GS.NGND Đinh Xuân Lâm: Người thầy truyền lửa sử Việt cho nhiều thế hệ

Chương trình do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG HN phối hợp cùng Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Quỹ Sử học Đinh Xuân Lâm tổ chức tại Hà Nội ngày 25/2. 

GS.NGND Đinh Xuân Lâm (1925-2017) được biết đến là một trong bốn "tứ trụ huyền thoại" của nền sử học Việt Nam đương đại. Dù là người tài giỏi, xuất chúng, nhưng trong mắt học trò, ông luôn là người thầy mẫu mực, gần gũi và giản dị.

Hơn nửa thế kỷ gắn bó với giảng dạy và nghiên cứu lịch sử, GS.NGND Đinh Xuân Lâm đã để lại dấu ấn sâu sắc qua những bài giảng về Lịch sử cận đại Việt Nam. Ông từng khẳng định: "Nếu có kiếp sau, tôi vẫn chọn làm nghề dạy học", câu nói thể hiện tâm huyết và lòng yêu nghề to lớn.

Theo đuổi lịch sử cận đại Việt Nam nhờ GS.NGND Đinh Xuân Lâm

Phát biểu tại tọa đàm, GS.NGND Vũ Dương Ninh tâm sự: "Là một trong những học trò khóa đầu tiên của GS.NGND Đinh Xuân Lâm, tôi vẫn nhớ như in buổi học đầu tiên cách đây hơn 60 năm.

Năm đó, thầy mới 32 tuổi, trẻ trung, giọng nói sang sảng, nội dung bài giảng phong phú, cuốn hút. Chính những tiết học ấy đã khiến tôi nảy sinh ý định theo đuổi lịch sử cận đại Việt Nam".

Dù sau này được phân công giảng dạy lịch sử thế giới, GS.NGND Vũ Dương Ninh vẫn luôn tham khảo và học hỏi từ các công trình nghiên cứu của GS Đinh Xuân Lâm.

"Vào những năm 50-60 của thế kỷ XX, GS.NGND Đinh Xuân Lâm còn cùng một số giáo sư của khoa sử đã xây dựng lên lịch sử đầu tiên bộ giáo trình lịch sử cận đại. Đây chính là nền móng cho các giáo trình lịch sử của Việt Nam sau này.

Một trong những nghiên cứu quan trọng của thầy là đi sâu vào các cuộc khởi nghĩa chống Pháp, phong trào Văn Thân, nhân vật lịch sử", GS.NGND Vũ Dương Ninh cho hay.

Theo GS.NGND Vũ Dương Ninh, GS.NGND Đinh Xuân Lâm đã để lại một di sản khoa học vô giá, góp phần làm sáng tỏ nhiều vấn đề then chốt trong nghiên cứu lịch sử nước nhà.

GS Đinh Xuân Lâm nghiên cứu và đi sâu vào các cuộc khởi nghĩa giành độc lập đến các trào lưu cải cách, từ phong trào Cần Vương cuối thế kỷ XIX đến xu hướng Duy Tân đầu thế kỷ XX.

GS.NGND Đinh Xuân Lâm không chỉ đi sâu vào từng sự kiện mà còn phân tích thấu đáo vai trò lãnh đạo, tư tưởng chỉ đạo và những chương trình cải cách xã hội.

GS.NGND Vũ Dương Ninh bộc bạch: "Một điều vô cùng may mắn đối với cá nhân tôi là được đi cùng thầy và đoàn giáo dục Việt Nam ra nước ngoài năm 1981-1982. Một năm ở với thầy đối với tôi là thời gian vô cùng quý báu.

Tôi được thầy chỉ bảo một cách trực tiếp, luyện tập từ việc lên lớp bằng tiếng Pháp đến việc nghiên cứu lịch sử ảnh hưởng của cách mạng Việt Nam với châu Phi nói chung và Madagascar nói riêng".

GS.TS Đinh Xuân Dũng: GS Đinh Xuân Lâm hết sức giản dị, sâu sắc

GS Bùi Xuân Đính, một trong những học trò của GS.NGND Đinh Xuân Lâm xúc động nhớ lại: "Tôi từng gặp khó khăn trong việc hoàn tất hồ sơ luận án phó tiến sĩ. Nhờ sự giúp đỡ của thầy, mọi vướng mắc đã được tháo gỡ. Không chỉ là một nhà khoa học lớn, thầy còn là một người thầy tận tâm, sẵn sàng hỗ trợ học trò bằng cả trái tim và trách nhiệm".

Bên cạnh đó, GS.TS Đinh Xuân Dũng cũng có những kỷ niệm thú vị với GS.NGND Đinh Xuân Lâm. Khi được hỏi về mối quan hệ họ hàng do trùng họ và quê quán, GS.NGND Đinh Xuân Lâm chỉ cười và nói: "Tớ cũng đang tìm xem tớ và cậu có họ hàng gì với nhau không?".

GS.TS Đinh Xuân Dũng chia sẻ: "GS Đinh Xuân Lâm không chỉ là nhà khoa học lớn mà với tôi, thầy còn là con người hết sức giản dị, chân tình và sâu sắc".

Nhìn lại cuộc đời và sự nghiệp của GS Đinh Xuân Lâm, không thể không nhắc đến tấm lòng nhiệt huyết đối với nền sử học Việt Nam. Ông không chỉ đặt nền móng cho giáo trình lịch sử cận đại mà còn truyền cảm hứng, hun đúc niềm đam mê nghiên cứu cho các thế hệ học trò.

Thu Hoài