Chọn ngành học "dán nhãn" 4.0: "Chạy theo mốt" hay tầm nhìn dài hạn?

Nghi ngại có lẽ là tâm lý chung của các bậc phụ huynh và học sinh khi nghe tư vấn về các ngành học mới. “Mới” nghĩa là chưa từng có trước đó, không có gì làm bằng chứng về chất lượng đào tạo hay tỉ lệ có việc làm của sinh viên. Chương trình học hay giáo trình cũng vừa được đưa vào sử dụng. Và tâm lý chung là “không ai muốn thành chuột bạch”.

Có con thi đại học năm nay, cô Nguyễn Thị Nhàn (Từ Sơn, Bắc Ninh) cho biết: “Đưa con đi mấy chương trình hướng nghiệp thì cũng được giới thiệu ngành học này, ngành học kia mới lắm, là ngành học của tương lai. Nghe cũng hay nhưng vì mới quá, chưa có gì nên gia đình cũng chưa dám quyết định. Chuyện của cả tương lai con mình nên không thể thấy vui tai là chọn ngay được”.

Quả thực, với việc đây là ngành học mà các em sẽ theo đuổi trong 4 năm đại học, đồng thời cũng là lĩnh vực các em phải làm việc cả đời, mọi quyết định của phụ huynh và thí sinh đều phải cân nhắc trên rất nhiều yếu tố.

Vậy đâu là những điều mà phụ huynh và thí sinh cần lưu ý trong quá trình lựa chọn ngành học?

Thứ nhất, uy tín và danh tiếng của cơ sở đào tạo là tiêu chí phải quan tâm đầu tiên. Đây chính là những yếu tố đáng tin cậy nhất đảm bảo cho chất lượng đào tạo mà sinh viên sẽ trải nghiệm trong suốt 4 năm đại học.

Là trường đại học đầu tiên của Việt Nam đạt chuẩn 3 sao theo đánh giá của QS Ranking – bảng xếp hạng đại học uy tín trên thế giới, Trường ĐH FPT có tỉ lệ sinh viên có việc làm sau 1 năm tốt nghiệp đạt 98%. Đặc biệt, có đến 19% sinh viên FPT hiện đang làm việc tại nước ngoài. Do đó, các ngành học mới ở đây (Trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, Hệ thống ô tô và điều khiển…) xứng đáng được tin tưởng về chất lượng đào tạo. Các bạn khi theo học ngôi trường này cũng không cần quá lo lắng về môi trường học tập khi các lớp đều có sĩ số nhỏ không quá 30 sinh viên/lớp, giúp giảng viên có thể trực tiếp trao đổi và giúp đỡ từng sinh viên.

Thứ hai phải kể đến nhu cầu nhân lực thực sự của ngành học. Hiện nay, với môi trường internet mở, phụ huynh và thí sinh có thể tìm kiếm vô vàn các thông tin xoay quanh ngành học như triển vọng việc làm, thu nhập, cơ hội xin học bổng du học hay môi trường làm việc. Theo các chuyên gia, những ngành nghề có triển vọng cao trong ít nhất là 20 năm tới sẽ là Digital Marketing, truyền thông đa phương tiện, khoa học dữ liệu, khoa học máy tính, an ninh mạng…

Thứ ba, đó là sự phù hợp của chính bản thân bạn với các ngành học. Điều này áp dụng không chỉ với những ngành học mới, “dán nhãn” 4.0 mà là cho tất cả. Nếu chọn sai ngành học thì dù lựa chọn đó là gì, sinh viên vẫn sẽ nhanh chóng cảm thấy chán nản và không muốn tiếp tục. Như vậy vừa tốn thời gian, tiền bạc, vừa đồng thời làm mất đi cơ hội của những bạn trẻ khác phù hợp hơn.

Điển hình như một ngành học đang rất “hot” trong thời gian gần đây: Công nghệ thông tin. Nói về xu hướng thí sinh đang “đổ xô” vào ngành này, Đỗ Thành Đạt (sinh viên ngành Kỹ thuật phần mềm, Trường ĐH FPT) – chủ nhân của Huy chương Bạc cuộc thi Lập trình quốc gia ICPC cho biết: “Người ta nhìn vào sẽ nói đây là một ngành hot, ngành xịn xò nhất hiện nay nên nhà nhà cho con học công nghệ. Nhưng những điều đó chỉ đúng nếu bạn thực sự đam mê, thực sự có khả năng và đồng thời đã trải qua nhiều năm kinh nghiệm. Bản thân mình đã chứng kiến nhiều bạn vì “cái tiếng” mà đăng ký học CNTT, nhưng rồi không phù hợp nên đành phải chuyển qua ngành khác. Đó là một điều đáng tiếc”.

Không thể phủ nhận sự thức thời của các trường trong việc mở các ngành học mới, nhằm đi trước một bước trong quá trình chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai. Tuy nhiên, lựa chọn ra sao luôn phụ thuộc vào chính các thí sinh. Các em sẽ là người quyết định mình có sẵn sàng gia nhập lực lượng lao động của tương lai hay không.

Hải Nguyễn - Trường Thịnh