Sinh nhẹ cân không ảnh hưởng lớn đến khả năng nhận thức của trẻ.

Bằng chứng cho thấy sinh nhẹ cân là một điều không tốt với trẻ sơ sinh. Nó liên quan đến tỷ lệ tử vong tăng cao của trẻ sơ sinh và những tác động tiêu cực tới kết quả lâu dài, tương tự như thu nhập suốt đời và khả năng nhận thức của một người.

Nhưng với sự cải thiện các biện pháp y tế, các bằng chứng này có nguy cơ bị thay đổi. Một nhóm các nhà nghiên cứu ở Anh, Đức và Phần Lan đã tập trung nghiên cứu dữ liệu nhân khẩu học và thấy rằng mối liên hệ giữa cân nặng khi sinh và khả năng nhận thức của trẻ đã suy giảm mạnh mẽ qua thời gian – mặc dù không hoàn toàn biến mất.

Các nghiên cứu dạng câu hỏi này thường gặp một khó khăn đó là nó mất quá nhiều thời gian. Nếu bạn muốn biết cân nặng khi sinh ảnh hưởng như thế nào đến con người khi lớn lên, bạn cần theo dõi họ từ khi khi mới sinh cho đến hàng thập kỷ sau đó. Kết quả nghiên cứu từ các nhóm người được sinh ra trong những năm 1950 đã cho thấy nhiều bằng chứng về ảnh hưởng của cân nặng khi sinh.

Đây là sự phát triển quan trọng trong ngành y tế, giống như sự bắt đầu của việc chăm sóc đặc biệt cho trẻ sơ sinh cũng như cách sử dụng thông khí nhân tạo và thuốc để chăm sóc cho trẻ sinh non. “Những sự tiến bộ trong chăm sóc y tế giúp ngăn ngừa tổn thương não bộ và các hậu quả tiêu cực do sinh nhẹ cân,” các nhà nghiên cứu viết. Nếu các đặc điểm kéo dài đi cùng với việc sinh nhẹ cân là một phần do vấn đề y tế, thì khi vấn đề đó được giải quyết tốt hơn, kết quả cũng sẽ thật sự thay đổi.

Nhờ những sự cải tiến về y tế, giờ đã đến lúc phải cập nhập thêm các bằng chứng mới.

Các nhà nghiên cứu đã so sánh dữ liệu từ 3 nghiên cứu đoàn thể khác nhau, các nghiên cứu mà sử dụng các khảo sát định kỳ và bài kiểm tra để theo dõi cuộc sống con người từ khi sinh ra. Nhóm nghiên cứu đầu tiên đã theo dõi 17.500 người sinh năm 1958, nhóm thứ hai theo dõi 17.000 người sinh năm 1970 và nghiên cứu Đoàn thể Millennium (MCS) đã theo dõi 19.000 người sinh năm từ 2000-2002. Các dữ liệu bao gồm thông tin về cân nặng khi sinh, thông tin chi tiết về gia đình và các bài kiểm tra về khả năng nhận thức qua lời nói (có mối tương quan rõ rệt với khả năng nhận thức chung) xung quanh độ tuổi 10 và 11.

Đối với nhóm nghiên cứu những người sinh năm 1958 và 1970, những người sinh nhẹ cân (dưới 2,5kg) có điểm số trung bình trong khả năng nhận thức thấp hơn hẳn nhóm những người có cân nặng bình thường khi sinh. Đối với nhóm nghiên cứu MCS, sự khác biệt vẫn còn, và mặc dù số liệu này vẫn có ý nghĩa lớn về mặt thống kê, nhưng sự khác biệt đó đã giảm hơn một nửa. Những kết quả càng ấn tượng hơn bởi những đứa trẻ sống sót trong những năm 2.000 có thể đã thiệt mạng nếu sinh vào những năm 1950 và 1970, có nghĩa là nhóm MCS thậm chí đã có một tỷ lệ trẻ sinh nhẹ cân cao hơn.

Tất nhiên đó không phải chỉ là sự thay đổi của chăm sóc y tế trong 5 thập kỷ vừa qua. Những sự thay đổi xã hội khác như giáo dục, giảm nghèo, và các hành vi khuyến cáo khi mang thai (như hút thuốc), tất cả đều đóng một vai trò quan trọng.

Các nhà nghiên cứu đã xây dựng một phạm vi rộng các nhân tố xã hội trong các bài kiểm tra thống kê của họ và thấy rằng các nhân tố đó có ảnh hưởng tới sự khác biệt giữa nhóm sinh nhẹ cân và cân nặng bình thường. Sau khi các nhà nghiên cứu đưa ra lời giải thích, khoảng cách giữa nhóm cân nặng bình thường và nhẹ cân đã thu hẹp lại một ít. Ngoài ra, các kết quả có vẻ tương tự nhau: các nhóm sinh nhẹ cân có điểm số về khả năng nhận thức thấp hơn so với nhóm sinh ra với cân nặng bình thường, và sự khác biệt đã giảm hơn một nửa trong nghiên cứu của MCS so với các nhóm có người lớn tuổi hơn.

Một lưu ý quan trọng đó là không có nghiên cứu nào cho thấy rằng những người sinh nhẹ cân thì “ngốc nghếch”. Với bất kỳ đặc tính nào đo lường được thông qua các nhóm người, hầu hết mọi người đều có số điểm gần sát với số điểm trung bình của nhóm, và sẽ có một vài người có điểm số lệch hẳn về hai phía. Nói cách khác, bạn sẽ thấy có vài người sinh nhẹ cân đạt điểm số rất cao và một vài người có cân nặng bình thường khi sinh thì lại có điểm số rất thấp.

Điều này có nghĩa là điểm số trung bình của 2 nhóm có sự khác biệt, cho thấy rằng sinh nhẹ cân có vẻ như sẽ hạn chế sự phát triển của con người. Tìm ra được điểm này có thể giúp chúng ta rút ngắn hơn nữa khoảng cách giữa 2 nhóm.

Phát hiện này để lại rất nhiều câu hỏi chưa có giải đáp. Để bắt đầu cần phải có một nghiên cứu đoàn thể thứ hai gần đây để đảm bảo rằng xu hướng đó là có thực. Phân tích chỉ dựa trên một phân khúc nhỏ của dân số toàn cầu, nên việc nghiên cứu từ các đoàn thể khác ở những nước khác nhau sẽ góp phần xây dựng một bức tranh hoàn thiện hơn. Các nghiên cứu chỉ tập trung vào các bài kiểm tra về khả năng nhận thức của trẻ em, nên kết quả không nói cho chúng ta biết mọi thứ về sự khác biệt khi trưởng thành. Và có lẽ quan trọng hơn cả đó là câu hỏi điều gì gây ra khoảng cách trong khả năng nhận thức và liệu điều gì có thể được thực hiện để xóa nhòa chúng.

Quỳnh Chi (Theo Arstechnica)