Đột biến gen có thể liên quan trực tiếp đến bệnh đa xơ cứng

PGS. Carles Vilariño-Güell đến từ Khoa Di truyền học y học, Đại học British Columbia (UBC) tại Vancouver và là một trong những tác giả chính của nghiên cứu cho biết, phát hiện này rất quan trọng đối với sự hiểu biết của chúng ta về MS. Cho đến nay, các quá trình sinh học dẫn đến sự khởi phát bệnh MS ít được biết đến và phát hiện này có tiềm năng rất lớn để phát triển các phương pháp điều trị mới giải quyết những nguyên nhân cơ bản, không chỉ là các triệu chứng.

MS là bệnh thoái hóa thần kinh, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công myelin bảo vệ các sợi thần kinh, làm xáo trộn dòng chảy của thông tin giữa não và cơ thể. Nó ảnh hưởng đến khoảng 2 triệu người trên toàn thế giới và hiện nay chưa có phương pháp điều trị hiệu quả khi bệnh tiến triển và nặng hơn.

Nhóm nghiên cứu cho biết, khoảng 10% đến 15% trường hợp mắc bệnh MS xuất hiện yếu tố di truyền, nhưng cho đến nay các nhà nghiên cứu tiến hành các nghiên cứu di truyền mới chỉ tìm thấy các liên kết không chắc chắn giữa nguy cơ phát triển MS và các biến thể gen đặc biệt. Ngược lại, những người mang đột biến mới được phát hiện này có 70% cơ hội phát triển bệnh MS.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học nghiên cứu tài liệu từ các dự án hợp tác của Canada về tính nhạy cảm di truyền đối với MS, một cơ sở dữ liệu lớn chứa tài liệu di truyền từ gần 2.000 gia đình trên toàn Canada. Họ nghiên cứu một gia đình có nhiều trường hợp mắc bệnh này - năm trường hợp trong hai thế hệ - và giải mã và so sánh toàn bộ hệ gene biểu hiện (exome) để tìm các đột biến mã hóa hiếm hoi xuất hiện ở tất cả các thành viên của gia đình bị mắc bệnh này. Sau khi xác định được một gen quan tâm, họ tiếp tục tìm kiếm cơ sở dữ liệu và phát hiện đột biến tương tự trong một gia đình khác với nhiều trường hợp mắc MS. Điều thú vị là tất cả các bệnh nhân trong những gia đình này đều có đột biến biểu hiện với bệnh MS tiến triển.

Nhà thần kinh học Weihong Song của UBC và là tác giả khác của nghiên cứu cho biết, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy đột biến này trong một gen được gọi là NR1H3. Đây là một đột biến sai nghĩa (đột biến làm thay đổi một cặp bazơ ADN trong gen) gây mất chức năng của sản phẩm gen của nó là LXRA protein. Cùng với các thành viên khác của cùng một gia đình, LXRA kiểm soát sự điều chỉnh phiên mã của các gen tham gia vào sự cân bằng lipid, viêm và miễn dịch bẩm sinh.

Những con chuột bị loại bỏ gen này được biết có các vấn đề về thần kinh, gồm cả suy giảm khả năng sản xuất myelin. "Có bằng chứng rõ ràng để ủng hộ cho quan điểm cho rằng đột biến này có những hậu quả về chức năng sinh học và các protein LXRA khiếm khuyết dẫn đến sự phát triển bệnh trong gia đình", Song nói.

"Một điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù đột biến này chỉ xuất hiện khoảng 1 trong 1.000 người mắc bệnh MS, bằng cách làm phân tích kết hợp chúng tôi cũng đã tìm thấy các biến thể phổ biến ở gen tương tự là những yếu tố rủi ro cho bệnh MS tiến triển", Vilariño - Güell cho biết thêm. "Vì vậy, ngay cả khi bệnh nhân không có những đột biến hiếm gặp, phương pháp điều trị nhắm mục tiêu vào quá trình này sẽ có khả năng giúp đỡ họ".

Các nhà nghiên cứu nói rằng phát hiện đột biến này sẽ cho phép họ phát triển các mô hình tế bào và động vật cho MS có liên quan về mặt sinh lý đến bệnh tật của con người - các công cụ mà trước đây chưa từng có. "Những mô hình này sẽ cung cấp một phương pháp tiếp cận tốt để chúng ta nghiên cứu các cơ chế cơ bản của bệnh này, cũng như để sàng lọc các loại thuốc nhắm mục tiêu đó", Song nói.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng trước đây giới khoa học đã quan tâm đến việc nhắm mục tiêu vào quá trình này để phát triển thuốc ở các bệnh khác, bao gồm cả xơ vữa động mạch. "Đây vẫn là những ngày đầu tiên và có rất nhiều thử nghiệm, nhưng nếu chúng tôi có thể sử dụng lại một số các loại thuốc thử nghiệm, chúng tôi có thể rút ngắn thời gian cần thiết để phát triển các phương pháp điều trị MS mục tiêu", Vilariño-Güell cho biết.

N.L.H-NASATI (Theo sciencedaily)