AI đang biến những điều viễn tưởng trở thành sự thật

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ở thời khắc lịch sử, nó có thể làm mọi nhiệm vụ mà con người thực hiện, giúp chúng ta trở thành công dân toàn cầu tốt hơn hay AI cũng là một bác sĩ khám bệnh.

Đây là những vấn đề được các nhà khoa học đưa ra thảo luận trong phiên tọa đàm "Trí tuệ nhân tạo: Tiềm năng đột phá và thách thức" trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2023 diễn ra chiều 19/2 tại Hà Nội.

Cuộc cách mạng đột phá giúp thay đổi lịch sử

Chia sẻ tại buổi tọa đàm, nhà khoa học Xuedong Huang, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn Zoom (Hoa Kỳ) cho biết: "AI đang có nhiều đột phá và cơ hội, nó đang rất gần chúng ta".

Tiến sĩ Xuedong Huang đưa ra dẫn chứng, lịch sử phát triển 1.000 năm của chúng ta liên quan mật thiết tới năng suất làm việc. Trước khi con người phát minh ra công nghệ in ấn, tốc độ phát triển của thế giới vô cùng chậm, cũng như thu nhập bình quân đầu người (GDP) rất thấp. 

Khi công nghệ in được phát minh ở châu Âu, nó đã giúp thế giới thoát khỏi thời kỳ đen tối về công nghệ, sau đó là người Anh phát minh động cơ hơi nước, tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng rất nhanh. 

"Trí tuệ nhân tạo là cơ hội đột phá thay đổi lịch sử, nó dành cho tất cả chúng ta dù bạn ở đâu, quốc gia nào", Tiến sĩ Xuedong Huang khẳng định. 

"Mọi người vẫn nghĩ về tiềm năng AI thế hệ mới. Với tôi đây là thời điểm thú vị, mỗi khi thế giới có công nghệ tạo ra bước ngoặt, nó cũng có nhiều thách thức. 

Trong cuộc cách mạng này, chúng ta không tụt hậu bởi đây là phát hiện khoa học mới, cơ hội để con người hiểu bản chất công nghệ. Trong tương lai, tôi có thể đứng đây thuyết trình bằng tiếng Việt và AI giúp tôi là một phiên dịch sang tiếng nước ngoài", Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, Tổng Giám đốc của VinAI (Việt Nam) chia sẻ trong phiên tọa đàm. 

Ngày nay, AI được tích hợp vào máy móc, nó đã thay thế rất nhiều công việc từ con người như trong lĩnh vực lắp ráp ô tô, các sản phẩm công nghệ.

Đặc biệt, ở lĩnh vực y tế, AI được ứng dụng rất nhiều trong các thiết bị như chụp X quang, cộng hưởng từ hay AI giỏi hơn con người trong việc đọc kết quả để biết bệnh nhân bị vấn đề gì.

"Máy móc có năng lực vô hạn. Nó có thể làm mọi điều, chỉ là khi nào thôi", Giáo sư Leslie Gabriel Valiant, thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture cho biết.

Đồng quan điểm với Gabriel Valiant, TS Xuedong Huang dẫn chứng: "Chúng tôi đã làm một thử nghiệm bài thi giữa sinh viên luật và công cụ ChatGPT.

Kết quả cho thấy đáng kinh ngạc, các luật sư tương lai có điểm trung bình là 68%, nhưng ChatGPT4 cho kết quả trung bình vượt trội lên tới 75,5%. Hiện con người không thể thắng nổi máy tính nữa".

Theo Xuedong Huang, tại Microsoft việc tập đoàn này thông qua liên kết các mô hình AI giúp họ đạt chất lượng chính xác đến 99,9%, với chi phí chỉ 6% so với các thuật toán AI thông thường.

Hiện thế giới đang có nhiều mô hình AI tốt, việc liên kết chúng có thể làm hạ giá thành các giải pháp. Nó có thể giúp con người viết biên bản, lập kế hoạch tương lai...

AI là thực thể - không thể thay thế con người

Bên cạnh những sự phát triển của AI, các nhà khoa học cũng đã bàn luận về những mối nguy hiểm từ trí tuệ nhân tạo đối với con người.

Do AI sử dụng kho dữ liệu thông tin (Big Data) đầu vào từ những khám phá của con người, nên việc chúng ta sử dụng nó phải thật cẩn trọng. 

Các nhà khoa học nhất trí rằng, AI đơn thuần chỉ là một sản phẩm công nghệ, nó hỗ trợ chúng ta đưa ra những ý tưởng và con người cần phải kiểm soát kỹ vấn đề này. 

"AI là công nghệ mạnh như hóa học, vật lý hạt nhân. Nó có thể sử dụng cho mục đích tốt và xấu. Đây đơn thuần là công cụ giống như các công nghệ khác, nếu chúng ta chung tay, sẽ giảm được rủi ro đối với AI",

Đặc biệt, AI còn là công cụ để các đối tượng xấu lợi dụng nhằm lừa đảo, tống tiền con người.

Vấn đề này đã xuất hiện tại Việt Nam như vụ việc mới xảy ra gần đây, nhiều bác sĩ được các đối tượng xấu ghép vào những hình ảnh, video nhạy cảm nhằm tống tiền.

Tiến sĩ Padmanabhan Anandan, thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture chỉ ra ba điều tiêu cực từ AI.

Đầu tiên, nó cho phép mọi người lan truyền thông tin sai lệch. Chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng AI để tạo ra tin tức, hình ảnh, video giả mạo (Deepfake) trông như thật. Đây sẽ là công cụ hữu ích để những người xấu sử dụng gây hại đến con người. 

Thứ hai, AI tạo ra tác động tiêu cực như việc tiếp cận các giải pháp từ AI thường sẽ đến với những người có nhiều tiền, nguồn lực ở tầng lớp thượng lưu.

Khi đó, những người không có bất kỳ công nghệ nào khác có thể sẽ bị bỏ lại phía sau, dẫn đến việc phân chia và phân cực xã hội về mặt kinh tế. 

Thứ ba, các quốc gia chưa điều chỉnh cách AI xuất hiện sẽ thay đổi lực lượng lao động và cuộc sống của chính chúng ta. Nó có thể tự động hóa rất nhiều công việc. Đây là một thách thức, nhiều việc làm mới được tạo ra và chúng ta phải ứng phó với nó. 

Giải pháp khắc phục vấn đề này chính là thế giới cần kiểm soát sản xuất, trao đổi về ứng dụng trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm nhằm làm giảm thông tin sai lệch.