Nhà khoa học Việt chuyển gene kìm hãm già hóa cây đậu tương

Cây đậu tương vốn có cấu trúc gene tương đối phức tạp. Do đó việc xác định gene để kiểm soát kích thước, khối lượng hạt, nhằm năng suất cây trồng là tương đối khá khó khăn.

Từ năm 2018, PGS.TS Trần Văn Điền, Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Thái Nguyên và nhóm nghiên cứu ở Đại học Nông Lâm đã thực hiện nghiên cứu tạo giống đậu tương chuyển gene kìm hãm già hóa bộ lá và tăng kích thước hạt. Nghiên cứu được phối hợp cùng các nhà khoa học ở Đại học Đông A (Hàn Quốc) thực hiện.

Sau ba năm nghiên cứu, bước đầu nhóm đã thành công trong phân lập, thiết kế các cấu trúc vector chuyển gene và tạo ra được một số cây chuyển gene ở thế hệ T0 và T1 có triển vọng. Các dòng đậu tương chuyển gene này là nguồn vật liệu tốt cho tuyển chọn, lai tạo phát triển thành giống mới có tiềm năng ứng dụng trong sản xuất tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam.

Ông Điền cho biết, năng suất cây trồng phụ thuộc rất nhiều vào bộ lá. Duy trì hoạt động của bộ lá sẽ tác động đến năng suất cây trồng vì đây là bộ phận tích lũy dinh dưỡng. Ở những giống năng suất cao, thường có bộ lá xanh lâu hơn. Giải pháp lúc này là tìm kiếm các gene liên quan đến sự già hóa của bộ lá để chuyển vào cây với mục tiêu tăng năng suất hạt.

Qua đó, nghiên cứu đã tập trung cải thiện tính trạng năng suất của giống đậu tương địa phương khu vực miền núi phía Bắc thông qua gene có khả năng kiểm soát tuổi thọ lá NAC/ORESARA1, CBF và gene liên quan kích thước hạt GmBS, GmBX32. Việc kiểm soát các gene này sẽ kéo dài tuổi thọ của lá và kích thước hạt lớn hơn so với giống đậu tương ban đầu.

Sản phẩm của đề tài sẽ cung cấp nguồn vật liệu có giá trị (gene kìm hãm già hóa và tăng kích thước hạt) cho tạo giống cây trồng chuyển gene ở Việt Nam, từ đó kỳ vọng mang lại hiệu quả cho ngành nông nghiệp trong tương lai.