"Đường tử thần" thức tỉnh sau 800 năm ngủ quên

Ngày 14/1, một vụ phun trào núi lửa đã xảy ra gần cảng cá Grindavik, thuộc bán đảo Reykjavik (Iceland), khiến nhiều ngôi nhà bị nhấn chìm trong dòng dung nham (magma) nóng chảy.

Mặc dù giờ đây, đã không còn dấu hiệu dòng dung nham phun trào từ mặt đất, song các chuyên gia cảnh báo rằng mối nguy hiểm từ núi lửa vẫn còn hiện hữu, thậm chí có thể khiến tình hình khu vực trở nên nguy hiểm hơn.

Theo Patrick Allard, nhà nghiên cứu từ Viện Physique du Globe de Paris, Pháp, vụ phun trào núi lửa đã đánh thức một mảng đứt gãy chạy ngầm dưới lòng đất sau hơn 800 năm.

"Sau 8 thế kỷ gián đoạn và ngừng hoàn toàn hoạt động ở lớp bề mặt, chúng ta đã bước vào một giai đoạn phân tách mảng đứt gãy mới, có thể kéo dài vài năm, hoặc hàng thập kỷ", chuyên gia này cho biết.

Mảng đứt gãy này vốn được tạo thành từ một đường nứt dưới đáy đại dương, ngăn cách 2 mảng kiến tạo Á-Âu và Bắc Mỹ.

Việc mảng đứt gãy hoạt động trở lại khiến toàn vùng đối mặt nguy cơ xảy ra các vụ phun trào núi lửa không chỉ ở trên, mà còn bên dưới mặt nước. Khi quá trình này xảy ra, chúng gây ra hiện tượng nén khí, giải phóng thêm tro núi lửa và phát tán vào không gian.

Trường hợp tương tự đã xảy ra với ngọn núi lửa Eyjafjallajokull vào năm 2010, khi lớp bụi núi lửa thổi vào bầu khí quyển đã gây ra những gián đoạn trên quy mô toàn cầu, buộc khoảng 100.000 chuyến bay phải hủy và hơn 10 triệu du khách bị mắc kẹt.

Theo Allard, khu vực bán đảo Reykjanes vốn dĩ cũng từng chứng kiến rất nhiều hoạt động địa chất liên quan tới xê dịch mảng kiến tạo và núi lửa. Giờ đây, độ mỏng của lớp vỏ Trái Đất gần đường đứt gãy đã kết hợp với các yếu tố tự nhiên, qua đó thúc đẩy sự giải phóng áp suất magma.

Văn phòng Khí tượng Iceland (IMO) cho biết vụ phun trào núi lửa mới nhất là lần thứ 5 xảy ra hiện tượng này trong vòng chưa đầy 3 năm trên bán đảo Reykjanes. Trước đó, nơi đây đã không còn diễn ra các hoạt động tương tự trong suốt nhiều thế kỷ.

IMO cảnh báo đường đứt gãy mong manh bên dưới bán đảo Reykjanes có thể sẽ tiếp tục là một vấn đề, khi nó gây ra mối đe dọa cho nhà máy địa nhiệt Svartsengi.

Được biết, nhà máy Svartsengi hiện đang cung cấp điện và nước cho khoảng 30.000 cư dân trên bán đảo Reykjanes, tương đương với 1/10 dân số Iceland. Vụ phun trào núi lửa cũng buộc Blue Lagoon, một địa điểm du lịch nổi tiếng gần Grindavik, phải đóng cửa.

Theo Science Alert