Các cực từ của Trái đất dịch chuyển thường xuyên hơn chúng ta nghĩ

Gần đây, một nghiên cứu mới cho thấy các cực từ có thể dịch chuyển thường xuyên hơn nhiều so với các nhà khoa học nghĩ. Đó là những gì dường như đã xảy ra khoảng 500 triệu năm trước trong thời kỳ Cambri, khi các sinh vật trên Trái đất đang trải qua quá trình tăng trưởng tiến hóa, trở thành những cơ thể sống phức tạp hơn.

Để hiểu hoạt động của từ trường trong thời gian này, một nhóm các nhà nghiên cứu từ Viện Vật lý toàn cầu Paris và Viện Hàn lâm Khoa học Nga đã thu thập các mẫu trầm tích từ một mỏm đá ở phía đông bắc Siberia.

Trong phòng thí nghiệm, họ đã xác định sự định hướng của các hạt từ tính bị mắc kẹt trong trầm tích bằng cách làm nóng chúng từ từ đến nhiệt độ cực cao để khử từ. Sự định hướng của các hạt tương ứng với hướng từ trường (ví dụ, theo hướng từ tính bắc), tại thời điểm và nơi trầm tích lắng đọng. Các nhà nghiên cứu đã điều chỉnh tuổi của các trầm tích bằng cách xác định niên đại hóa thạch trilobite được tìm thấy trong cùng một lớp, và do đó có thể ước chừng thời điểm từ trường đảo ngược.

Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng khoảng 500 triệu năm trước, từ trường của hành tinh đã đảo ngược khoảng 26 lần trên một triệu năm hoặc lâu hơn - tần số cao nhất từng được đề xuất. Đó là "cực đoan" khi nhận định rằng cho đến gần đây, năm lần dịch chuyển một triệu năm là rất cao, giám đốc nghiên cứu Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp tại Viện vật lý toàn cầu Paris cho biết.

Nhưng có lẽ "điều thú vị" là ngay sau thời gian đó, trong vòng vài triệu năm, tần suất dịch chuyển của từ trường đã giảm cực kỳ nhanh, Gallet nói. Trong khoảng 495 triệu đến 500 triệu năm trước, từ trường bắt đầu dịch chuyển với tốc độ khoảng một đến hai lần trên một triệu năm.

"Ý tưởng chủ đạo trong nhiều năm" là tần số đảo ngược từ trường sẽ chỉ biến đổi dần dần trong khoảng hàng chục triệu năm, ông nói. Nhưng "ở đây chúng tôi nghiên cứu sự thay đổi đột ngột về tần số dịch chuyển từ trường trái đất xảy ra trong khoảng thời gian một triệu năm."

Rõ ràng là quá trình tạo ra từ trường ở lõi ngoài 500 triệu năm trước rất khác so với quá trình quan sát được ngày hôm nay, ông nói thêm. Nhưng nhân tố nào đã đẩy từ trường Trái đất biến đổi quá thường xuyên thật sự không rõ ràng. Một khả năng hiện tượng này có thể đã được gây ra bởi những thay đổi điều kiện nhiệt độ ở lõi ngoài bằng sắt lỏng do lớp phủ điều khiển. Các nghiên cứu gần đây cũng cho thấy lõi bên trong trái đất có thể đã bắt đầu hạ nhiệt và hóa rắn khoảng 600 hoặc 700 triệu năm trước. Quá trình này có thể đóng một vai trò trong hoạt động của từ trường, ông nói.

Sự đảo ngược từ trường gần đây nhất đã xảy ra vào khoảng 780.000 năm trước, mặc dù có những lo ngại rằng nó có thể trở lại sớm - điều này có thể tạm thời làm suy yếu từ trường, khiến bức xạ mặt trời có hại đến với chúng ta.

Phương Huyền

Theo Live Science