Xúc động lễ Kỷ niệm 55 năm học sinh miền Nam trên đất Bắc

Gần 3.000 học sinh đại diện cho hơn 30.000 học sinh miền Nam được cử ra Bắc học tập năm 1954, đã cùng tụ họp sau gần 50 năm xa cách

“Rời quê hương Bình Định, lúc đó tôi mới 8 tuổi, nhớ nhà nên khóc suốt. Khi ra đến đất Bắc, lạ nước nhiều học sinh chúng tôi khắp người lở loét, đầu đầy chấy rận. Các thầy cô đã coi như con, đi lấy thuốc lá về tắm cho chúng tôi, thậm chí bắt từng con chấy. Có được ngày hôm nay, chúng tôi rất cám ơn các thầy cô đã chăm sóc và dìu dắt chúng tôi” - PGS TS Viện Triết học Phạm Ngọc Trầm, tâm sự.

Bị đám học trò tóc bạc vây quanh GS Đỗ Tất Hiển (78 tuổi) xúc động chảy nước mắt. Dù xa cách 50 năm nhưng thầy vẫn nhận ra và đọc tên từng học trò thân yêu của mình như em này là cán bộ lớp, học trò này giỏi môn Toán, học trò này giỏi môn Văn.

“Thấy các em trưởng thành như ngày hôm nay tôi mừng lắm. Hồi đó, tôi rất thương các em, chăm các em như con mình. Thậm chí còn phải chia sẻ từ những tâm tư tình cảm của các em. Lớp học của chúng tôi như một gia đình nhỏ” - Thầy Hiển tâm sự.

Là người dạy nhiều năm ở trường học sinh miền Nam, GS Phạm Tất Dong, xúc động kể lại: “Có lần nghe học sinh cưng của tôi lái máy bay chiến đấu đã tử trận, tôi không khỏi đau đớn, xót thương và suốt nhiều ngày liền, tôi cứ thấy hình ảnh em đó lởn vởn trong đầu, nhớ mãi những ngày dạy em chơi bóng chuyền. Hôm chia tay tôi để đi học xa, em còn nói với chúng tôi: Em sẽ chơi bóng chuyền như thầy! Tôi tự hào vì em là một phi công chiến đấu, sống dũng cảm, chết anh hùng”.

Những hạt giống đỏ!

Năm 1954, sau Hiệp định Giơnevơ, hàng vạn con em của cán bộ, chiến sĩ và đồng bào miền Nam đã được đưa ra miền Bắc bằng nhiều con đường khác nhau.

Để chuẩn bị đội ngũ cán bộ cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng niềm Nam, đặc biệt là xây dựng lại miền Nam khi nước nhà được hòa bình thống nhất. TƯ Đảng, Chính phủ và Bác Hồ đã quyết định xây dựng các trường nội trú tập trung để nuôi và dạy số con em này của đồng bào miền Nam. Hệ thống các trường Học sinh miền Nam  (HSMN) trên đất Bắc được ra đời từ quyết định quan trọng này.

Giai đoạn đầu 1954-1958 có 28 trường HS MN được thành lập với các loại hình từ Mẫu giáo đến cấp III và bổ túc văn hóa, lúc đầu các trường được xây dựng tại Nghệ An, Thanh Hóa, Thái Bình, về sau tập trung chủ yếu ở các tỉnh Hải Phòng, Hà Đông, Quảng Ninh và Hà Nam.

Ông Phạm Quang Nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư thành ủy Hà Nội cho biết: “Thời gian hoạt động của các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc là thời gian miền Bắc nói riêng và cả nước nói chung gặp vô vàn khó khăn gian khổ, đất nước bị chia cắt. Cách mạng 2 miền Nam - Bắc chia từng hạt gạo, củ khoai, cọng rau, hạt muối… dù vậy, đồng bào miền Bắc, người dân HN vẫn cố gắng dành dụm những điều kiện vật chất và tinh thần tốt nhất cho HS miền Nam, những hạt giống đỏ mà Đảng, Bác Hồ và đồng bào miền Nam gửi gắm”.

Nhờ đó, trên 30 ngàn HSMN trên đất Bắc đều khôn lớn và được học tập. Nhiều người trong số họ đã trở thành những nhà lãnh đạo cao cấp của nhà nước, địa phương, nhà khoa học thuộc các lĩnh vực. Đây chính là những hạt giống đỏ của cách mạng mà đồng bào miền Nam đã tin tưởng, gửi gắm cho nhân dân miền Bắc.