Đề án chương trình, sách giáo khoa mới:

Cần làm rõ trách nhiệm của Bộ GD-ĐT trong biên soạn, sử dụng SGK

(Dân trí) - Sau khi nghe tờ trình đề án đổi mới chương trình, SGK phổ thông sau 2015 của Chính phủ, mặc dù nhất trí cao với tờ trình nhưng nhiều đại biểu vẫn còn nhiều băn khoăn và đề nghị làm rõ trách nhiệm của Bộ GD-ĐT trong biên soạn, sử dụng sách giáo khoa.<br><a href='http://dantri.com.vn/giao-duc-khuyen-hoc/7788-ty-dong-thuc-hien-chuong-trinh-sach-giao-khoa-pho-thong-948897.htm'><b>&nbsp;>>&nbsp; 778,8 tỷ đồng thực hiện chương trình, sách giáo khoa phổ thông</b></a>

Cần làm rõ trách nhiệm của Bộ GD-ĐT trong biên soạn, sử dụng SGK

Sáng 27/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp bàn thảo luận về tờ trình Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa (CT, SGK) giáo dục phổ thông và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới CT, SGK giáo dục phổ thông.

Bộ GD-ĐT không soạn mà chỉ nên thẩm định

Tại buổi thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội, Uông Chu Lưu, cho biết: “Tôi ủng hộ việc cả Bộ GD-ĐT và các tổ chức, cá nhân cùng tham gia biên soạn SGK, vì Bộ là cũng là một chủ thể tham gia vào quá trình biên soạn SGK, giúp việc Chính phủ trong vấn đề này, họ có nhiều kinh nghiệm. Các bộ SGK sẽ do Hội đồng thẩm định quốc gia thẩm định độc lập, vì thế không sợ mất khách quan. Bộ GD-ĐT tham gia biên soạn để bảo đảm tính chủ động, mặt khác cũng không làm ảnh hưởng đến tính cạnh tranh trong biên soạn SGK. Cũng không nên hạn chế các tổ chức, cá nhân không biên soạn SGK về lịch sử, địa lý vì sợ sai sót, nhạy cảm vì Hội đồng thẩm định quốc gia sẽ thẩm định trước khi cho lưu hành”.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Hạnh Phúc băn khoăn đặt câu hỏi: Bộ vừa tham gia biên soạn bộ SGK, vừa thẩm định thì có khách quan hay không?

“Mong muốn của chúng ta là có một bộ SGK chuẩn, huy động được trí tuệ, sang tạo của các tổ chức cá nhân biên soạn. Đề nghị Bộ không soạn, chỉ nên thẩm định và chọn ra một bộ chuẩn để dạy và học, còn lại các bộ khác chỉ là sách tham khảo. Nhiều bộ thì rất dễ giáo viên học sinh phải mua nhiều, tham khảo nhiều, con nhà nghèo lấy đâu ra tiền mà mua nhiều” - đại biểu Phúc nhấn mạnh.

Đại biểu Phúc cho rằng, các nước đã vận dụng cách này nhiều rồi, Việt Nam đi sau thì nên học tập. Làm như vậy sẽ có 1 bộ SGK chuẩn, khách quan, đồng thời cũng giảm được chi phí đi. Theo đó, bộ SGK nào được chọn thì mới được cấp kinh phí. Vì vậy, đề nghị cứ trình cả 2 phương án biên soạn SGK ra Quốc hội.

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan băn khoăn chia sẻ, làm thế nào trong biên soạn SGK phải làm rõ nguyên lý giáo dục trong nhà trường, xã hội, gia đình. Phải có sự kết hợp cả 3 môi trường này thì mới có sản phẩm giáo dục tốt được, điều này phải thể hiện trong biên soạn SGK”.

Về lựa chọn SGK, Chủ tịch Nguyễn Thị Doan kiến nghị: “Dự thảo Nghị quyết cần nêu các trường học được quyền lựa chọn SGK nếu Quốc hội đồng ý điều này với Chính phủ. Công tác tuyên truyền phải được đẩy mạnh để tạo sự đồng thuận, để đổi mới CT, SGK thành công”.
 
