Từ Việt Nam, VinFuture góp phần định hình tương lai khoa học toàn cầu

Theo ông, VinFuture không chỉ tôn vinh những đổi mới có tác động đến nhân loại mà còn tạo nền tảng để Việt Nam trở thành trung tâm kết nối và phát triển công nghệ tiên phong của thế giới.

VinFuture xúc tiến cơ hội hợp tác đột phá 

Giải thưởng chính VinFuture 2023 ảnh hưởng như thế nào đến định hướng nghiên cứu, hỗ trợ Giáo sư phát triển các nghiên cứu tiếp theo ra sao?

- Giải thưởng VinFuture tiếp thêm động lực cho tôi trong việc phát triển công nghệ pin thế hệ mới, cũng như mở ra rất nhiều cơ hội hợp tác. Sau khi nhận giải vào tháng 12/2023, tôi bắt đầu xây dựng mối quan hệ hợp tác với Trường Đại học VinUni và VinFast. Từ sau VinFuture, Việt Nam là ưu tiên hàng đầu của tôi trong những dự án chuyển giao công nghệ.

Tôi đề xuất một kế hoạch đầy tham vọng - đưa VinFast và Việt Nam trở thành nơi đầu tiên trên thế giới triển khai công nghệ sạc siêu nhanh. Điều này không chỉ giúp gia tăng lợi thế cho VinFast mà còn tạo ra tác động lớn đối với ngành công nghiệp ô tô điện toàn cầu. Tôi hy vọng sự hợp tác này sẽ giúp Việt Nam trở thành quốc gia sở hữu công nghệ sạc nhanh nhất thế giới.

Tham gia nhiều sự kiện và chương trình do VinFuture tổ chức, Giáo sư đánh giá như thế nào về những nỗ lực của quỹ trong việc thúc đẩy hợp tác và nâng cao đổi mới khoa học?

- Tôi đã đồng hành cùng Quỹ VinFuture trong nhiều sự kiện, gần đây nhất là hội thảo trực tuyến InnovaTalk tháng 8. Trong các cuộc thảo luận, chúng tôi quan tâm đến vấn đề an toàn pin. Câu hỏi không chỉ là làm thế nào để sạc pin nhanh mà còn có thể làm cho pin an toàn hơn.

Trong lĩnh vực xe điện và lưu trữ năng lượng xanh, vấn đề an toàn thực sự rất quan trọng. Giải pháp của chúng tôi có thể giảm các rủi ro xuống 50%, thậm chí 60% hay 80%. Qua trao đổi tại hội thảo, tôi thấy rằng đây sẽ là một hướng hợp tác tiềm năng với các đối tác tại Việt Nam.

Thảo luận với VinFast, tôi nhận thấy không thể tìm thấy một đội ngũ tốt hơn để hợp tác cả trong lĩnh vực học thuật và công nghiệp. Đây là mô hình lý tưởng để triển khai công nghệ, bởi đôi khi chúng ta phải làm việc với một bên sản xuất pin và một bên sản xuất ô tô - họ là những công ty khác nhau và không trao đổi thông tin tự do với nhau. Nhưng ở đây, tất cả thuộc cùng một tổ chức, với quyết tâm và tinh thần hợp tác mạnh mẽ. Tôi tin rằng tác động của những cuộc gặp gỡ và thảo luận này sẽ mang lại lợi ích không chỉ cho Việt Nam mà còn cho cả thế giới, và nó bắt đầu từ VinFuture.

Còn với riêng Việt Nam, giải thưởng VinFuture đang đóng vai trò ra sao?

- Tôi tin rằng Việt Nam có thể làm được những điều mà ít quốc gia nào khác làm được, bởi các bạn có những nhà khoa học xuất sắc, chuyên gia công nghệ giỏi, kỹ sư tài năng, cùng với đó là một thị trường tiềm năng.

Khoảng cách giữa khoa học công nghệ Việt Nam và thế giới đang ngày một thu hẹp nhờ những cầu nối như VinFutures. Điều này tạo thuận lợi cho việc triển khai công nghệ mới một cách nhanh chóng và hiệu quả, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững không chỉ cho Việt Nam mà còn cho cả thế giới.

Khẳng định vị thế của "Giải Nobel của châu Á"

Giáo sư thấy những khía cạnh nào của giải thưởng VinFuture là ấn tượng nhất?

- Theo tôi hiểu, giải thưởng chính VinFuture hướng đến những đổi mới có tác động đến toàn nhân loại, không chỉ riêng Việt Nam. Đó là lý do tôi gọi VinFuture là "Giải Nobel của châu Á". Tôi thực sự coi VinFuture ngang tầm với giải Nobel - nhìn vào chủ nhân giải thưởng các năm vừa qua, tất cả đều gần như đã ở tầm giải Nobel. Thực tế đã chứng minh rằng giải thưởng VinFuture thực sự có chung tầm nhìn với Nobel, khi những chủ nhân giải thưởng VinFuture các năm trước đã tiếp tục được vinh danh tại giải Nobel cũng như rất nhiều giải thưởng quốc tế khác.

Quy trình tổ chức giải, từ việc đề cử đến việc Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Giải thưởng rút gọn danh sách và bình chọn người đoạt giải, được thực hiện rất chuyên nghiệp. Những người cầm cân nảy mực đều là chuyên gia hàng đầu. Những điều này góp phần tạo nên uy tín và vị thế quốc tế của VinFuture, dù giải thưởng mới chỉ bước sang mùa thứ 4.  

Xét đến nhu cầu đổi mới và phát triển bền vững hiện nay của thế giới, Giáo sư dự đoán lĩnh vực khoa học nào sẽ được chú ý trong giải thưởng VinFuture 2024?

- Nếu nhìn vào những gì đã thay đổi thế giới gần đây, phải kể đến những thứ liên quan đến internet và trí tuệ nhân tạo. Một ví dụ điển hình là GPS - nó đã thay đổi thế giới một cách triệt để. GPS cũng giống như pin lithium-ion, được phát minh cách đây hơn 30 năm. Có nhiều phát minh bắt đầu từ hơn 30 năm trước, dần dần chúng được thị trường và người dùng chấp nhận, để rồi trở thành những công nghệ hữu ích và phổ biến như hiện nay. Vì vậy, sự kết hợp giữa internet với truyền thông di động phổ quát có thể là một ứng viên cho giải thưởng chính.

Ngoài ra, trong lĩnh vực năng lượng, những nghiên cứu về vật liệu thông minh và an toàn cũng đang rất được quan tâm. Đặc biệt là các công nghệ có thể giải quyết những thách thức lớn như thời gian sạc pin và độ an toàn - những yếu tố then chốt để thúc đẩy việc sử dụng xe điện rộng rãi hơn, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững.