Cháy rừng chết chóc ở Úc chưa có dấu hiệu dừng lại

Tổng cộng có 24 người đã chết và chỉ riêng ở bang New South Wales, hơn 1.300 ngôi nhà đã bị phá hủy. Chính quyền tiểu bang và liên bang đang đấu tranh để ngăn chặn những vụ nổ lớn, ngay cả với sự hỗ trợ chữa cháy từ các quốc gia khác, bao gồm cả Hoa Kỳ.

Sức nóng, hạn hán dai dẳng và biến đổi khí hậu là một yếu tố khiến thảm họa thiên nhiên chuyển từ xấu thành xấu hơn.

Những đám cháy ở đâu?

Úc đang bị tàn phá bởi những trận cháy rừng tồi tệ nhất được thấy trong nhiều thập kỷ, với những vùng đất rộng lớn của đất nước bị tàn phá kể từ khi mùa cháy bắt đầu vào cuối tháng Bảy.

Tổng cộng có 24 người đã chết trên toàn quốc và chỉ riêng ở bang New South Wales, hơn 1.300 ngôi nhà đã bị phá hủy. Chính quyền tiểu bang và liên bang đang cố gắng để ngăn chặn những vụ nổ lớn, ngay cả với sự hỗ trợ chữa cháy từ các quốc gia khác, bao gồm cả Hoa Kỳ.

Tất cả điều này đã trở nên trầm trọng hơn bởi sức nóng và hạn hán dai dẳng, và nhiều điểm dẫn đến biến đổi khí hậu là một yếu tố khiến thảm họa thiên nhiên chuyển từ xấu thành rất xấu.

Đã có những vụ cháy ở mọi tiểu bang của Úc, nhưng New South Wales đã bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Đám cháy đã xé nát vùng đất rừng rậm rộng lớn, và các công viên quốc gia như Blue Mountains. Một số thành phố lớn nhất của Úc cũng đã bị ảnh hưởng, bao gồm Melbourne và Sydney - nơi các đám cháy đã làm hư hại những ngôi nhà ở vùng ngoại ô và những đám khói dày đã che phủ trung tâm đô thị. Đầu tháng 12, khói ở Sydney rất tệ đến nỗi chất lượng không khí đo được gấp 11 lần mức "nguy hiểm".

Khói từ đám cháy được nhìn thấy trên bãi biển Bondi của Sydney vào ngày 10 tháng 12 năm 2019.

Các đám cháy có phạm vi từ khu vực nhỏ - những tòa nhà biệt lập hoặc một phần của khu phố - đến những khu vực khổng lồ. Một số bắt đầu và kéo dài trong vài ngày, nhưng những vệt sáng lớn nhất đã bùng cháy trong nhiều tháng.

Điều gì gây ra vụ cháy?

Mỗi năm có một mùa cháy trong mùa hè ở Úc, với thời tiết khô và nóng khiến chúng dễ dàng bắt đầu và lan rộng.

Nguyên nhân tự nhiên là sét khô- chịu trách nhiệm một số vụ cháy trong khu vực Đông Gippsland Victoria vào cuối tháng, mà sau đó đã đi hơn 20 km (12,4 dặm) chỉ trong vòng năm giờ, theo cơ quan nhà nước Victoria báo tin khẩn cấp.

Con người cũng có thể đáng trách. Vào tháng 11, Sở cứu hỏa nông thôn tiểu bang NSW đã bắt giữ một thanh niên 19 tuổi vì nghi ngờ đốt phá, buộc tội anh ta với 7 tội cố ý gây ra các vụ hỏa hoạn trong khoảng thời gian sáu tuần.

Tại sao các đám cháy rất tệ?

Mùa cháy ở Úc luôn nguy hiểm - trận hỏa hoạn vào Thứ Bảy năm 2009 đã giết chết 173 người ở Victoria, khiến nó trở thành thảm họa cháy rừng kinh hoàng nhất được ghi nhận. Nhưng nó đã bất thường trong năm nay, thổi bùng ngọn lửa khiến điều kiện chữa cháy trở nên đặc biệt khó khăn.

Úc đang trải qua một trong những đợt hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ - Cục Khí tượng của đất nước cho biết vào tháng 12 rằng mùa xuân năm ngoái là mùa khô nhất trong lịch sử. Trong khi đó, một đợt nắng nóng vào tháng 12 đã phá vỡ kỷ lục về nhiệt độ trung bình cao nhất toàn quốc, với một số nơi bị biến đổi dưới nhiệt độ cao hơn 40 độ C (khoảng 113-120 độ F).

