Vụ việc Apax Leaders nợ học phí có thể khởi tố hình sự?

Phụ huynh tố cáo lên công an

Ngày 3/3, trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Trần Văn Nghiêm - đại diện một nhóm phụ huynh tại TPHCM làm đơn tố cáo Trung tâm Anh ngữ Apax Leaders - cho biết, ông vừa nhận thông báo của Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TPHCM chuyển nội dung đơn tố của ông và 132 phụ huynh đồng đứng đơn đến Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TPHCM xem xét, giải quyết theo quy định và thông báo để ông Nghiêm được biết.

Trước đó, chiều 21/2, 133 phụ huynh có con theo học các chi nhánh của Trung tâm Anh ngữ Apax Leaders tại TPHCM. Ông Trần Văn Nghiêm (ngụ quận 7) đồng đứng đơn với 132 phụ huynh tố cáo Công ty cổ phần Anh ngữ Apax (đơn vị cung cấp hệ thống Anh ngữ Apax Leaders) Lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Trong thời gian qua, 133 phụ huynh này đã đóng tiền cho con theo học tiếng Anh tại Apax Leaders, một số học sinh đã học được một vài buổi, các học sinh còn lại chưa được học buổi nào thì các trung tâm đóng cửa, trả mặt bằng và thông báo ngưng học. Các phụ huynh đã tìm mọi cách liên lạc với trung tâm nhưng không được.

Số tiền mà các phụ huynh này đã đóng cho Apax Leaders là gần 7,7 tỉ đồng. Số tiền còn lại sau khi trừ đi các buổi đã học là gần 6,5 tỉ đồng. Do công ty không có động thái giải quyết trả lại số tiền trên nên 133 phụ huynh đã có đơn tố cáo. Các phụ huynh cũng đã bàn giao 133 đơn tố cáo, giấy ủy quyền và thống kê danh sách phụ huynh gửi đơn tố cáo, cùng các bằng chứng như phiếu thu, tin nhắn liên quan cho Phòng Cảnh sát hình sự.

Một nhóm khác có 55 phụ huynh do ông Cao Tiến Dũng (ngụ TP Thủ Đức) cũng đã nộp đơn lên tố cáo Công ty cổ phần Anh ngữ Apax lên Phòng Cảnh sát hình sự ngày 18/2 cũng nhận được thông báo tương tự.

Theo đơn tố cáo, trung tâm Anh ngữ Apax Leaders đã không tuân thủ cam kết về việc chương trình học có 100% giáo viên nước ngoài mà chỉ có giáo viên Việt Nam đứng lớp. Không đồng tình, các phụ huynh của trung tâm quyết định cho con nghỉ học và yêu cầu hoàn lại học phí đã đóng.

Tuy nhiên, phía công ty chỉ hứa hẹn chứ không có động thái tiếp xúc để hoàn trả học phí. Do đó, ông Cao Tiến Dũng đại diện cho 55 phụ huynh có con theo học tại các trung tâm Apax Leaders tố cáo Công ty cổ phần Anh ngữ Apax "lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" với tổng số tiền gần 2,23 tỉ đồng.

Xác nhận giao dịch dân sự

Khi Apax đột ngột đóng cửa, nhiều phụ huynh mới "tá hỏa" khi mình không có hợp đồng mà chỉ thỏa thuận bằng miệng, qua tư vấn tin nhắn hay có phiếu thu tiền/chuyển khoản ngân hàng thì có đủ căn cứ để khởi kiện được hay không.

Về vấn đê này, Thạc sĩ - Luật sư Đỗ Trọng Hiền - Văn phòng luật sư Trần Vân Linh - Đoàn Luật sư TPHCM - cho biết: Trong trường hợp không có hợp đồng, các thông báo về khóa học được niêm yết, cùng với phiếu thu tiền (hoặc chuyển khoản) đã là những căn cứ xem như giao dịch dân sự đã được xác lập.

Trường hợp một bên có biểu hiện chối bỏ trách nhiệm (nhận tiền nhưng không thực hiện nghĩa vụ dạy học) và giữa các bên không thể đi đến thỏa thuận chung, không có chấm dứt giao dịch trả lại tiền học phí, hoặc bồi thường thiệt hại theo thỏa thuận, nếu cần thiết đảm bảo quyền lợi của mình (hoặc học viên) và các em học sinh, phụ huynh có thể đến cơ quan chức năng, cụ thể là công an nơi mà trung tâm đặt trụ sở, để trình báo về sự việc và làm đơn tố giác tội phạm theo hướng dẫn.

Căn cứ vào nội dung đơn tố giác tội phạm, cơ quan điều tra có thể sẽ vào cuộc để xác minh về hành vi của các trung tâm. Nếu đủ căn cứ, có cơ sở thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án, khởi tố bị can theo quy định của pháp luật với hành vi Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, theo quy định tại Điều 175, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.

Ngoài ra, nếu trong trường hợp các trung tâm ngoại ngữ này chưa đủ điều kiện hoạt động hoặc trung tâm mới chỉ được cấp phép hoạt động ở một vài chi nhánh còn một số chi nhánh chưa có quyết định hoạt động thì có thể đối mặt với tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.

Nói về hình phạt, Luật sư Lê Văn Dũng - Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, Đoàn Luật sư TPHCM - cho hay, nếu bị khởi tố về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, thì tùy vào tính chất, mức độ của số tiền chiếm đoạt sẽ quyết định khung hình phạt của tội này, thấp nhất là bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, và cao nhất là từ 12 năm đến 20 năm nếu chiếm đoạt tài sản trị giá từ 500 triệu đồng trở lên.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, (Điều 175 Bộ luật hình sự 2015).

Những việc phụ huynh nên làm

Theo luật sư Lê Văn Dũng, việc đầu tiên phụ huynh cần làm là chuẩn bị các tài liệu liên quan như hợp đồng, biên lai nộp tiền. Cùng với đó, phụ huynh cần liên hệ phía Apax Leaders để lấy xác nhận nợ tiền học phí. Phụ huynh thường xuyên liên lạc với Apax Leaders và yêu cầu công ty này phải có trách nhiệm tuân thủ và thực hiện đúng theo biên bản cam kết đã được ký.

Tiếp theo, phụ huynh làm đơn trình bày sự việc gửi đến Sở GD&ĐT TPHCM - đơn vị cấp phép hoạt động cho trung tâm ngoại ngữ. Các cơ quan chức năng sẽ tiến hành thanh tra về việc tổ chức hoạt động của Apax Leaders có đủ điều kiện về giấy phép hoạt động đào tạo ngoại ngữ, chương trình... và có xử phạt phù hợp.

Nếu Trung tâm vẫn cố tình không hoàn trả học phí cho phụ huynh đúng như thỏa thuận trong biên bản cam kết, phụ huynh có quyền nộp đơn khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền, cụ thể là tòa án nhân dân cấp quận nơi Apax Leaders đặt trụ sở theo giấy phép đăng ký kinh doanh để yêu cầu đơn vị này phải có trách nhiệm hoàn học phí như thỏa thuận và tiền lãi chậm trả theo quy định của pháp luật, được tính từ ngày công ty vi phạm biên bản cam kết.

Nghiêm trọng hơn, nếu phía Apax Leaders cố tình né tránh, cắt liên lạc, thậm chí bỏ trốn, không thực nghĩa vụ theo như biên bản cam kết, phụ huynh có thể làm đơn tố giác tội phạm gửi đến cơ quan Cảnh sát điều tra có thẩm quyền để đề nghị xem xét, điều tra, khởi tố hành vi Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).