Gỡ “điểm nghẽn” cho nông nghiệp công nghệ cao hướng tới tăng trưởng xanh

Sáng 14/12, trong khuôn khổ Techfest Việt Nam 2025, hội thảo “Nông nghiệp công nghệ cao cho tăng trưởng xanh” đã diễn ra với sự tham gia của đông đảo đại biểu đến từ cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ, nhà đầu tư và cộng đồng khởi nghiệp nông nghiệp.

Hội thảo là một trong những hoạt động chuyên đề trọng tâm của Techfest năm nay, tập trung làm rõ vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp bền vững, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh của Việt Nam trong giai đoạn mới.

Nông nghiệp công nghệ cao cần hạ tầng đổi mới sáng tạo làm bệ đỡ

Phát biểu khai mạc, ông Phạm Duy, Trưởng Ban Kết nối Đầu tư Techfest Việt Nam, Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho biết Việt Nam có nhiều lợi thế trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh và bền vững.

Theo ông Phạm Duy, việc thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp không chỉ là yêu cầu tất yếu nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng, mà còn mở ra dư địa lớn cho cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực này.

Trong khuôn khổ Techfest Việt Nam 2025, Ban Tổ chức đã triển khai 10 hội thảo, tọa đàm chuyên đề cùng khoảng 20 hoạt động bên lề, nhằm lan tỏa tinh thần “toàn dân khởi nghiệp”, đồng thời tạo không gian kết nối giữa các chủ thể trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. 

“Thông qua Techfest, chúng tôi kỳ vọng tạo lập được cầu nối hiệu quả để các startup nông nghiệp không chỉ mở rộng thị trường trong nước, tiếp cận các đô thị lớn, mà còn từng bước kết nối với đối tác và nhà đầu tư quốc tế, qua đó góp phần nâng cao giá trị nông nghiệp Việt Nam và thúc đẩy tăng trưởng xanh, bền vững”, ông Phạm Duy nhấn mạnh.

Chia sẻ về sáng kiến xây dựng hạ tầng đổi mới sáng tạo cho nông nghiệp, bà Nguyễn Thị Thu, người sáng lập Hệ sinh thái MEVI, cho rằng nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước yêu cầu chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng xanh, bền vững và gia tăng giá trị. 

Theo bà Thu, trung tâm hướng tới vai trò dẫn dắt đổi mới sáng tạo trong chuỗi giá trị nông nghiệp, góp phần giải quyết những “điểm nghẽn” tồn tại lâu nay.

Với tầm nhìn trở thành trung tâm hàng đầu về đổi mới sáng tạo nông nghiệp bền vững tại Việt Nam, MEVI đặt trọng tâm vào thúc đẩy các mô hình nông nghiệp thuận thiên, tuần hoàn, ứng dụng công nghệ mới nhằm nâng cao giá trị nông sản.

Trung tâm dự kiến triển khai nhiều chức năng như nghiên cứu, thử nghiệm mô hình, đào tạo và chuyển giao kỹ thuật, ươm tạo và tăng tốc dự án khởi nghiệp, kết nối thị trường và nhà đầu tư.

Đặc biệt, việc xây dựng trung tâm trình diễn công nghệ, phòng thí nghiệm thử nghiệm “từ ý tưởng tới sản phẩm” cùng hệ sinh thái đồng hành được xác định là giải pháp chủ đạo, tạo nền tảng cho đổi mới sáng tạo thực chất, gắn với hiệu quả kinh tế và mục tiêu phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.

Kết nối chính sách, công nghệ và thị trường để thúc đẩy tăng trưởng xanh

Ở góc độ quốc tế, ông Csaba Bundik, nhà sáng lập công ty tư vấn CETA, Tổng Giám đốc công ty trí tuệ nhân tạo Tenjin, thành viên Hội đồng đầu tư EIC Accelerator, đã giới thiệu tổng quan về hệ sinh thái đổi mới sáng tạo nông nghiệp của Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt là vai trò của Hội đồng Đổi mới sáng tạo châu Âu (EIC).

Theo ông Csaba Bundik, EIC hiện là quỹ đầu tư công lớn nhất châu Âu trong lĩnh vực deep-tech, với tổng danh mục đầu tư trên 10 tỷ euro, tập trung hỗ trợ các startup và doanh nghiệp vừa và nhỏ sở hữu công nghệ đột phá nhưng tiềm ẩn rủi ro cao. 

Trong lĩnh vực nông nghiệp, EIC đang hỗ trợ nhiều giải pháp công nghệ tiên tiến như robot nông nghiệp tự hành ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học bảo vệ cây trồng theo hướng tự nhiên hay các nền tảng lên men thông minh biến phụ phẩm nông nghiệp thành nguồn protein có giá trị cao.

Ông Csaba Bundik bày tỏ kỳ vọng EIC sẽ trở thành cầu nối thúc đẩy hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ và mở ra cơ hội để các startup nông nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường châu Âu trong thời gian tới.

Từ thực tiễn doanh nghiệp trong nước, ông Lê Quý Kha, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Nền tảng số DTALS, cho rằng việc thiếu hạ tầng định vị chính xác đang gây ra những tổn thất không nhỏ cho sản xuất nông nghiệp. 

Giải pháp của DTALS ứng dụng công nghệ GNSS-RTK có độ chính xác cao, tích hợp trí tuệ nhân tạo, giúp tối ưu hóa các khâu gieo sạ, phun thuốc, bón phân và quản lý đồng ruộng.

Theo ông Kha, kết quả triển khai thực tế tại nhiều địa phương cho thấy công nghệ này giúp tăng năng suất cây trồng, giảm chi phí vật tư và nhân công, đồng thời góp phần hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường.

Trong khuôn khổ hội thảo, tọa đàm “Nông nghiệp công nghệ cao cho tăng trưởng xanh” đã diễn ra với nhiều ý kiến trao đổi thẳng thắn. Các đại biểu cho rằng thách thức lớn hiện nay không chỉ nằm ở vốn hay công nghệ, mà còn ở khả năng tiếp cận chính sách, thiếu đội ngũ chuyên gia đồng hành và thiếu môi trường thử nghiệm công nghệ ngay tại địa phương.

Nhiều ý kiến thống nhất cần hình thành và phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo nông nghiệp, đóng vai trò kết nối nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp - nông dân. Đây được xem là giải pháp then chốt giúp các sáng kiến, mô hình nông nghiệp công nghệ cao được triển khai hiệu quả hơn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững cho nông nghiệp Việt Nam trong dài hạn.