Tìm thấy "Sách của Người chết" trong hầm mộ Ai Cập

Ngôi đền này nằm cạnh kim tự tháp của chồng bà là pha ra ông Teti, người trị vì Ai Cập từ khoảng năm 2323 trước Công nguyên đến năm 2291 trước Công nguyên.

Ngôi đền được xây bằng đá, có ba nhà phụ trợ xây bằng gạch trát bùn ở phía Đông Nam để chuẩn bị lễ vật dâng lên nữ hoàng và phu quân. 

Ở gần kim tự tháp, các nhà khảo cổ học còn tìm thấy một loạt hầm mộ vẫn còn nhiều xác người từ khoảng triều đại thứ 18 và 19 của Ai Cập, tức là khoảng năm 1550 đến năm 1186 trước Công nguyên. Rất có thể những người theo giáo phái tôn sùng Teti, một giáo phái hình thành sau khi pha ra ông này mất, đã tổ chức những lễ tang này. Giáo phái này đã tồn tại hơn một nghìn năm, những người theo giáo phái đều muốn được chôn cất gần kim tự tháp của pha ra ông. Cho đến nay, các nhà khảo cổ học đã phát hiện hơn 500 quan tài gỗ trong các hầm mộ này cùng với hàng loạt các đồ vật đi kèm.

Cuốn sách của Người chết

Một trong những đồ vật đặc biệt nhất được tìm thấy ở đây là một cuộn giấy cói papyrus, dài 4 mét, ghi Chương 17 của cuốn "Sách của Người chết", một bản thảo mà người Ai Cập cổ đại dùng làm cẩm nang hướng dẫn cho người chết sang được thế giới bên kia. Tên tác giả của cuốn sách - Pwkhaef - cũng được viết trên đó. Cái tên này còn được tìm thấy trên một trong những quan tài gỗ và trên bốn bức tượng nhỏ chôn theo người chết với mục đích như những người hầu của người chết ở thế giới bên kia.

Mặc dù các nhà khoa học đang phân tích nội dung cuộn giấy này nhưng các bản sao khác của Chương 17 chứa đựng hàng loạt câu hỏi và trả lời, giống như những bí quyết dành cho những ai muốn điều khiển cuộc sống ở thế giới người chết. Nội dung Chương 17 trong cuộn giấy cói vừa tìm thấy có giống như những bản sao khác kia không thì phải một thời gian nữa mới biết được.

Bia đá

Trong những hầm mộ này, nhóm khảo cổ còn tìm thấy một chiếc bia đá của một người đàn ông tên là Khaptah và vợ ông, bà Mwtemwia. Ông Khaptah là người giám sát đoàn chiến xa của pha ra ông. Phần trên cùng của bia cho thấy đôi vợ chồng bày tỏ lòng tôn kính với thần Osiris, vị thần cai quản cõi âm của người Ai Cập, còn phần dưới của bia khắc hình đôi vợ chồng cùng 6 người con ngồi phía trước. Ba người con gái đang ngồi và ngửi hoa sen, còn ba người con trai đang đứng.

Các nhà khảo cổ học không biết chắc ông Khaptah phục vụ cho pha ra ông nào, mà chỉ phỏng đoán rằng đó là pha ra ông Ramesses II, người trị vì từ năm 1279 đến năm 1213 trước Công nguyên, và là pha ra ông có những chiến dịch quân sự mở rộng đế chế Ai Cập rất xa về phương Bắc, đến tận Syria. Một đoạn văn bia viết rằng hai người con của ông Khaptah được đặt theo tên của thành viên hoàng gia Ramesses II. Một người con gái được đặt tên là Nefertari giống tên của người vợ chính thức của pha ra ông Ramesses II và một người con trai tên là Khaemweset giống tên của một người con của Ramesses II.

Trò chơi cờ và xác ướp

Trong các hầm mộ còn có một chiếc rìu đồng, nhiều bàn cờ, nhiều tượng Osiris và một số xác ướp, trong đó có xác ướp của một phụ nữ có vẻ như đã bị mắc căn bệnh cúm Địa Trung Hải, một bệnh lý gen lặn gây tái sốt thường xuyên và trướng bụng, đau khớp, viêm phổi.

Gần các hầm mộ này còn có một ngôi đền thờ riêng thần Anubis, vị thần cai quản nghĩa trang, cùng nhiều bức tượng của vị thần này.