Muốn xây dựng văn hóa an toàn, người làm hàng không phải trung thực tuyệt đối

Chị Trần Hoài Anh - Bí thư Đoàn Cục Hàng không Việt Nam cho biết: "Ngày Hội văn hóa an toàn hàng không tại TPHCM ngày 30/6 sẽ là một điểm nhấn quan trọng để tiếp tục khẳng định yếu tố quan trọng và sống còn này".

Vì sao Yuri Gagarin được lựa chọn để bay vào vũ trụ?

Năm 1961, vượt qua nhiều ứng cử viên tiềm năng khác, Yuri Gagarin chính thức được chọn là phi hành gia trên chuyến bay có người đầu tiên trong lịch sử nhân loại.

Có một câu chuyện đã được lan truyền ở Liên Xô trước đây, kể về việc vì sao Yuri Gagarin được lựa chọn để trở thành nhà du hành đầu tiên trên thế giới bay vào vũ trụ. Vì sao lại là chính ông, chứ không phải bất cứ một người nào khác đã được gắn bó với sứ mệnh lịch sử ấy?

Có tất cả 20 phi công trẻ từ khắp Liên bang Xô Viết đã được tuyển chọn để bước vào đợt huấn luyện cuối cùng và Yuri Gagarin là một trong số họ. Sau một thời gian tuyển chọn “khắc nghiệt”, tất cả chỉ còn lại 6 phi công. Họ là những phi công ưu tú nhất của Liên bang Xô Viết về sức khỏe, trí tuệ, tài năng, ngoại hình... Có thể nói tới thời điểm ấy, 6 phi công hoàn toàn cân tài, cân sức.

Tổng công trình sư Korolyov sau một thời gian hết sức đau đầu suy nghĩ đã quyết định làm một phép thử để chọn ra người có khả năng tốt nhất. Ông đã cho cả 6 ứng viên còn lại uống một loại thuốc gây đau đầu.

Sau đó, Korolyov hỏi: “Bây giờ cần khởi hành ngay, các anh thấy trong người thế nào, có sẵn sàng không? Tất cả đều trả lời thấy trong người tuyệt vời, duy nhất chỉ Gagarin trung thực nói rằng, anh đang cảm thấy nhức đầu”. Cuối cùng, Gagarin được chọn vì sự trung thực đó.

Đối với một chuyến bay hết sức phức tạp và khó khăn về mặt kỹ thuật như chuyến bay lần đầu tiên đưa con người vào vũ trụ, bên cạnh các phẩm chất như lòng dũng cảm, trí thông minh, sự sáng tạo, thể lực tuyệt vời thì tính trung thực là một phẩm chất quý giá nhất.

Bởi, chỉ có lòng trung thực mới giúp cho người phi công nói ra những biểu hiện, hiện tượng về con người, kỹ thuật một cách khách quan nhất, trung thực nhất, không giấu diếm. Trên cơ sở đó, đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật khổng lồ mới có thể đưa ra những quyết sách kịp thời và nhanh chóng nhất.

“Thấy gì, nói đấy”

Trong ngành hàng không có một câu nói hết sức ý nghĩa, đó là “See something, say something”, tạm dịch là “Thấy gì, nói đấy”. Đây không phải là hành vi “hớt lẻo” như một số quan niệm dân gian, mà đó là những phát hiện tuy nhỏ nhưng hết sức quan trọng.

Những người trong ngành hàng không áp dụng văn hóa an toàn giống như nguyên lý “tảng băng trôi”. Tảng băng trôi trên đại dương cho phần chóp nổi lên mặt biển rất bé, nhưng phần đế ngầm dưới nước rất lớn. Nếu người thuyền trưởng không có kinh nghiệp sẽ rất dễ va phải phần đế ngầm này.

Một hành vi nhỏ có thể uy hiếp an toàn hàng không nhưng có thể tiềm ẩn sau đó nhiều nguy cơ nghiêm trọng. Một nhân viên dọn vệ sinh ở sân bay cũng phải trung thực báo cáo với bộ phận chức năng có liên quan khi phát hiện ra những vấn đề có thể ảnh hưởng hoặc uy hiếp tới an toàn hàng không.

Anh Thái Minh Hải - Phó Bí thư Đoàn Bộ Giao thông vận tải - cho biết: “Trong 10 năm qua, Cuộc vận động nâng cao nhận thức về Văn hóa an toàn Hàng không có một mục tiêu rất quan trọng là xây dựng văn hóa “See something, say something” trong Ngành Hàng không và toàn thể cộng đồng xã hội, chung tay vì những chuyến bay an toàn.”.

“Máy bay bay mạnh hơn chim, tại sao lại sợ cánh diều mong manh”

“Máy bay bay mạnh hơn chim, tại sao lại sợ cánh diều mong manh” là hai câu thơ của một em học sinh đạt giải nhất cuộc thi “Em yêu những chuyến bay trên bầu trời quê hương” tổ chức năm 2011 tại trường THCS Nguyễn Trường Tộ, tỉnh Kiên Giang.

Các em đã khiến ban tổ chức ngỡ ngàng về những nhận thức rất đúng đắn, hay, sâu sắc nhưng rất dí dỏm của tuổi thơ về an toàn hàng không. Thông qua cuộc thi, các em học sinh đã từng bước hình thành nên những nhận thức ban đầu về an toàn hàng không.

Qua các cuộc thi này, Ban tổ chức tin rằng, một em học sinh sống ở khu vực lân cận Cảng Hàng không, sân bay sẽ báo ngay cho nhà trường khi nhận thấy các bạn mình thả diều ở khu vực lân cận hay hiện tượng chiếu đèn laser công suất lớn có thể uy hiếp an toàn của tàu bay khi hạ cánh. “See something, say something” - Bài học về giá trị của lòng trung thực sẽ tiếp tục được hun đúc và xây dựng cho các thế hệ tương lai…

Nhật Minh