Bài 1: Nghịch lý nhập khẩu muối

 

Mới đây, Bộ Công Thương ra quyết định cho nhập khẩu 170.000 tấn muối công nghiệp trong tổng số 260.000 tấn muối theo như kế hoạch của cả năm 2010.

 

Theo một cán bộ trong ngành muối, con số 260.000 tấn là kế hoạch dự kiến, còn Việt Nam phải cân đối lượng nhập và thời điểm nhập căn cứ vào tình hình muối trong nước. Việc nhập hay không nhập còn phải phụ thuộc vào chính sách thương mại, xuất nhập khẩu của từng nước.

 

 

Lịch sử nhập muối của Việt Nam đã kéo dài cả chục năm trước. Năm 2000, kỷ lục Việt Nam phải nhập 500.000 tấn muối. Từ năm 2003 - 2007, mỗi năm cả nước nhập trung bình hơn 200.000 tấn, đều là muối công nghiệp. Năm 2008, bên cạnh việc nhập khẩu muối công nghiệp, lần đầu tiên Bộ NN-PTNT phải cấp hạn ngạch nhập 40.000 tấn muối ăn do khan hiếm muối trong nước. Nguồn muối nhập chủ yếu từ Ấn Độ, Úc, Pakistan.

 

Tuy nhiên, ngay sau Tết, khi còn chưa rõ vụ mùa tới trúng hay trật, Bộ Công Thương đã cho nhập khẩu muối với số lượng lớn đã gây ra nhiều ý kiến trong dư luận.

 

Truyền thống của nước ta là mua muối đầu năm để cầu may nhưng căn cứ vào tình hình sản xuất muối và giá muối trong nước, quyết định của Bộ Công Thương được cho là mang tới nỗi thất vọng và lo lắng cho diêm dân.

 

Theo số liệu của Cục Chế biến Nông lâm Thuỷ sản và Nghề muối, đến thời điểm hiện tại Việt Nam chưa thiếu muối. Cụ thể, diện tích muối cả nước năm 2009 đạt 14.476 ha, tăng gần 16% so với năm 2008 nhưng sản lượng ước tính đạt 800.000 tấn, giảm 5% so với năm 2008 do mất mùa và nông dân một số nơi bỏ nghề.

 

Tuy nhiên bù vào đó năm 2009 Việt Nam đã nhập khẩu hơn 200.000 tấn muối nên về cơ bản lượng muối trong nước không thiếu hụt.

 

Thêm nữa, bắt đầu từ giữa năm 2009 giá muối bắt đầu giảm mạnh và hiện đang rớt đến đáy. Giá muối tại miền Trung, loại muối chất lượng, chỉ còn từ 500 - 700 đồng/kg so với thời điểm đỉnh cao, đạt 2.000 đồng/kg. Muối công nghiệp giá dao động quanh 900 - 1.000 đồng/kg. Chủ yếu diêm dân cả nước không có đủ trình độ sản xuất muối này.

 

Do sản xuất thủ công, nên muối của diêm dân không được đẹp bằng muối nhập. Trong khi đó, muối nhập khẩu sản xuất công nghiệp nên độ sạch cao, hạt đều đẹp. Cộng thêm việc giá muối trên thế giới đang giảm, chỉ khoảng 30 - 40 USD/tấn, nhập về tới cảng Việt Nam giá chỉ khoảng 800 đồng/kg, vẫn thấp hơn muối trong nước nên các DN trong nước không tội gì mua muối nội.

 

Một quan chức trong ngành muối cho rằng, Bộ Công Thương cần phải thắt chặt việc kiểm tra, quản lý, cấp hạn ngạch nhập muối cho các doanh nghiệp. Nếu lượng muối nhập khẩu vào Việt Nam nhiều trong khi trong nước không thiếu muối sẽ dẫn đến dư thừa, phá vỡ cung cầu, làm giá muối trong nước sụt giảm, đe doạ giết chết ngành muối vốn đã quặt quẹo.

 

Tuy nhiên, mũi tên đã bắn đi hạn ngạch đã được phân chia cho các DN, mua lúc nào giờ là quyền của các DN. Trong khi đó vụ muối năm 2010 mới chỉ bắt đầu.