Trước băn khoăn của nhiều đại biểu về nhiều điểm của Đề án, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho hay, đây là đề án khó, liên quan đến toàn dân. Từ năm 1981 đã có đổi mới, sau đó cứ trung bình 15-20 năm lại có một lần đổi mới. Khi ban hành Nghị quyết 40 năm 2000 cũng đã đánh giá toàn diện về giáo dục phổ thông, tại sao bây giờ tiếp tục đổi mới? Do phải đánh giá một cách toàn diện trong lần đổi mới này bởi đề án tác động đến nhiều thế hệ học sinh. Vì vậy, Chính phủ, Bộ GD-ĐT đã lắng nghe rất nhiều ý kiến tâm huyết và kết luận, phải đổi mới vì thế giới cũng đã thay đổi. Lần đổi mới này, có sự tách bạch giữa CT là SGK. Trong đó CT là pháp lệnh và nhiều bộ SGK. Đây là điểm rất mới”.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại buổi thảo luận. (Ảnh: Văn Chung)

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại buổi thảo luận. (Ảnh: Văn Chung)

Về biên soạn SGK, Phó Thủ tướng Đam cho biết, ban đầu Chính phủ chủ trương 2 phương án, đã có nhiều ý kiến đóng góp. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng nếu Bộ GD-ĐT không làm SGK thì tính chủ động không có, nếu đến thời điểm mà không có bộ SGK nào đạt chuẩn thì sao? Vì vậy, đa số ý kiến đề xuất chỉ nên trình ra Quốc hội phương án là Bộ GD-ĐT cùng tham gia biên soạn SGK.
 
Về kinh phí thực hiện đề án, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng: “Việc kiên cố hóa trường lớp học, đào tạo đội ngũ thì dù không có đề án đổi mới CT-SGK vẫn phải làm, với kinh phí rất lớn, vì thế tách ra khỏi đề án CT-SGK phổ thông. Đây là 3 trong 18 đề án về giáo dục mà Chính phủ sẽ phê duyệt. Việc đấu giá bản quyền SGK do Bộ làm hay không sẽ còn tính tiếp, vì thế không nên ấn định là đấu giá mà nên để ngỏ, vì có thể cho không bản quyền để NXB làm, vì nếu có đấu giá thì lại tính vào tiền sách của học sinh”.

"Từ 34.000 tỷ đồng xuống còn 800 tỷ đồng. Tôi sợ quá!"

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng: Sau nhiều lần xem xét đến nay đề án đã cơ bản ổn, nhưng phải tính toán thêm. CT bắt đầu từ học, dạy, thi. SGK cũng vậy. Vậy làm sao phải bảo đảm tính đồng bộ, khả thi. Tôi chưa hiểu sẽ làm thế nào? Vì đây là vấn đề hệ trọng nên phải rất rõ về mọi vấn đề, nhất là quan điểm, mục tiêu của CT-SGK.

Vấn đề cho chọn SGK, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng cho hay: Vận dụng CT-SGK, nơi học 1 buổi, 2 buổi thì sẽ thế nào. Các cụ nói, lắm thầy rầy ma.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: “Phải tính toán kỹ càng để bảo đảm tính khả thi, Nghị quyết ra rồi thì phải làm được. Yêu cầu đưa ra là đổi mới căn bản, toàn diện nhưng đề án chưa thấy tính căn bản, toàn diện giữa các môn, giữa nhà trường-xã hội-gia đình. Vì vậy, cần làm rõ hơn. Cần soạn lại dự thảo Nghị quyết, tập trung vào CT-SGK. Nghị quyết cũng phải nói rõ việc lựa chọn SGK, kể cả SGK do Bộ GD-ĐT soạn hay tổ chức, cá nhân khác biên soạn.

Các vấn đề tích hợp, phân hóa bằng tự chọn môn học..., theo Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng cũng còn tối nghĩa, chưa rõ ràng. "Đa thư đoan mục, lắm thầy rầy ma” tôi nhắc đi nhắc lại điều đó, cẩn thận không lại ra những sản phẩm giáo dục đầy tự do”.

Về vấn đề kinh phí, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng đặt câu hỏi có nên đưa vào Nghị quyết gần 800 tỷ đồng không, hay chỉ phân ra từng hạng mục để Chính phủ duyệt. “Ta chốt 800 tỷ đồng sau này thành vài ngàn tỷ đồng thì tính sao? Từ 34.000 tỷ đồng xuống còn 800 tỷ đồng. Tôi sợ quá. Vì thế, có cần chốt con số không hay đưa ra hạng mục và hàng năm Chính phủ duyệt để làm”.

Tổng kết ý kiến thảo luận của các thành viên thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng tờ trình đề án đổi mới CT, SGK lần này Chính phủ đã tiếp thu nghiêm túc ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Vì vậy, tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành cần đưa ra Quốc hội để ban hành Nghị quyết, thống nhất về mục tiêu đổi mới SGK để thực hiện NQ 29.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho hay, thống nhất xã hội hóa biên soạn SGK nhưng đây là điểm mới, tác động sâu sắc đến quản lý Nhà nước nên cần làm rõ trách nhiệm của Bộ GD-ĐT trong quá trình biên soạn, thẩm định, cho phép sử dụng bộ SGK. Cần làm rõ trách nhiệm của Bộ GD-ĐT, chính quyền các cấp, đội ngũ giáo viên để bảo đảm thực hiện đề án.

Hồng Hạnh