Chó có thể hình dung thứ chúng đánh hơi được

Chúng ta bị tác động bởi sự kì vọng, kể cả theo nghĩa cơ bản nhất của từ. Khi nghe thấy tiếng người quen đang nói chuyện ở một chỗ nào đó, ta đi quanh đó mường tượng là sẽ gặp được họ. Chó có giống như vậy không? Chúng có hình dung được thứ chúng sẽ tìm thấy khi đánh hơi lần theo mùi hương không?

Một nghiên cứu mới đăng trên tờ Journal of Comparative Psychology cho rằng chó có thể mường tượng ra thứ chúng đánh hơi. Mặc dù kết quả còn khá sơ bộ, ta cũng có hiểu biết cơ bản về trí óc của những người bạn đáng kính của chúng ta khi đề cập đến nhận thức của chúng về thế giới xung quanh.

Phần có chức năng xử lý mùi hương của não chó lớn gấp 40 lần của não người, theo tỉ lệ thuận, và chúng được trang bị 300 triệu thụ quan khứu giác ở mũi. Nói chung, so với con người, khứu giác của chó tốt hơn ít nhất 10.000 lần – nên có thể hiểu được thế giới của một con chó phụ thuộc vào mùi hương nhiều hơn so với chúng ta rất nhiều.

Hai nhà nghiên cứu – đến từ Viện Khoa học Lịch sử Nhân loại Max Planck và Đại học Friedrich Schiller, Jena – muốn tìm hiểu sâu hơn. Nghiên cứu của họ lí giải: “Dù chó nổi tiếng là có khứu giác nổi trội và chúng phụ thuộc rất nhiều vào khứu giác khi khám phá môi trường hoặc nhận diện người, vẫn chưa rõ ràng liệu chúng có nhận thức các mùi qua những vật cụ thể hay không”.

Vì mục đích nghiên cứu, họ đã thử nghiệm trên 48 con chó, trong đó số lượng chó làm việc – được dùng trong trường hợp khẩn cấp hoặc các dịch vụ an ninh – và chó trông nhà là tương đương nhau. Đầu tiên, họ xác định hai món đồ chơi mà các chú chó đặc biệt thích, và trò đánh lừa bắt đầu.

Ở mỗi lần thử, họ tạo ra một con đường mùi hương do một món đồ chơi để lại, và để những chú chó đánh hơi đi tìm. Một nửa thời gian, những chú cho tìm được món đồ chơi cần tìm ở cuối con đường; nửa thời gian còn lại, được gọi là “điều kiện bất ngờ”, hay món đồ chơi thứ hai.

Ý tưởng của các nhà nghiên cứu là, nếu con chó có hình dung ra món đồ chơi mà chúng cần tìm trong đầu, chúng sẽ bất ngờ khi tìm thấy một vật khác. Nếu chúng chỉ dựa vào mùi và không hình dung ra đồ vật trong đầu, thì chúng sẽ chỉ vui vẻ lần theo dấu vết.

Hóa ra, một vài con chó thật sự bất ngờ. Máy quay giám sát ghi lại cảnh chúng lưỡng lự khi tìm thấy đồ vật, trước khi tiếp tục tìm kiếm món đồ mà chúng có lẽ cần phải tìm. Dù hiệu ứng của sự bất ngờ biến mất sau vài lần thử – theo đội nghiên cứu, có lẽ là vì chúng thích được tặng thưởng vì chơi trò chơi bất kể thế nào.

Ngạc nhiên là, lúc đầu những con chó làm việc chơi khá hơn, nhưng sau đó sự khác biệt giữa chúng và những con chó nhà đã không còn nữa. Tóm lại, các tác giả kết luận rằng nhiều con chó có thể mường tượng thứ chúng có thể thấy trong đầu, “không lệ thuộc vào nền tảng giáo dục của chúng”.

Lộc Ninh (Theo IFLScience)