77 dự án “cắm” ngân hàng: Tín hiệu vui?

Thực hiện kết luận số 372/TB-VP ngày 13/7 của Phó Chủ tịch UBND TPHCM Lê Văn Khoa, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản số 7067/TNMT-VPĐK ngày 14/7 công bố 77 dự án của các chủ đầu tư đang đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai.

Thông tin trên ngay lập tức gây những phản ứng trái chiều. Người tiêu dùng đã “lỡ tay” xuống tiền mua dự án thì hoang mang, lo lắng. Người đang có ý định mua chốn an cư thì “chùng tay”. Trong khi đó, những doanh nghiệp bị “bêu tên” thì bức xúc vì sợ thị trường sẽ đi xuống khi có nhiều người hiểu nhầm là dự án đã bị thế chấp đồng nhất với chủ đầu tư kém năng lực.

Tuy nhiên, Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) lại trấn an hội viên lẫn người tiêu dùng bằng những tín hiệu lạc quan từ việc công bố này.

Theo HoREA, TPHCM hiện có 584 dự án bất động sản (BĐS) đang triển khai thực hiện nhưng chỉ có 77 dự án thế chấp, chiếm 13,2% cho thấy phần lớn các dự án không thế chấp ngân hàng. Việc công khai các dự án đang thế chấp đã cung cấp thông tin cần thiết cho người tiêu dùng và các chủ thể có liên quan, góp phần xây dựng thị trường BĐS ngày càng minh bạch hơn.

“Trong quá trình sản xuất, kinh doanh, việc doanh nghiệp thế chấp, giải chấp tài sản để vay vốn làm ăn là hoạt động bình thường. Trong lĩnh vực kinh doanh BĐS cũng vậy, việc chủ đầu tư thế chấp dự án, nhà ở, công trình để vay vốn tín dụng ngân hàng phát triển dự án và hoàn thành công trình nhà ở, sau đó thực hiện giải chấp cũng là việc bình thường”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nói.

Theo ông Châu, do đặc điểm hoạt động của thị trường BĐS nước ta, các chủ đầu tư dự án phụ thuộc rất lớn vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng và nguồn vốn huy động của khách hàng. Đối với nguồn vốn tín dụng, các chủ đầu tư thường vay vốn để phát triển dự án, xây dựng công trình, nhà ở, thực hiện quy định về bảo lãnh ngân hàng khi bán nhà ở hình thành trong tương lai... và thường lấy dự án, công trình đó để thế chấp ngân hàng.

Đa số chủ đầu tư sử dụng vốn huy động đúng mục đích; nhưng cá biệt, cũng có chủ đầu tư sử dụng vốn huy động sai mục đích, đầu tư dàn trải, thậm chí tiêu dùng cá nhân dẫn đến không hoàn thành dự án, không bàn giao được nhà cho người mua, mất thanh khoản, gây ra nợ xấu gây thiệt hại cho khách hàng và làm cho người tiêu dùng mất lòng tin.

Đối với ngân hàng nhận thế chấp, đa số đều thực hiện đầy đủ trách nhiệm, quản lý chặt chẽ, nhưng cũng có chi nhánh ngân hàng buông lỏng quản lý, thậm chí dễ dãi, dẫn đến chủ đầu tư sử dụng vốn vay sai mục đích. Do vậy, các ngân hàng thương mại cần thực hiện đầy đủ trách nhiệm và có biện pháp giám sát việc chủ đầu tư sử dụng vốn vay tín dụng đúng mục đích, giám sát chặt chẽ tài sản thế chấp hình thành trong tương lai để bảo đảm thu hồi vốn vay.

Ông Châu cũng dẫn ra quy định tại khoản 1 điều 147 Luật Nhà ở 2014. Theo đó, chủ đầu tư dự án đã bị thế chấp vẫn được quyền bán, chuyển nhượng, cho thuê nhà ở của dự án với điều kiện phải được ngân hàng nhận thế chấp có văn bản chấp thuận; người mua nhà tại các dự án đã bị thế chấp ngân hàng có quyền yêu cầu chủ đầu tư cung cấp văn bản của ngân hàng chấp thuận cho chủ đầu tư được bán nhà, căn hộ hình thành trong tương lai để huy động vốn.

Nói về danh sách 77 dự án bị “cắm” ngân hàng, ông Châu cho rằng, để tránh hiểu lầm, ngộ nhận cho thị trường, khi công bố các dự án BĐS, nhà ở đang thế chấp, Sở Tài nguyên và Môi trường cần cung cấp thêm thông tin về mục đích thế chấp vay vốn của chủ đầu tư như: để phát triển dự án; hoặc để xây dựng công trình, nhà ở trong dự án; hoặc để thực hiện bảo lãnh ngân hàng...

“Ngân hàng nhận thế chấp cũng cần có cơ chế giám sát bên thế chấp là chủ đầu tư sử dụng nguồn vốn vay tín dụng và vốn huy động của khách hàng đúng mục đích nhằm hoàn thành dự án, nhà ở để bàn giao cho khách hàng, thực hiện giải chấp để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho khách hàng đúng quy định”, ông Châu nói.

Công Quang