Định hướng giáo dục phổ thông: “Tự chủ mới ra chất lượng”

Trên đây là ý kiến của cô Nguyễn Thị Nhiếp - thành viên Tổ tư vấn của Ủy ban quốc gia đổi mới giáo dục tại phiên họp “Định hướng mục tiêu và giải pháp cho giáo dục phổ thông trong chiến lược giáo dục giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn 2045”, do Tiểu ban Giáo dục phổ thông của Hội đồng Quốc gia Giáo dục vừa tổ chức .

Tự chủ mới ra chất lượng

Đóng góp ý kiến về mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020, GS.TS Phạm Hồng Quang, Giám đốc Đại học Thái Nguyên cho rằng, mục tiêu của giáo dục được chuyển từ “đào tạo con người toàn diện” (theo Luật Giáo dục 2005) sang “phát triển toàn diện con người Việt Nam”.

GS Phạm Hồng Quang và nhiều Hiệu trưởng trường phổ thông tham dự phiên họp đề xuất, đẩy mạnh giao quyền tự chủ cho cơ sở giáo dục, coi đây là giải pháp đột phá để thực hiện mục tiêu của chiến lược phát triển giáo dục phổ thông giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045.

“Tự chủ mới ra được chất lượng. Ở môi trường tự chủ, nhà trường sẽ làm được nhiều giá trị cho học sinh”, cô Nguyễn Thị Nhiếp - thành viên Tổ tư vấn của Ủy ban quốc gia đổi mới giáo dục nói.

Ngoài đề xuất thí điểm cho một số trường thực hiện tự chủ rồi lâu dài sẽ áp dụng đại trà, cô Nhiếp cho rằng, cần đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp giáo dục, xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường, đổi mới thi cử đáp ứng mục tiêu giáo dục phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực của học sinh.

TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng giáo dục trường THPT Đinh Tiên Hoàng bổ sung giải pháp đổi mới việc đào tạo cán bộ quản lý giáo dục để khắc phục tình trạng hiện nay phần lớn lãnh đạo trường phổ thông đi lên từ giáo viên và thực hiện việc quản lý, quản trị nhà trường theo kinh nghiệm.

Đạt nhiều mục tiêu nhưng chưa đồng đều

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT) Nguyễn Xuân Thành cho biết, sau 10 năm thực hiện chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020, giáo dục Việt Nam đã đạt những thành tựu quan trọng, chất lượng giáo dục được cải thiện, một số mục tiêu trong chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn này đã đạt và vượt chỉ tiêu.

Về bảo đảm tiếp cận giáo dục cho các đối tượng học sinh phổ thông, mục tiêu chiến lược đặt ra là đến năm 2020 tỷ lệ đi học đúng tuổi ở tiểu học là 99%; THCS là 95%; 80% thanh niên trong độ tuổi đạt trình độ học vấn THPT và tương đương; 70% trẻ khuyết tật được đi học.

Thực tế triển khai đến năm học 2019-2020, tỷ lệ nhập học đúng độ tuổi cấp tiểu học là 99,35%; cấp THCS là 96%; vượt chỉ tiêu đề ra. Tỷ lệ trẻ em khuyết tật có khả năng học tập được tiếp cận với giáo dục và tham gia học tập chủ yếu học hòa nhập tại các trường tiểu học và THCS tăng lên.

Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn đối với mầm non 97,6%, tiểu học 99,8%, THCS 99,1%, THPT 99,7%. Hầu hết cán bộ quản lý, giáo viên có lòng yêu nghề, có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp tốt, tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, tích cực học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Năng lực sư phạm của phần lớn nhà giáo được nâng lên, đáp ứng được yêu cầu đổi mới.

Cơ sở vật chất của giáo dục các cấp cũng được đầu tư, tăng số lượng phòng học, tăng lượng phòng kiên cố hóa.

Với giáo dục đại trà, tỷ lệ học sinh bỏ học ở cả cấp tiểu học, THCS, THPT có xu hướng giảm dần. Trình độ ngoại ngữ tin học của học sinh được cải thiện.

Tuy nhiên, theo PGS Lê Anh Vinh (Phó Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam), quy mô và mạng lưới giáo dục chưa phát triển đồng đều.

Chất lượng giáo dục phổ thông giữa các vùng miền, các đối tượng còn chênh lệch. Năng lực nghề nghiệp của một bộ phận giáo viên, năng lực quản lý và quản trị nhà trường của một bộ phận cán bộ quản lý chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới.

Đẩy mạnh tự chủ là điểm nhấn

Phát biểu tại phiên họp, ông Nguyễn Hữu Độ, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT ghi nhận ý kiến góp ý của các đại biểu.

Theo đó, ngành Giáo dục sẽ rà soát, quy hoạch, phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục phổ thông trong cả nước; nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục các cấp; triển khai thực hiện chương trình giáo dục giáo dục phổ thông mới, đẩy mạnh định hướng nghề nghiệp và phân luồng trong giáo dục phổ thông.

Ngoài việc nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ, cần ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và quản lý giáo dục, phát triển nguồn nhânhội nhập quốc tế…

“Đẩy mạnh giao quyền tự chủ đối với các cơ sở giáo dục phổ thông có thể xác định là “điểm nhấn”.

Tuy nhiên, trong mọi trường hợp vẫn phải lấy chất lượng nhà giáo là gốc, là giải pháp đột phá trong chiến lược phát triển giáo dục phổ thông”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

H. Nguyên