Quanh việc cho phép nhập khẩu 170.000 tấn muối:
Bài 2: Cho nhập muối là vội vã
(Dân trí) - “Ngay đầu năm đã nhập 170.000 tấn muối khi chưa biết trong nước có được mùa hay không là cần phải xem xét lại” - ông Phạm Năng Phong, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Muối Việt Nam, trao đổi với Dân trí.
Việc nhập khẩu có thể tạo thêm nhọc nhằn cho người lao động doanh nghiệp muối.
Ngay sau Tết, Bộ Công Thương cấp hạn ngạch cho nhập 170.000 tấn muối. Ông có ý kiến gì về việc này?
Tôi chưa nắm được về số lượng 170.000 tấn hay bao nhiêu. Báo chí nói nhưng tôi chưa có số liệu chính xác nên không bình luận. Giả sử sản xuất trong nước được mùa, nhập khẩu về như thế thì không nên. Không có cớ gì 2 bộ quản lý lại không có sự phối hợp. Nếu cấp thì cấp từ từ thôi, để nghe ngóng tình hình trong nước.
Còn quá sớm để đánh giá vụ muối năm nay được mùa hay mất mùa. Giờ mới bắt đầu vào vụ ở Nam Trung Bộ. Nam bộ đang ở giữa vụ còn miền Bắc chưa vào vụ, dân mới làm khô nền để sửa sang lại.
Nếu sản xuất trong nước được mùa thì không cần nhập muối, kể cả muối công nghiệp, trừ một số nhà máy đòi hỏi chất lượng quá cao, nhưng số đó ít.
Với các nhà máy sản xuất thông thường, vẫn có thể lấy muối trong nước. Ai đó bảo muối công nghiệp nước ko đảm bảo chất lượng cho các nhà máy sản xuất là không đúng. Thực ra muối Ấn Độ, Pakistan không hơn muối Việt Nam là mấy, hàm lượng giống nhau. Chỉ có tạp chất, độ sạn trong muối nhập thấp hơn.
Nếu đúng con số là 170.000 tấn thì theo tôi ngay đầu năm đã nhập số lượng lớn như vậy là vội vã.
Nếu trong nước vẫn đủ muối, muối đạt chất lượng cho sản xuất công nghiệp mà vẫn nhập thì theo ông, đâu có thể là nguyên nhân?
Lúc này, bài toán không hoàn toàn nằm ở vấn đề chất lượng. Muối Nam Trung Bộ có thể cung cấp được đảm bảo chất lượng. Do đó nên sử dụng muối trong nước. Xưa nay các nhà máy vẫn lấy nguồn đó để sản xuất chứ lấy ở đâu.
Không phải ngẫu nhiên cơ quan Nhà nước cho nhập khẩu. Có thể họ thấy trong nước chưa đáp ứng được lượng cầu do tình hình sản xuất công nghiệp năm sau khác năm trước.
Đất nước phát triển, công nghiệp hóa chất, thực phẩm phát triển, đòi hỏi sản lượng muối cao hơn. Vì vậy, phải xem lại về giá cả, giá quốc tế có thấp hơn không, giá Việt nam có cao hơn không.
Vấn đề này liên quan đến lợi ích của doanh nghiệp. Lúc đó Nhà nước phải cân đối lại. Không cấp hạn ngạch thì doanh nghiệp phải tự tính toán. Còn cứ cấp hạn ngạch, người ta thấy nhập muối lợi hơn thì vẫn xin nhập.
Ngoài ra, còn liên quan đến vấn đề thuế suất. Thuế suất đối với nhập khẩu có hạn ngạch cho công nghiệp được ưu đãi. Do đó có thể doanh nghiệp vẫn muốn nhập về để hưởng ưu đãi.
Để xảy ra tình trạng muối không thiếu nhưng vẫn cho nhập khẩu, phải chăng do không có sự phối hợp chặt chẽ giữa 2 bộ liên quan là Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn?
Khoan bình luận là con số 170.000 tấn mới cho cấp hạn ngạch là đúng hay sai. Bài toán đặt ra ở thời điểm hiện tại là cân đối lại về lượng muối sản xuất cho các nhà máy công nghiệp trong nước.
Trước hết phải đặt ra câu hỏi: Chất lượng của muối trong nước có đáp ứng được các nhà máy sản xuất không. Nếu bộ Nông nghiệp trả lời được và sản lượng đáp ứng được, thì không nên nhập khẩu.
Nếu Bộ Công Thương đưa ra danh sách các nhà máy yêu cầu chất lượng rất cao, thì cũng phải xem xét xem có đúng hay không để cấp cho chuẩn. Phải xem nhu cầu thực sự là gì, chất lượng cần đến mức nào. Nhiều khi nhu cầu không đúng như thế nhưng vì một mối lợi nào đó doanh nghiệp cứ xin cấp hạn ngạch.
Lâu nay nói muối trong nước không đáp ứng được tiêu chuẩn thì phải đánh giá, như thế nào là tiêu chuẩn. Có nhà máy yêu cầu cao như vậy nhưng thực tế khi đưa vào sản xuất thì lại không cần đến mức như vậy. Không phải cứ danh sách các nhà máy đưa ra là chấp nhận. Doanh nghiệp nào cũng tính đến lợi ích của mình là trên hết.
Đối với Nhà nước thì không phải chiều theo ý thích mà phải trên cơ sở khách quan. Tôi xin nhấn mạnh là muối trong Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hòa về cơ bản đáp ứng được về chất lượng cho công nghiệp.
Có thể trong 2 tháng đầu năm lượng muối sản xuất chưa nhiều nên phải nhập. Đó là do tôi suy đoán. Mấy năm gần đây lượng muối nhập về cho công nghiệp dao động từ 170.000 - 240.000 tấn/năm. Nhưng ngay đầu năm cấp ngay 170.000 tấn thì cần phải xem xét.
Mới đầu năm đã cho nhập, nếu thời gian tới trong nước được mùa thì sao? Theo tôi nên cấp theo thực tế, không nên cấp theo kế hoạch hàng năm. Nếu trong nước sản xuất được mà không dùng thì dân bị rớt giá, mà mình bị mất một phần ngoại tệ để nhập muối, rất lãng phí. Lợi ích nhỏ mà thiệt hại là rất lớn.
Xin cám ơn ông!
Việt Tùng