1. Dòng sự kiện:
  2. Giải thưởng VinFuture 2024

Phát hiện hang động dưới nước sâu nhất thế giới

(Dân trí) - Con người và rô-bốt cùng hợp tác để khám phá hang động dưới nước sâu nhất thế giới ở Cộng hòa Séc. Hang động này có tên là Hranicka Propast và đạt đến độ sâu chóng mặt là 404m, sâu hơn khoảng 12m so với hang động sâu thứ 2 thế giới là Pozzo del Merro ở Ý.

Thợ lặn người Balan bắt đầu lặn xuống Hranicka Propast – được xác định là hang động sâu nhất thế giới (Ảnh: Marcin Jamkowski)
Thợ lặn người Balan bắt đầu lặn xuống Hranicka Propast – được xác định là hang động sâu nhất thế giới (Ảnh: Marcin Jamkowski)

.Krzysztof Starnawski – một thợ lặn người Ba Lan – đã khám phá Hranicka Propast lần đầu tiên năm 1999. Cấu trúc địa hình đá vôi mà ông tìm thấy đã khiến ông tin rằng, hang động này có thể còn kéo dài hơn rất nhiều so với vị trí mà ông có thể lặn đến. Vì vậy, Starnawski đã dẫn đầu một đoàn thám hiểm Séc- Ba Lan để khám phá hang động này với một phần kinh phí do National Geographic hỗ trợ. Nhóm thám hiểm đã lặn rất nhiều lần trong vòng 2 năm qua để thu thập được nhiều dữ liệu hơn nữa. Mới đây, vực thẳm đá vôi này đã được đo đạc với sự trợ giúp của một thiết bị dưới nước điều khiển từ xa (ROV), và được xác định là sâu nhất thế giới.

Trong một lần lặn năm 2014, Starnawski đã lặn tới độ sâu 200m và ông cho rằng đó là đáy của hang động ngầm này. Tuy nhiên, ông đã tìm thấy một lỗ hẹp dẫn đến một đường hầm mở rộng vượt quá khả năng của đầu dò mà Starnawski sử dụng để đo độ sâu của hang động. Độ sâu đo được của đường hầm này là 384m, chỉ kém một chút so với Pozzo del Merro với độ sâu 392m.

Marcin Jamkowski – một thành viên của đoàn thám hiểm và cũng là một nhà làm phim thám hiểm – đã phát biểu: “Ông ấy là một thợ lặn ở những hang động rất sâu, vì vậy ông đã say mê khám phá những phần sâu nhất của hệ thống hang động này”.

Với sự hỗ trợ của một thiết bị dưới nước điều khiển từ xa, đội thám hiểm đã có thể đo được chiều sâu của hang động này cũng như khám phá phần đáy của vực thẳm đá vôi này (Ảnh: Marcin Jamkowski)
Với sự hỗ trợ của một thiết bị dưới nước điều khiển từ xa, đội thám hiểm đã có thể đo được chiều sâu của hang động này cũng như khám phá phần đáy của vực thẳm đá vôi này (Ảnh: Marcin Jamkowski)

Khi quay trở lại với hang động này vào năm ngoái, Starnawski phát hiện thấy các khe hẹp này đã mở rộng ra, và ông có thể chui vào đến đến độ sâu 265m. Ông đã thả ra một đầu dò khác, lần này đầu dò chạm đáy ở độ sâu 370, có khả năng đó chính là phần đỉnh do các mảnh vỡ từ các đoạn bị đổ sập tạo thành.

Cuối cùng, một cuộc lặn vào hôm thứ 3 - 27/9 đã xác định độ sâu thực tế của hang động này, và phá vỡ kỷ lục về độ sâu của các hang động. Jamkowski cho biết, đoàn thám hiểm đã sử dụng công nghệ ROV để chạm tới phần đáy của hang động, bởi vì độ sâu 400 đã vượt qua giới hạn của bình nén khí của thợ lặn.

“Có một số cuộc lặn do ngành công nghiệp dầu thực hiện đạt tới độ sâu như vậy (gọi là “lặn sâu”), tuy nhiên chúng kéo dài tới khoảng 1 tháng. Điều này không bao giờ có thể thực hiện được ở những hang động như thế này, vì vậy, sự lựa chọn hiển nhiên là gửi các rô-bốt tới nơi mà con người không thể đến được”.

Khi đoàn thám hiểm khám phá chiều sâu của hang động này, họ đã thấy các cây đổ, gỗ, và các cành nhánh ở dưới đáy, điều này cho thấy hang động này đã thay đổi hình dạng. Với cấu trúc hình trục như hiện tại sẽ không thể có các mảnh vụn tự nhiên rơi từ cửa vào của hang động.

Ảnh chụp ngày 27/9 trong hang ngập nước Hranicka Propast cho thấy màn hình của thiết bị ROV hiển thị độ sâu 403m.
Ảnh chụp ngày 27/9 trong hang ngập nước Hranicka Propast cho thấy màn hình của thiết bị ROV hiển thị độ sâu 403m.

Hội Hang động Séc cho rằng có lẽ hang động này còn sâu hơn nữa. “Độ sâu 404m của rô-bốt là độ sâu mà đầu dò của nó có thể đạt tới, nhưng phần đáy vẫn còn chưa thấy rõ trong tầm nhìn”

Starnawski cho biết, lặn trong những hang động như vậy là một thử thách lớn, bởi vì các khu vực đầy bùn và nhiệt độ nước chỉ khoảng 15 độ C. Thành phần khoáng trong nước cũng làm hư hại đến các thiết bị và làm thợ lặn bị thương nếu tiếp xúc với da.


Bản đồ thể hiện mặt cắt ngang của hang động ngập nước Hranicka Propast

Bản đồ thể hiện mặt cắt ngang của hang động ngập nước Hranicka Propast

Anh Thư (Tổng hợp)