Vụ nổ ôxy bí ẩn gắn liền với vụ tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất Trái đất

Hiện vẫn còn rất nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về sự kiện này, từ lịch trình tổng thể cho đến nguyên nhân của nó, nhưng một nghiên cứu mới đưa ra một số chi tiết mới về thảm họa có liên quan đến sự gia tăng đột ngột nồng độ ôxy trong các đại dương cùng thời điểm sự tuyệt chủng trên diện rộng đã diễn ra.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, sự bùng nổ ôxy đại dương đột ngột xảy ra vào khoảng thời gian bắt đầu Đại tuyệt chủng và đã trải qua hàng chục nghìn năm, trước khi nồng độ ôxy bắt đầu giảm dần trở lại.

Nhà khoa học Trái đất Sean Newby đến từ Đại học Bang Florida (Mỹ) cho biết: "Đối với hồ sơ địa chất, đó là thực tế tức thời. Sau đó bạn tất nhiên có thể so sánh điều đó với sự thay đổi khí hậu hiện đại do con người gây ra, nơi chúng ta đang có những thay đổi rất lớn, nhanh chóng về thời gian so với sự tuyệt chủng hàng loạt này".

Việc đo nồng độ ôxy trong đại dương cách đây hàng triệu năm không phải là điều dễ dàng, nhưng nhóm nghiên cứu đã tìm ra cách phân tích đồng vị thallium bị chôn vùi trong trầm tích đại dương như một cách ước tính hỗn hợp hóa học của nước biển kéo dài hàng triệu năm.

Các nhà khoa học trước đây đã quan sát thấy sự giảm chậm nồng độ ôxy trong đại dương, về mặt kỹ thuật được gọi là thiếu ôxy đại dương, trong suốt quá trình của sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi-Trias, nhưng sự gia tăng ôxy sớm hơn này chưa từng được thấy trước đây.

Câu hỏi tiếp theo là điều gì đã gây ra và ý nghĩa của nó. Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng có thể sự gia tăng và sau đó đột ngột giảm nồng độ ôxy trong đại dương gây nguy hiểm cho các loài sinh vật biển hơn là sự suy giảm dần dần.

"Những nghiên cứu trước đây đã được thực hiện cho thấy môi trường trở nên ít ôxy hơn dẫn đến sự kiện tuyệt chủng, nhưng nó đã được giả thuyết là một sự thay đổi dần dần. Chúng tôi rất ngạc nhiên khi thấy sự kiện ôxy hóa thực sự nhanh chóng này trùng hợp với sự bắt đầu của sự tuyệt chủng và sau đó là sự quay trở lại của các điều kiện giảm thiểu", Newby giải thích.

Thời gian tới, các nhà nghiên cứu muốn thực hiện các nghiên cứu sâu hơn bằng cách sử dụng các kỹ thuật tương tự, xem xét các vụ tuyệt chủng hàng loạt khác để xem liệu những thay đổi quy mô lớn tương tự trong quá trình ôxy hóa đại dương có thể xảy ra hay không.

Các nhà khoa học cho rằng việc phun một lượng lớn carbon dioxide vào bầu khí quyển có khả năng dẫn đến Đại tuyệt chủng.

Nếu chúng ta có thể hiểu thêm về sự hình thành của đợt tăng đột biến ôxy này và nó có thể đã góp phần vào sự kiện tuyệt chủng như thế nào, thì đó là một phần thông tin hữu ích khác mà chúng ta có thể sử dụng để đánh giá các tác động đang diễn ra của cuộc khủng hoảng khí hậu ngày nay.

Nhà sinh hóa biển Jeremy Owens, từ Đại học Bang Florida , nói: "Việc mất ôxy rất quan trọng vì các sinh vật sống hiện nay đã thích nghi với lượng ôxy cao, nhưng lượng ôxy thấp thì cũng có nhiều sinh vật có thể thích nghi".