Donald Trump đắc cử Tổng thống: Ai sẽ giữ công việc lãnh đạo khoa học quan trọng?

Dưới đây là nhận định nhanh về những người sẽ được bổ nhiệm, những người phải ra đi, và những người sẽ được ở lại dưới thời kỳ của Tổng thống Donald Trump.

Chính quyền

Thông thường, Tổng thống mới có nghĩa là một dàn “diễn viên” hoàn toàn mới các thành viên nội các và người được bổ nhiệm chính trị, khoảng 4.000 vị trí cao cấp của chính phủ liên bang. Hiện tại, Tổng thống Barack Obama đã nói rằng ông sẽ yêu cầu những người được mình bổ nhiệm đệ đơn từ chức và sẽ có hiệu lực vào ngày nhậm chức của tổng thống mới, 20 tháng Giêng.

Điều đó sẽ dọn rộng đường cho Trump bổ nhiệm đội ngũ khoa học của riêng mình, bắt đầu với một cố vấn khoa học mới của Nhà Trắng và các nhà lãnh đạo của các cơ quan khoa học. Bao gồm các vị trí nội các ở các cấp , như người đứng đầu của Bộ Năng lượng (DOE); lãnh đạo các cơ quan độc lập bao gồm NASA; và người đứng đầu của Viện sức khỏe Quốc gia (thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh) và Cơ quan Khí quyển và Đại dương quốc gia và Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ quốc gia (thuộc Bộ Thương mại). Tất cả các vị trí này yêu cầu phải được Thượng viện thông qua và có thể sẽ mất thêm thời gian.

Tuy nhiên, theo giới truyền thông, người đứng đầu một cơ quan khoa học lớn, Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF), không tự động từ chức khi Nhà Trắng có người thống trị mới. Mặc dù giám đốc NSF phục vụ theo ý muốn của tổng thống, công việc này cũng đi kèm với kỳ hạn 6 năm. Điều đó có nghĩa là France Cordova, người đã được xác nhận tháng 3/2014, có thể vẫn ở lại cho đến cuộc chạy đua vào Nhà Trắng tiếp theo vào năm 2020.

Đã bắt đầu có các suy đoán về những người mà Trump có thể chọn cho hầu hết các chức vụ lãnh đạo khoa học, nhưng chiến dịch đã đưa ra vài gợi ý chắc chắn. Rumors rất có thể được lựa chọn làm Bộ trưởng Năng lượng, với một số giám đốc điều hành về dầu khí, bao gồm Harold Hamm, người đứng đầu công ty khai thác dầu fracking (các phương pháp kỹ thuật dùng nước dưới áp lực cao bắn vỡ đá để lấy dầu gọi là fracking -PV) hàng đầu Continental Resources ở Oklahoma.

Quốc hội

Đảng Cộng hòa duy trì kiểm soát cả Thượng viện và Hạ viện, có nghĩa là Đảng sẽ chỉ định tất cả các ghế ủy ban, giữ đa số ghế trong mỗi cơ quan lập pháp (legislative panel), và kiểm soát chặt hơn luật bỏ phiếu. Tại Hạ Viện, đảng Cộng hòa sẽ kiểm soát ít nhất 236 ghế, một số lượng ghế thoải mái (đảng hiện chiếm 247). Tại Thượng viện, đảng Cộng hòa sẽ có lợi thế nhỏ hơn: ít nhất là 51 ghế, và nhiều nhất là 53.

Cho đến nay, Thượng viện đảng Dân chủ có chỗ ngồi duy nhất ở Illinois, nơi Tammy Duckworth đánh bại đương nhiệm của đảng Cộng hòa Mark Kirk. Ngoài ra, đảng Dân chủ vẫn còn có khả năng chiếm ghế ở New Hampshire (nơi phiếu bầu vẫn được tính vào cuộc đua giữa đương nhiệm của đảng Cộng hòa Kelly Ayotte và đối thủ Maggie Hassan của đảng Dân chủ), và ở Louisiana (nơi John Kennedy của đảng Cộng hòa sẽ phải đối mặt với Foster Campbell của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử vào tháng mười hai).

Mặc dù đảng Cộng hòa sẽ tiếp tục kiểm soát Thượng viện, sẽ có thay đổi trong sự lãnh đạo của một số cơ quan lập pháp có liên quan đến khoa học.

Đối với Ủy ban Môi trường và Công trình công cộng, ví dụ, các nguyên tắc của Thượng viện sẽ ngăn chủ tịch hiện tại James Inhofe (R-OK), nhà phê bình nổi bật về khoa học khí hậu, phục vụ một nhiệm kỳ nữa. Sự thay thế có thể là Thượng nghị sĩ John Barasso (R-WY), người ưa thích thượng nghị sĩ Inhofe, là một người ủng hộ mạnh mẽ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch. Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Barbara Boxer (D-CA), sẽ nghỉ hưu; nhiều nhà quan sát Quốc hội mong đợi bà sẽ được thay thế bởi Tom Carper (D-DE), một người ủng hộ thẳng thắn cho hành động của chính phủ về biến đổi khí hậu.

Về ủy ban phân bổ ngân sách của Thượng viện, quy định chi tiêu của liên bang, người đứng đầu của cơ quan cấp dưới phân bổ ngân sách của Viện sức khỏe quốc gia đã sống sót qua sự sợ hãi tái cử. Thượng nghị sĩ Roy Blunt (R-MO) đã vượt qua thách thức bất ngờ mạnh mẽ từ Jason Kander của Đảng Dân chủ. Blunt là người ủng hộ mạnh mẽ chi tiêu cho nghiên cứu y sinh học.

Ủy ban phân bổ ngân sách sẽ mất thượng nghị sĩ của Đảng Dân chủ của nó, Barbara Mikulski (D-MD), người ủng hộ mạnh mẽ chi tiêu cho khoa học không gian và các lĩnh vực khác, do bà sẽ nghỉ hưu. Hiện chưa rõ ai sẽ thay thế bà; các khả năng bao gồm Thượng nghị sĩ Patrick Leahy (D-VT), Dianne Feinstein (D-CA), Patty Murray (D-WA) và Jon Tester (D-MT).

Trong Hạ viện, một trong những thay đổi lớn sẽ là ở cấp trên của Ủy ban phân bổ ngân sách. Chủ tịch Harold Rogers (R-KY) sẽ hết thời hạn. Người có khả năng thay thế ông là Rodney Frelinghysen (R-NJ), người có nhiều kinh nghiệm làm việc về các vấn đề ngân sách liên quan đến khoa học.

Một sự thay đổi lãnh đạo khác sẽ xảy ra ở Ủy ban Năng lượng và Thương mại, nơi đại diện Fred Upton (MI)sẽ kết thúc nhiệm kỳ. Ủy ban có một tầm nhìn rộng, bao gồm các vấn đề về môi trường và các khía cạnh của nghiên cứu y sinh học. Những sự thay thế có thể bao gồm các đại diện Joe Barton (R-TX), John Shimkus (R-IL), và Greg Walden (R-OR). Barton đã lãnh đạo Ủy ban từ 2004-2007 và từng là thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa từ năm 2007 đến năm 2009, người đã chỉ trích các cơ quan khoa học liên bang trong quá khứ.

Linh Trang (Theo Sciencemag)