Bàn về gói kích thích kinh tế, Thống đốc nhắc bài học "xương máu" lạm phát

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư sáng nay (12/11), các vấn đề xung quanh gói kích thích, phục hồi kinh tế tiếp tục được đại biểu Quốc hội quan tâm.

Những lo ngại khi tiền tung ra nhưng khó hấp thụ, lạm phát, bội chi, những khó khăn trong tiếp cận vốn của doanh nghiệp… được đặt ra.

"Chia lửa" với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã có phần giải trình thêm về khả năng giảm lãi suất cho vay, giải pháp của ngân hàng hỗ trợ người dân, phục hồi phát triển kinh tế.

Cụ thể, Thống đốc Hồng cho biết, đại dịch vừa qua đã tác động nghiêm trọng với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Để tháo gỡ khó khăn, NHNN cũng đã vào cuộc trách nhiệm với 3 lần giảm lãi suất điều hành, tổng mức giảm 1,5-2% từ đầu năm 2020, khi đại dịch mới xuất hiện. "Đây là mức giảm sâu so với các nước trong khu vực", bà Hồng nói.

NHNN cũng kêu gọi các TCTD giảm lãi suất cho vay cũ, cho vay mới, mặt bằng giảm khoảng 1,66% so với trước khi có dịch. Từ khi có dịch đến nay thì tổng mức giảm lãi suất khoảng 30.000 tỷ đồng, cũng tiếp tục thực hiện giảm từ nay đến cuối năm. Ngoài lãi suất thì TCTD cũng giảm phí, mức giảm tương đương 2.000 tỷ đồng.

Theo bà Hồng, nhiệm vụ của NHNN là điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Để xác định dư địa còn tiếp tục giảm được lãi suất hay không, bà Hồng cho biết theo đánh giá thì năm 2021 khả năng lạm phát vẫn đạt mục tiêu dưới 4%.

Nhưng đến năm 2022 thì rủi ro lạm phát đang có áp lực lớn, bà Hồng nói. Theo bà Hồng, các nền kinh tế lớn dần phục hồi nên giá hàng hóa trên thế giới đang có xu hướng gia tăng. Các nước phát triển cũng đang đối diện lạm phát tăng cao lịch sử, Mỹ tăng 5,3% tháng 9. Độ mở kinh tế Việt Nam thì lớn nên có áp lực rủi ro của lạm phát nhập khẩu đúng như một đại biểu Quốc hội nêu, bà Hồng nhấn mạnh.

Theo Thống đốc, các ngân hàng trung ương trên thế giới cũng dừng nới lỏng chính sách tiền tệ, có 65 lượt tăng lãi suất, nên áp lực với điều hành chính sách tiền tệ thời gian tới là lớn.

Trong nước, nợ xấu ngân hàng gia tăng. Thời gian qua, ngân hàng giảm lãi suất bằng chính nguồn lực của mình, không từ ngân sách nên nếu nợ xấu tăng thì ngân hàng phải dùng nguồn lực để xử lý.

"Nếu tình hình tài chính của ngân hàng suy giảm thì ảnh hưởng đến an toàn hệ thống, cái này có bài học của thời gian trước, khi mà tăng tín dụng cao, thực hiện gói hỗ trợ lãi suất 2008, không tính toán cẩn thận thì có rủi ro lạm phát quay lại năm 2011, có lúc đến 18%", bà Hồng nói.

Bà cho biết NHNN vẫn chỉ đạo cả hệ thống tiết giảm chi phí để tiếp tục giảm lãi suất nhưng vẫn đảm bảo an toàn, phối hợp với các bộ ngành để tính toán gói hỗ trợ lãi suất trên cơ sở vẫn đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.