Tại sao cá voi lưng gù lại bảo vệ các loài động vật khác khỏi cá voi sát thủ?

Điều này không hề có lợi cho cá voi lưng gù, các nhà nghiên cứu chưa hiểu tại sao chúng lại bận tâm đặt mình vào nguy hiểm bằng cách tham chiến với một trong những loài sát thủ khét tiếng nhất của đại dương, một số cho rằng có thể chúng hành động vì lòng vị tha.

Năm 2009, nhà sinh thái biển Robert Pitman đã quan sát một hình ảnh tuyệt vời ở vùng biển ngoài khơi của Nam Cực, nơi mà một con cá voi lưng gù đã giải cứu chú hải cẩu Weddell bị một đoàn cá kình đuổi ra khỏi một tảng băng và sắp trở thành bữa ăn tối của chúng. Tuy nhiên, thật ngạc nhiên, cá voi lưng gù đã đặt hải cẩu lên chiếc bụng ngửa lên của chúng, và bảo vệ hải cẩu khỏi những loài tấn công cho đến khi nó an toàn ở một tảng băng trôi khác.

Sau khi chứng kiến hành động giải cứu tuyệt vời này, Pitman và một số đồng nghiệp của ông đã bắt đầu thu thập các dữ liệu về cá voi lưng gù tương tác với cá kình, được ghi bởi 54 nhà quan sát khác nhau trong giai đoạn từ 1951 đến 2012. Tổng cộng có 115 tương tác được báo cáo trong giai đoạn này, các chi tiết trong đó hiện nay được công bố trên tạp chí Marine Mammal Science.

Trong 115 trường hợp này, 57% là do cá voi lưng gù khởi xướng cuộc chiến, điều này cho thấy chúng đã chủ động tìm kiếm cá voi sát thủ để tham chiến. Hơn 87% trường hợp cá voi lưng gù xuất hiện khi cá kình đang trong quá trình săn mồi.

Tuy nhiên, đáng chú ý nhất nhất là 89% sự cố, cá voi lưng gù can thiệp khi cá voi sát thủ đang tấn công các loài khác chứ không phải là tấn công cá voi lưng gù, điều này cho thấy loài sinh vật biển khổng lồ này không chỉ bảo vệ loài của chúng mà còn bảo vệ các sinh vật khác.

Trong số các loài động vật mà cá voi giúp đỡ bảo vệ đó là sư tử biển California, cá mặt trăng, hải cẩu cảng, và cá voi xám. Cá voi lưng gù đã sử dụng nhiều chiến thuật để chống đỡ lại cá kình như đập bằng chân chèo và đuôi của chúng, la hét và đuổi theo chúng.

Mặc dù các nhà nghiên cứu chưa hoàn toàn chắc chắn điều gì đã khiến cho cá voi lưng gù hành động quên mình như vậy, họ nghi ngờ rằng có thể là do chúng sợ cá voi sát thủ có thể tấn công con của chúng. Vì vậy, chúng sẽ tự động can thiệp bất cứ khi nào chúng nghe thấy cá kình đi săn mồi, thậm chí chúng còn biết trước loài nào là nạn nhân của chúng. Tại sao chúng vẫn tiếp tục đối đầu, ngay cả khi biết rằng cá voi sát thủ chưa tấn công cá voi lưng gù, điều này vẫn còn là một bí ẩn.

Minh Trang (Tổng hợp)