực hiện đối với các tính năng cơ bản là 93 - 95%.

Trong các bộ ngành thực hiện một cửa quốc gia, chỉ có Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp được các doanh nghiệp đánh giá dễ sử dụng. Trong khi đó, Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải và Bộ Khoa học & Công Nghệ bị đánh giá là còn gặp nhiều khó khăn.

Nếu lấy ngưỡng 25% doanh nghiệp gặp khó khăn làm giá trị tham chiếu, 2 thủ tục của Bộ Giao thông vận tải gồm “cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu” và “cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe máy chuyên dùng” đều có 28% doanh nghiệp thực hiện thủ tục này gặp nhiều khó khăn. Tương tự, có tới 26% doanh nghiệp gặp trở ngại với thủ tục “kiểm tra chất lượng hàng hoá nhập khẩu” của Bộ Khoa học & Công nghệ.  

Theo báo cáo, số ngày trung vị doanh nghiệp phải bỏ ra khi xin “cấp giấy phép nhập khẩu trang thiết bị y tế” vẫn đến 30 ngày. Không những vậy, đây còn là thủ tục hành chính duy nhất đi ngược lại xu hướng chung khi chi phí trung bình tăng 19%. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp cũng ghi nhận đây là thủ tục vừa phải chờ đợi lâu vừa phải nộp cả hồ sơ giấy lẫn trên Cổng một cửa quốc gia.

Thủ tục “cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm nhập khẩu” của Bộ Y tế thậm chí còn khiến doanh nghiệp mất trung bình thêm 1 ngày (từ 13 lên 14 ngày) so với hình thức nộp hồ sơ trực tiếp tại Bộ như trước đây.

Mất nhiều thời gian như vậy, theo ông Tuấn, là do nhiều doanh nghiệp vừa làm thủ tục trên Cổng một cửa quốc gia nhưng vẫn phải đến Bộ ngành nộp hồ sơ. Đó là chưa kể, doanh nghiệp không biết khi nào hồ sơ được chấp nhận, thế nào là đúng.

Một cửa quốc gia còn nhiều bất cập

Nguyên nhân chính dẫn tới khó khăn cho doanh nghiệp theo đánh giá của báo cáo chính là do hệ thống xử lý chuyên ngành chưa được số hoá hoàn toàn. Tình trạng một số doanh nghiệp bị yêu cầu sửa đổi hồ sơ nhiều lần và thời gian các Bộ ngành xử lý hồ sơ của một doanh nghiệp còn tương đối lâu.

Theo đánh giá của báo cáo, việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia đã mang lại thay đổi tích cực về thời gian và chi phí thực hiện thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Song, sự thay đổi này chưa đồng đều giữa các Bộ ngành.

Có 10 trong số 12 thủ tục hành chính ghi nhận thời gian doanh nghiệp phải dành ra cho thực hiện thủ tục đã giảm đi. Số ngày tiết kiệm trong khoảng từ 1 - 3 ngày so với phương thức truyền thống. Đáng chú ý, 8 thủ tục hành chính ghi nhận chi phí giảm đi đáng kể so với phương thức cũ.

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra, có một tỷ lệ đáng kể doanh nghiệp không nhận thấy thay đổi tích cực trong việc thực hiện thủ tục của Bộ Y tế trên Cổng một cửa quốc gia so với phương thức cũ.

Còn nhiều bất cập, nhưng để thông suốt và tiết giảm chi phí cho doanh nghiệp với thủ tục hành chính trên cổng một cửa quốc gia thì theo đại diện của VCCI, các bộ ngành cần phải áp dụng triệt để việc ứng dụng công nghệ thông tin. Cần loại bỏ triệt để hiện tượng “bán thủ công” trong giải quyết thủ tục hành chính trên Cổng. Qua đó, tránh tình trạng mặc dù có khai báo điện tử, nhưng doanh nghiệp vẫn phải nộp hồ sơ giấy.

 Thế Hưng