Con người chưa đặt chân lên Sao Hỏa, rác thải đã "nhanh chân" tới trước

Ngày 14/6, nhóm nghiên cứu Perseverance đã chia sẻ trên mạng xã hội Twitter một hình ảnh đáng suy ngẫm mà robot thám hiểm vừa chụp lại trên bề mặt Sao Hỏa và gửi về Trái Đất. Trong hình ảnh, có thể thấy một phần của tấm chăn chống nhiệt, vốn được sử dụng để bảo vệ robot khỏi nhiệt độ khắc nghiệt mà nó phải trải qua khi hạ cánh, bị mắc kẹt trong một hốc đá trên bề mặt Sao Hỏa.

Rõ ràng, mặc dù con người chưa hề đặt chân lên Sao Hỏa, nhưng rác thải đã nhanh chóng trở thành một vấn đề cần có sự can thiệp của các tổ chức không gian, nếu không muốn biến đây trở thành "bãi phế liệu".

Được biết, đây không phải là mảnh rác thải duy nhất được phát hiện thấy trên Sao Hỏa. Vào tháng 4, trực thăng chuyên dụng Ingenuity đã chụp được toàn bộ khung cảnh về "đống rác không gian" ngổn ngang trên bề mặt hành tinh Đỏ do con người tạo ra, bao gồm những thiết bị hạ cánh và một phần của vỏ tàu không gian đã đưa robot Perseverance đến được Sao Hỏa.

Từ nhiều năm nay, rác không gian đã là mối quan tâm hàng đầu, và ngày càng được nhắc đến ở các cơ quan vũ trụ. Theo các chuyên gia, mảnh vỡ và các vật dụng của những sứ mệnh bị bỏ lại trong không gian như những đôi ủng, xẻng hay toàn bộ phương tiện mà các sứ mệnh Apollo để lại trên Mặt Trăng, có thể gây ô nhiễm nghiêm trọng cho các hành tinh nguyên sơ khác.

Trong bối cảnh quỹ đạo của Trái Đất ngày càng chật chội, các vệ tinh và lượng rác không gian không ngừng gia tăng có thể trở thành mối nguy hiểm cho Trạm vũ trụ Quốc tế. Ngoài ra, việc rời khỏi Trái Đất để thám hiểm không gian cũng ngày càng trở nên nguy hiểm hơn, vì sự gia tăng rủi ro khi va chạm với các vật thể không mong muốn.

Là một vấn đề lớn, song các quy định về bảo vệ không gian khỏi sự ô nhiễm vẫn còn rất sơ sài. Luật không gian hiện tại không có nhiều thay đổi kể từ Hiệp ước không gian bên ngoài được ban hành vào năm 1967.

Theo dự đoán, trong khoảng hơn nửa thế kỷ sắp tới, khi ngày càng có nhiều sứ mệnh không gian được khởi động, và các thiên thể như Sao Hỏa đối mặt nguy cơ trở thành "bãi phế liệu", thì các lỗ hổng của hiệp ước này sẽ ngày càng lộ ra.

Aparna Venkatesan, một giáo sư thiên văn học tại Đại học San Francisco, khẳng định việc tuân theo các biện pháp bảo vệ nhằm chống lại hành động gây ô nhiễm môi trường không gian sẽ đòi hỏi các nhà lập pháp xác định rằng chúng là di sản chung của nền văn minh nhân loại.