Mặt trăng không có mối liên quan nào tới động đất

Trong những năm gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một mối tương quan giữa các kì trăng và những trận động đất lớn.

Một nghiên cứu mới đã tuyên bố rằng thật ra không có mối quan hệ nào giữa hai điều trên, và, ngoài ra, cũng không có liên hệ gì giữa động đất và các mùa trong năm.

Theo nhà nghiên cứu Susan Hough đến từ Cục khảo sát Địa chất Mỹ, bất kì mẫu nào có thể liên hệ những sự kiện này với nhau đều không khác với “loại mẫu bạn có thể có được nếu các dữ liệu hoàn toàn là ngẫu nhiên”.

Quay trở lại thời gian hàng chục năm trước, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các trận động đất xảy ra nhiều hơn vào một khoảng thời gian cụ thể trong năm, ví dụ như nghiên cứu năm 1984 chỉ ra đường phay San Andreas gây ra nhiều động đất hơn vào mùa xuân, hay nghiên cứu năm 1999 chỉ ra những trận động đất tương quan chéo với mùa mưa.

Gần đây hơn, hai nghiên cứu riêng biệt năm 2016 phát hiện ra rằng những trận động đất lớn xảy ra thường xuyên hơn suốt hoặc gần kì trăng tròn hoặc trong non.

(Cũng đang chú ý rằng một nghiên cứu năm 2003 về động đất ở Đài Loan đã chỉ ra mối tương quan giữa các kì trăng và những trận động đất nhỏ - không phải những trận lớn.)

Nhiều nhà nghiên cứu xác định lí do của việc này có thể là Mặt trời, Trái Đất và Mặt trăng nằm thẳng hàng và mối liên hệ giữa chúng với nhau.

Trong suốt kì trăng tròn và trăng non, ba vật thể này nằm chính xác trên một đường thẳng (được gọi là syzygy), và điều này sẽ gia tăng chút áp lực thủy triều lên Trái Đất, có thể gây ra nhiều động đất.

Nhưng Hough và đội nghiên cứu hiện đã khảo sát 204 trận động đất với cường độ 8 độ richter hoặc cao hơn từ năm 1600, so khớp ngày tháng chúng xảy ra với các kì trăng. Họ cũng ghi chú thời điểm chúng xảy ra lên lịch.

Đội nghiên cứu lưu ý rằng những trận động đất lớn thích hợp để nghiên cứu hơn, vì chúng ít có khả năng chỉ là dư chấn.

Nghiên cứu mới ám chỉ rằng những phát hiện trước đây về mối tương quan giữa động đất và các kì trăng, hoặc động đất và các mùa trong năm, chỉ đơn giản là kết quả của sự ngẫu nhiên.

Vì có những trận động đất không liên quan gì đến nhau cùng xảy ra vào một số ngày, Hough có thể chỉ ra không có khuôn mẫu nào thông qua việc ngẫu nhiên hóa ngày tháng và thấy rằng khuôn mẫu đã biến mất.

Số trận động đất cao nhất xảy ra vào một ngày bất kì là 16 trận – rơi vào bảy ngày sau kì trăng non, không hề có chút ý nghĩa thống kê nào nếu chúng ta đi theo giả thuyết rằng các kì trăng và động đất có liên quan đến nhau.

Hough nói: “Khi bạn có dữ liệu ngẫu nhiên, bạn có thể có được tất cả các loại dấu hiệu rõ ràng, giống như khi bạn tung đồng xu, đôi khi bạn có thể tung được năm lần mặt ngửa liên tiếp”.

Bà lưu ý rằng áp lực thủy triều có thể góp phần vào quá trình động đất, nhưng sự đóng góp đó không đủ lớn để có thể tiên đoán được động đất hay chấn động. Và thậm chí trong các nghiên cứu năm 2016, các tác giả cũng không khẳng định rằng phát hiện của họ có thể sử dụng theo cách này.

Nhưng lưu ý về mối quan hệ giữa các kì trăng và động đất đã có từ rất lâu, và không nghi ngờ gì sẽ lại xuất hiện lần nữa.

Bà Hough cho biết: “Sớm hay muộn thì cũng sẽ có một trận động đất lớn khác xảy ra vào một kì trăng tròn, và truyền thuyết sẽ lại trở lại. Hi vọng rằng đây sẽ là một nghiên cứu vững chắc để con người chỉ ra rằng, theo thời gian, không có bản ghi chép nào về những trận động đất lớn xảy ra vào một kì trăng tròn”.

Lộc Xuân (Theo Science Alert)