Giáo dục Phần Lan: “Không có chuyện chạy trường, chạy lớp, chạy điểm”

Đó là góc nhìn của chị Hoàng Thục Nhi – Nghiên cứu sinh tiến sĩ Việt ngành Khoa học Giáo dục tại Đại học Đông Phần Lan (University of Eastern Finland) về giáo dục Phần Lan.

Học sinh thành phố hay nông thôn đều được hưởng một giáo dục như nhau

Mình đến Phần Lan ban đầu là để học tập (mình học tiến sĩ ngành khoa học giáo dục), sau đó may mắn được trường nhận vào làm việc nên mình đón con gái sang luôn. Con gái mình bắt đầu sang là học mẫu giáo, tuần sau là bé vào lớp 5. Qua trải nghiệm giáo dục Phần Lan của bản thân và con gái mình. Mình thấy giáo dục Phần Lan là một nền giáo dục rất nhân văn.

Phương châm của nền giáo dục Phần Lan là muốn nhà trường trở thành nơi trẻ em cảm thấy vui vẻ, và hạnh phúc, không phải là một môi trường cạnh tranh và nhồi nhét kiến thức. Nhà trường và giáo viên giúp trẻ phát triển bản thân, không so sánh với người khác, vì mỗi người có mặt mạnh yếu khác nhau.

Kết quả học tập của học sinh chỉ có học sinh và phụ huynh được biết để tránh việc các bạn học yếu thấy buồn, mất động lực tinh thần, còn các bạn giỏi cũng không huênh hoang, tự phụ. Như vậy sẽ giúp cho các bé đều cố gắng tốt hơn bản thân ngày hôm qua.

Trường học ở Phần Lan không xếp hạng học sinh, trong lớp cũng không có lớp trưởng lớp phó mọi người đều bình đẳng. Không em nào có quyền hơn em nào. Và những năm đầu tiên không thi cử gì cả, từ lớp 1 đến lớp 6 không cho điểm số.

Học sinh ở thành phố hay nông thôn đều được hưởng một giáo dục như nhau, không có sự chênh lệch lớn về chất lượng giữa trường thành thị và nông thôn. Phần Lan cũng không có trường chuyên lớp chọn, giáo viên tự hào nghề nghiệp của bản thân về ngôi trường mình giang dạy, và làm những đều tốt nhất cho học sinh. Phụ huynh và học sinh tin tưởng vào giáo viên và trường học của mình. Không có chuyện chạy lớp, chạy trường, chạy điểm để vào trường tốt, lớp tốt.

Không có khái niệm học thêm, dạy thêm để lấy tiền. Trường hợp em học sinh hơi chậm so với các bạn nhà trường và giáo viên sẽ sắp xếp để giúp bé 1-2 tiếng sau giờ học tại trường, có thông báo cho phụ huynh, và hoàn toàn miễn phí.

Chất lượng giáo viên cao, các giáo viên dạy tiểu học đều có bằng thạc sĩ trở lên và được chọn lọc từ những ứng viên tốt nhất top 10%, và được phỏng vấn để đảm bảo ứng viên có tố chất sư phạm cũng như đam mê nghề nghiệp. Vì vậy giáo viên được tin tưởng tự chọn sách giáo khoa riêng, được phép áp dụng phương pháp giảng dạy riêng, soạn nội dung dạy học cho sự phát triển của từng em.

Thời gian làm bài tập về nhà không quá 10 phút

Học sinh được học từ nhiều nguồn nhiều nơi, kiến thức không chỉ ở sách giáo khoa mà còn ở những giờ học trong rừng, đi dã ngoại… Các em không chỉ học kiến thức mà còn được học bơi, học trượt băng, trượt tuyết, cách tìm đường trong rừng, học sinh được khuyến khích sáng tạo, tìm tòi, khám phá. Học sinh cũng được cho rất ít bài tập về nhà, thường thời gian làm bài tập về nhà không quá 10 phút.

Không chỉ giảng dạy kiến thức, nhà trường còn chú trọng giáo dục trẻ về thể chất đến tinh thần. Ngoài những hoạt động ngoại khóa đã kể ở trên để phát triển thể chất, nhà trường còn chú trọng vào bữa ăn để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ phát triển. Trong hình là hình bữa ăn trưa miễn phí ở Phần Lan mà mình thấy trên mạng, bữa ăn ở trường con gái mình cũng tương tự vậy.

Ngoài ra, các bé đi học nếu nhà xa trường trên 3km sẽ được xe của trường đón rước miễn phí. Ngày xưa con gái mình học lớp 1 ở 1 trường cách nhà 4 km, có xe bus của trường đến đón và đưa về mỗi sáng chiều.

Đặc biệt, các em luôn được giáo dục để giúp đỡ nhau, giúp đõ người khác, người yếu đuối hơn mình, nên sau này các em lớn lên cũng trở thành những công dân có tính cộng đồng, sẵn lòng giúp đõ người khác.

Không chỉ giúp đõ người khác, nhà trường cũng dạy các em biết yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường, và các loài động vật, vây nên môi trường sống ở Phần Lan rất được chú trọng bảo vệ và rất trong lành.

Hoàng Thục Nhi

(Từ Kuopio, Phần Lan)