Úc trong ngày nóng nhất - và nhiệt độ có thể sẽ tăng cao hơn nữa

Những cơn gió mạnh cũng đã khiến đám cháy và khói lan nhanh hơn, và dẫn đến tử vong - một lính cứu hỏa tình nguyện 28 tuổi đã chết ở NSW vào tháng 12 sau khi xe tải của anh ta bị gió cuốn đi.

Các chuyên gia cho biết biến đổi khí hậu đã làm xấu đi phạm vi và tác động của thiên tai như hỏa hoạn và lũ lụt - điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt, và trong nhiều năm, các đám cháy đã bắt đầu sớm hơn trong mùa và lan rộng với cường độ lớn hơn.

Một số quan chức dịch vụ khẩn cấp cấp cao, bao gồm cựu ủy viên của Sở Cứu hỏa và Cứu hộ, đã gửi thư cho Thủ tướng Scott Morrison vào năm 2019 cảnh báo về tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu đối với Úc.

Thiệt hại cho đến nay?

Người sống sót sau vụ cháy,Melinda Plesman, kiểm tra phần còn lại của tài sản bị phá hủy của cô ở Nymboida, NSW.

Toàn bộ thị trấn đã chìm trong biển lửa và cư dân trên nhiều tiểu bang đã mất nhà cửa. Thiệt hại về cấu trúc nặng nhất xảy ra ở NSW, tiểu bang đông dân nhất của đất nước, nơi gần 1.300 ngôi nhà đã bị phá hủy và hơn 440 ngôi bị hư hại.

Tổng cộng, hơn 5,9 triệu ha (14,7 triệu mẫu Anh) đã bị đốt cháy trên khắp sáu tiểu bang của Úc - một khu vực rộng lớn hơn các quốc gia Bỉ và Haiti cộng lại. Tiểu bang bị ảnh hưởng nặng nề nhất là NSW, với 3,6 triệu ha (8,9 triệu mẫu Anh) bị đốt cháy.

Ở Brazil, vụ cháy rừng nhiệt đới Amazon năm 2019 đã thiêu rụi hơn 7 triệu ha (khoảng 17,5 triệu mẫu Anh), theo các quan chức Brazil. Tại California, nơi được biết đến với những vụ cháy rừng kinh hoàng, hơn 100.000 ha (247.000 mẫu Anh) bị đốt cháy vào năm 2019, và khoảng 404.680 ha (1 triệu mẫu Anh) vào năm 2018.

Tổng cộng có 24 người trên khắp nước Úc đã chết trong mùa cháy này, bao gồm một số lính cứu hỏa tình nguyện.

Cũng đã có thiệt hại lớn cho động vật hoang dã và môi trường. Gần một phần ba gấu túi ở NSW có thể đã bị giết trong các vụ hỏa hoạn và một phần ba môi trường sống của chúng đã bị phá hủy, Bộ trưởng Môi trường Liên bang Sussan Ley cho biết.

Điều gì đang được làm?

Lính cứu hỏa chiến đấu với đám cháy rừng quanh thị trấn Nowra, New South Wales, vào ngày 31 tháng 12 năm 2019.

NSW đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp vào tháng 12, nơi cấp "quyền hạn phi thường" cho ủy viên của Ủy ban NSWRFS, bao gồm cả cơ quan phân bổ các nguồn lực của chính phủ và các cơ quan chính phủ trực tiếp hành động. Bang Queensland cũng tuyên bố ngắn gọn về tình trạng khẩn cấp vào tháng 11.

Chính phủ liên bang cũng đã gửi hỗ trợ quân sự như nhân viên quân đội, máy bay không quân và tàu tuần dương của hải quân để chữa cháy, tìm kiếm cứu nạn và các nỗ lực làm sạch.

Morrison cho biết chính quyền của ông đã phân bổ ít nhất 23 triệu đô la Úc (16,2 triệu đô la) trong các khoản thanh toán khắc phục thảm họa cho các gia đình và doanh nghiệp bị ảnh hưởng, và lên tới 6.000 đô la Úc (4.200 đô la) cho các nhân viên cứu hỏa tình nguyện được gọi để chữa cháy trong hơn 10 ngày.

Khi nào đám cháy sẽ kết thúc?

Thật không may, Úc chỉ mới bước vào mùa hè. Thông thường, nhiệt độ đạt cực đại vào tháng 1 và tháng 2, có nghĩa là đất nước này có thể mất nhiều tháng để tìm kiếm sự cứu trợ.

Các vụ hỏa hoạn khó có thể chấm dứt hoàn toàn vì chúng là một sự kiện xảy ra hàng năm - và thậm chí có thể trở nên tồi tệ hơn nếu những năm gần đây như là ví dụ.

Kim Quyền

Theo CNN