Tinh tinh "gây sốt" khi nói tiếng người

Trong suốt hàng thập kỷ, các nhà nghiên cứu luôn cho rằng sự khác biệt giữa não bộ của các loài linh trưởng là lý do tại sao chỉ có con người mới có thể định hình được âm thanh có ý nghĩa.

Trong khi đó, ngay cả vượn và tinh tinh, những loài linh trường được cho là thông minh nhất ngoài con người, cũng không thể làm điều tương tự.

Tuy nhiên, nhiều trường hợp cá biệt đã được ghi nhận khi tinh tinh hay vượn đi ngược định kiến, và khiến nhiều người kinh ngạc khi phát âm được nhiều từ tiếng người.

Trong đó, đáng chú ý nhất là chú tinh tinh Johnny đến từ Khu bảo tồn linh trưởng Suncoast ở Florida (Mỹ), khi nó nói rất rõ từ "mama" (nghĩa là "mẹ" theo tiếng Việt).

Mô tả trong đoạn video, người huấn luyện của Johnny cho biết chú tinh tinh sẵn sàng nói "mama" đơn giản vì biết rằng khi phát âm như vậy nó sẽ được thưởng.

Theo Axel Ekström, nhà khoa học nhận thức đến từ Viện Công nghệ Hoàng gia KTH (Thụy Điển), giả định của đa số nghiên cứu về khả năng phát âm của các loài linh trưởng (ngoài con người) có thể đã dựa trên một tiền đề sai lầm.

Trong một nghiên cứu được công bố ngày 25/7, ông cho rằng một số loài linh trưởng, như tinh tinh và vượn, có cùng hệ thống thần kinh thính giác như chúng ta. Đó là vì loài linh trưởng ngày nay chia sẻ cùng nguồn gốc tổ tiên cách đây hàng triệu năm.

Trong đó, tinh tinh là họ hàng tiến hóa gần nhất của con người, và chúng cũng đã cho thấy việc giống con người trong nhiều hành vi nhận thức, bao gồm sự đồng cảm, có ý thức về sự công bằng và có thể hợp tác để đạt được mục đích.

Tuy nhiên, đa số các cá thể linh trưởng tham gia vào dự án nghiên cứu ngôn ngữ từ các năm 1960 đến nay dường như đã phải chịu đựng những điều kiện trái tự nhiên, như cô lập xã hội và thiếu chăm nom.

Theo Ekström, điều này sẽ không cho phép chúng có khả năng giao tiếp xã hội tốt như các đồng loại khi sống ngoài tự nhiên.

"Vượn và tinh tinh có thể học ngôn ngữ của con người", Ekström và các đồng nghiệp kết luận. Ông cũng khẳng định việc không chứng minh được điều này cách đây nửa thế kỷ trước là lỗi của các nhà nghiên cứu, không phải của các loài động vật.