Trọng lực tác động lên não người như thế nào?

Tạ Hữu Thắng

(Dân trí) - Việc du hành không gian, làm việc trong môi trường vi trọng lực khiến cho cấu trúc não và dịch não tủy của các phi hành gia có sự thay đổi nhất định.

Trọng lực tác động lên não người như thế nào? - 1
Ảnh minh họa cấu trúc não thay đổi dưới tác động của trọng lực

Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2020, Steven Jillings và đội ngũ của ông thuộc Phòng thí nghiệm điều tra cân bằng và Hàng không vũ trụ tại Đại học Antwerp, Bỉ phát hiện cấu trúc não của các phi hành gia đã có sự chuyển dịch nhất định sau khi họ hoàn thành nhiệm vụ và trở về Trái Đất.

Trọng lực tác động lên não người như thế nào? - 2

Hình minh họa kết quả chụp cộng hưởng từ não một phi hành gia vừa trở về Trái Đất.

Theo Jillings, phần màu xanh và màu đỏ là hai vùng hoạt động của dịch não tủy trong não của phi hành gia. Phần màu xanh chiếm diện tích lớn hơn ở phần dưới não đã chứng tỏ được việc não của các phi hành gia có xu hướng chuyển dịch lên phía trên hộp sọ khi tham gia các chuyến du hành không gian.

Trong một nghiên cứu mới đây từ phía Mỹ, các nhà khoa học cũng đã tìm ra được sự chuyển dịch của dịch não tủy khi tiến hành chụp cộng hưởng từ đối chiếu giữa 15 phi hành gia. Trong số này, 9 người vừa mới hoàn thành nhiệm vụ đầu tiên, 16 nhân viên của trung tâm vũ trụ Johnson của NASA tại Houston. Kết quả của các mẫu cộng hưởng từ đã cho ra các kết quả đáng ngạc nhiên.

"Các kết quả này sẽ chứng minh hiệu quả của chúng khi chúng ta tiếp tục khám phá vũ trụ" Tiến sĩ Juan Piantino, khoa Thần kinh học Đại học Dược Oregon, bình luận.

Trọng lực tác động lên não người như thế nào? - 3
Hình ảnh cộng hưởng từ não của một phi hành gia tại thời điểm trước nhiệm vụ cuối cùng. Phần màu đỏ là các khoang quanh mạch và hộp xanh hiển thị khoang quanh mạch được phóng đại (nằm trong vòng màu xanh).

Các khoang quanh mạch của các phi hành gia đã hoàn thành nhiều nhiệm vụ có sự thay đổi đáng kể so với các phi hành gia 'mới' - những người mới chỉ hoàn thành một nhiệm vụ. Các phi hành gia 'mới' thường có xu hướng mở rộng các khoang quanh mạch, từ đó tăng nồng độ dịch tủy não. Ngược lại, các phi hành gia giàu kinh nghiệm thường co hẹp các khoang quanh mạch, từ đó đạt được trạng thái "cân bằng nội môi" - Tiến sĩ Piantino bình luận.

Điều này đã chứng minh cho giả thuyết não người sẽ thay đổi tùy thuộc vào thời gian trên vũ trụ và các tác động của trọng lực lên khoang quanh mạch và sự di chuyển của dịch não tủy.

Khối lượng của các khoang quanh mạch sẽ có xu hướng tăng lên khi con người lão hóa, nhưng các nhân viên của trung tâm vũ trụ Houston lại không có các kết quả cộng hưởng từ trùng khớp với các phi hành gia 'mới'. Mặc dù chứng mất trí nhớ hoặc não úng thủy có khả năng thay đổi khối lượng của khoang quanh mạch và sự lưu thông của dịch não tủy, nhưng nghiên cứu này đã chứng minh cho việc điều trị trong môi trường vi trọng lực sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt cho các bệnh nhân mắc các chứng bệnh về não trên Trái Đất.

Hiện tại nhóm các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ đang kết hợp với các chuyên gia về bệnh não để có thể tìm ra những cách điều trị khác nhau cho các bệnh về tuần hoàn não.

Theo www.space.com